Opis przedmiotu

Fuji − najwyższa góra w Japonii (3776 m n.p.m.),od wieków darzona była boską czcią. Charakterystyczny kształt wulkanicznego jej stożka, uważany za najdoskonalszy kształt góry, ze szczytem przez kilka miesięcy w roku malowniczo pokrytym śniegiem, od wieków przyciągał uwagę artystów japońskich, uwrażliwionych na doskonałość wszelkiej formy. Fuji wielokrotnie wzmiankowano w dziełach literatury, była tematem wielu poematów i przedstawień w malarstwie, a generacje artystów unieśmiertelniły stożkowatą górę również w niezliczonej ilości drzeworytów.

Wystawa Góra Fuji: Hokusai i Hiroshige. Japońskie drzeworyty pejzażowe z kolekcji Feliksa Mangghi Jasieńskiego, prezentowana od 20 stycznia do 6 maja 2012 w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha ukazuje wizję pejzażu w oparciu o widoki góry Fuji w ujęciu dwóch największych artystów schyłkowego okresu ukiyo-e Hokusaia i Hiroshigego. Kierunek ten (dosłownie „obraz świata, który przemija”) przez wiele dziesiątków lat ukazywał sferę kultury mieszczańskiej − głównie dzielnice rozrywek w miastach, portrety gejsz i kurtyzan, oraz portrety aktorów. Krajobrazy wprawdzie od początku były obecne w ukiyo-e, lecz stanowiły tło dla postaci na wolnym powietrzu lub tło topograficzne dla uwypuklenia samego przedstawienia. Hokusai krajobraz podniósł do rangi samodzielnego tematu. Jego seria drzeworytów Trzydzieści sześć widoków góry Fuji rozpoczęła epokę nowego gatunku w drzeworycie ukiyo-e. W tych drzeworytach poprzez swoje wspaniałe wyczucie kompozycji Hokusai przekazał potęgę i piękno góry Fuji. Po raz pierwszy została ona zaprezentowana w niezliczonych swoich aspektach i w rozmaitych okolicznościach: różnych porach dnia: o świcie, o zachodzie słońca, o zmierzchu, w różnych warunkach atmosferycznych: w pięknej pogodzie, w czasie spokoju i w burzy, w jaskrawym słońcu i we mgle. Widoczna jest zarówno z daleka, jak i bliska, z różnych stron. Na wystawie zobaczymy ponad dwadzieścia plansz z tej serii, z pierwszego − najcenniejszego, wydania. Uzupełnieniem tej grupy obiektów będzie prezentacja dzieł Hokusaia wydanych metodą drzeworytu, a oprawionych w formę tradycyjnej książki japońskiej: tomy albumu Sto widoków góry Fuji, uznanych za arcydzieło Hokusaia w tej dziedzinie oraz jego wcześniejsze szkicowniki z kompozycjami poświęconymi górze Fuji, ukazujące drogę twórczą artysty.

Hiroshige idąc w ślad za osiągnięciami Hokusaia w zakresie drzeworytu pejzażowego, scalił dzieło wcześniejszego mistrza i ugruntował pozycję drzeworytu krajobrazowego, ukazując przebogatą gamę malowniczych miejsc w sposób, w który zwykły człowiek może w prosty sposób ocenić. Drzeworyty Hiroshigego przemawiały do emocji zwykłych ludzi − artysta ten swoimi pracami uczył ludzi dostrzegać wewnętrzną poezję natury. Na wystawie krajobrazy z górą Fuji Hiroshigego ukazują drzeworyty z serii również o tytule Trzydzieści sześć widoków góry Fuji, a także widoki „świętej” góry Japończyków z innych serii pejzażowych tego artysty.

Uzupełnienie wystawy stanowią drzeworyty w formie mapy terenu – pięknych widoków z okolic drogi Tōkaidō w ujęciu obu artystów: Hokusaia − „Widok z lotu ptaka na trasę Tōkaidō , oraz Hiroshigego − widok tej trasy w formie gry planszowej sugoroku.

Temat góry Fuji w sztuce japońskiej – na przykładzie tak istotnego medium dla japońskiej kultury jakim był barwny drzeworyt ukiyo-e, w tak obszernym zakresie został podjęty po raz pierwszy w dziejach polskiego wystawiennictwa. Możliwość zaprezentowania go w oparciu o jedną – największą w Polsce – kolekcję sztuki japońskiej Feliksa Mangghi Jasieńskiego, nie tylko daje możliwość zobaczenia grupy obiektów najwyższej klasy, ale świadczy też o randze tej kolekcji i znawstwie kolekcjonera.

Tagi: Japonia; góra Fuji; wystawa; manggha; drzeworyty; Hiroshige; Hokusai; sztuka japońska; grafika warsztatowa; Feliks Jasieński;