Opis | Od końca XIX wieku działający na terenie Stanów Zjednoczonych przedstawiciele polonijnego środowiska nauczycielskiego próbowali doprowadzić do powstania jednolitej, ogólnoamerykańskiej organizacji, mającej na celu koordynowanie pracy oświatowej w tym kraju. Początkowe próby, ze względu na funkcjonujące wówczas w USA bardzo silne etniczne szkolnictwo parafialne oraz niechęć do ponoszenia większych wydatków oświatowych przez istniejące organizacje polonijne kończyły się niepowodzeniem1. W okresie międzywojennym podjęte zostały kolejne działania mające doprowadzić do bardziej usystematyzowanej pracy w oświacie polonijnej. Powstałym wówczas organizacjom, pomimo pomocy z Polski i przejściowych sukcesów, nie udało się tego zrealizować. Również po II wojnie światowej podejmowane były próby zorganizowania jednego ciała oświatowego w oparciu o Kongres Polonii Amerykańskiej [KPA]. Powoływanie kolejnych ciał działających w jego ramach (m.in.: Komitetu Nauczania Języka Polskiego, Centralnego Komitetu dla Spraw Krzewienia Języka i Kultury Polskiej, Krajowego Komitetu dla Spraw Języka Polskiego) długo nie przynosiło wymiernego efektu.2 Dopiero od 1984 roku, tj. momentu powołania Komisji Oświatowej Kongresu Polonii Amerykańskiej [KO KPA] na czele z dr Edmundem Osy-sko można mówić o powstaniu ciała organizacyjnego, które realnie wpływało na funkcjonowanie oświaty polonijnej w USA. Prezesowi udało się nawiązać kontakty z przedstawicielami największych działających wówczas na terenie Stanów Zjednoczonych polonijnych organizacji oświatowych, którymi byli: Jan Woź-niak - wieloletni prezes Centrali Polskich Szkół Dokształcających w Ameryce [Centrala] obejmującej swoimi wpływami szkoły działająca na terenie tzw. Stanów Wschodnich, Helena Ziółkowska - były prezes Zrzeszenia Nauczycieli Polskich w Ameryce z siedzibą w Chicago [ZNPA], obejmującego szkolnictwo polonijne działająca na terenie wielkiej aglomeracji miasta Chicago oraz Helena Żmur-kiewicz, kierująca działalnością organizacji nauczycielskiej w Detroit. Osoby te akceptując pomysł powołania Komisji Oświatowej, czynnie włączyły się w jej działalność, pozostając do dnia dzisiejszego w jej składzie.3 Wspólnym wysiłkiem tych osób oraz innych, wśród których byli min. Janina Igielska [wiceprezes Centrali] i Włodzimierz Werchun [ówczesny prezes Zrzeszenia] doszło do zorganizowania pierwszego po II wojnie światowej ogólnoamerykańskiego zjazdu nauczycieli. Odbył się on w 1985 roku na terenie Polonijnych Zakładów Naukowych w Orchard Lake, Michigan.4 Jedną z decyzji tego zjazdu było powołanie do życia specjalnego czasopisma dla pedagogów polonijnych pracujących na terenie Stanów Zjednoczonych. Powyższa decyzja doprowadziła do powstania Głosu Nauczyciela. Głos Nauczyciela został powołany w celu zaspokajania specyficznych potrzeb środowisk pedagogów polskich, działających na emigracji - w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej. Podczas obrad konferencji wykrystalizował się zespół redakcyjny czasopisma, któremu zdecydowano się nadać formę kwartalnika. Od samego początku w skład redakcji wchodziły: Helena Ziółkowska, która była redaktorem naczelnym oraz Janina Igielska, odpowiadająca za rozpowszechnianie i zbieranie materiałów do Głosu na terenie stanów wschodnioame-rykańskich. Do numeru 2 z roku 1987 redakcja pracowała w składzie trzyosobowym. Uzupełniała ją wówczas Betty Uzarowicz, a od numeru 3 także z 1987 roku dodatkowo w jej prace włączyła się Danuta Schneider. Betty Uzarowicz ustąpiła z redakcji po opracowaniu ostatniego numeru z roku 1991. Od tego momentu skład redakcji pozostaje niezmienny.5 Od samego początku swego istnienia Gtos Nauczyciela wyróżniał się profesjonalizmem. Jego głównym adresatem było środowisko pedagogów pracujących głównie w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej. Z biegiem czasu kwartalnik trafił także do rąk nauczycieli w innych państwach, w których istniały szkoły polonijne, a nawet do Polski. Celem niniejszej pracy jest zapoznanie czytelnika z organizacją, pracą oraz znaczeniem jedynego wydawanego w USA czasopisma nauczyciela polonijnego. Kolejno omówione zostały kwestie organizacyjno - wydawnicze, przedstawione treści i dorobek kwartalnika. Ponadto zaprezentowane zostały krótkie informacje dotyczące redaktorów Głosu. Do pracy włączony został bogaty materiał ilustracyjny. |
spis treści lub fragment | SPIS TREŚCI WStęP 5 Rozdział pierwszy. Informacje organizacyjno - techniczne . 7 1.1. Nakład, finanse, reklamodawcy, prenumeraty 7 1.2. Strona techniczna kwartalnika . 22 Rozdział drugi. Charakterystyka zawartości czasopisma 27 2.1. Informacje ogólne . 27 2.2. Przegląd szczegółowy . 31 Rozdział trzeci. Podsumowanie 65 Aneks . 74 Wykaz tabel zamieszczonych w pracy . 75 Wykaz rysunków i schematów zamieszczonych w pracy 75 Wykaz skrótów .76 Wykaz wykorzystanych w pracy źródeł archiwalnych, drukowanych, opracowań i wywiadów . 77 |