Fotografia ojczysta Józefa Dańdy

Autor: Jadwiga Lipońska-Sajdak, Jacek Mastalerz

Album prezentuje wybór 166 fotografii czarno-białych autorstwa zapomnianego wybitnego fotografa amatora Józefa Dańdy. Jest to pierwsza publikacja jego zbiorów, posiadających ogromną wartość dokumentalno-historyczną i artystyczną.

Największą pasją Józefa Dańdy było fotografowanie. Jego celem był nie tylko Śląsk, uwieczniał na kliszy całą ówczesną Polskę. Mistrzem stał się dla niego Jan Bułhak oraz jego szkoła fotografii ojczystej. W połowie lat 30. XX wieku pojawiły się pierwsze sukcesy fotografa amatora. Największym osiągnięciem była pierwsza nagroda w ogólnopolskim konkursie „Piękno Ziemi Śląskiej” w 1938 roku, za pracę Babcia śląska. W 1960 roku powrócił do Katowic, zrezygnował z pracy i poświęcił się fotografii. Jeździł po kraju, dokumentując wojenne zniszczenia i odbudowę. Niedługo przed śmiercią podjął starania o zorganizowanie muzeum fotografii. Niestety, nikt kompetentny nie chciał z nim rozmawiać. Dańda przekazał dorobek swego życia ‒ ogromne, liczące kilkanaście tysięcy sztuk, zbiory fotograficzne ‒ miastu Katowicom. W 1984 roku jego zbiory trafiły do Muzeum Historii Katowic.

Prezentowany album ukazuje Katowice, Śląsk, całą niemal Polskę w przed- i powojennych granicach, od 1922 roku po lata 60. XX wieku. Fotografie Józefa Dańdy umożliwiają kontakt z dawną Polską ‒ taką, jaka przetrwała w stanie niezmienionym, i tą, która zniknęła na zawsze. Oglądając fotografie, czytelnik może poznawać specyficzną historię regionu śląskiego i naszego państwa, może przenieść się w rzeczywistość sprzed pięćdziesięciu czy nawet osiemdziesięciu lat.

Stron 146