Krzysztof Fokt – Późnośredniowieczne osadnictwo wiejskie na Dolnym Śląsku w świetle badań archeologicznych

Wydawnictwo : Akademicka

Seria : nd

Rok wydania : 2012

Wydanie : bd

Nakład : bd

ISBN :[zasłonięte]978-8338-206-7

Stron : 520

Format : 170x240mm

Oprawa : miękka

Opis:

Recenzowana praca stanowi archeologiczną monografię osadnictwa wiejskiego na Dolnym Śląsku. problematyka, z jaką zmierzył się autor opracowania, dotychczas była marginalnie traktowana w polskim piśmiennictwie archeologicznym. Praca Krzysztofa Fokta może [...] wypełnić dotkliwą lukę w polskojęzycznym piśmiennictwie archeologicznym oraz - czego nie waham się twierdzić po lekturze nadesłanego mi tekstu - także historycznym

(z recenzji wydawniczej prof. Krzysztofa Jaworskiego)

Od połowy XX w. w chórze dyskutantów i badaczy zajmujących się wsią późnośredniowieczną: historyków, geografów i etnografów coraz silniej przebija się [...] głos archeologów. W wielu krajach europejskich, w tym sąsiadujących ze Śląskiem, studia nad średniowiecznym i wczesnonowożytnym osadnictwem wiejskim rozwinęły się wręcz w osobną gałąź archeologii historycznej, ze specyficznymi celami i metodami badań. Dzięki rozwojowi archeologicznych badań dawnej wsi w ostatnich kilkudziesięciu latach okazało się, że poprawnie pozyskane i zinterpretowane źródła materialne pozwalają dostrzec zjawiska przez pryzmat innych kategorii źródeł widoczne słabo bądź zgoła niewidoczne wcale.

(ze Wstępu)

Spis treści :

Przedmowa

I. Wprowadzenie
I.1. Wstęp. O konieczności studiów archeologicznych nad wsią późnośredniowieczną na Śląsku
I.2. Zakres merytoryczny opracowania
I.3. Zakres terytorialny i chronologiczny
I.4. Zakres kwerendy
I.5. Cele i układ książki

II. Osadnictwo wiejskie XIII-XVI w. jako problem badawczy archeologii

II.1. Główne tendencje w archeologii późnośredniowiecznych osad wiejskich. Zarys dziejów badań, ich uwarunkowania i metody
II.2.Wkład badań archeologicznych do studiów nad wsią średniowieczną

III. Dotychczasowy dorobek badań archeologicznych późnośredniowiecznego osadnictwa wiejskiego na Dolnym Śląsku
III.1. Dzieje i uwarunkowania dotychczasowych badań
III.2. Problem wsi zanikłych w XIII-XVI w. Dorobek i perspektywy badań archeologicznych

III.3. Podstawy datowania reliktów późnośredniowiecznego osadnictwa wiejskiego

III.4. Stan badań wykopaliskowych i wartość poznawcza ich wyników: próba podsumowania

IV. Zróżnicowanie funkcjonalne obiektów archeologicznych jako podstawa interpretacji wyników badań
IV.1. Uwagi wstępne
IV.2. Podstawy i metody interpretacji funkcjonalnej obiektów archeologicznych odkrytych na stanowiskach XIII-wiecznych o inwentarzu typowym dla wczesnego średniowiecza
IV.3. Podstawy i metody interpretacji funkcjonalnej obiektów archeologicznych odkrytych na stanowiskach związanych z osadnictwem wiejskim o inwentarzu typowym dla późnego średniowiecza

V. Wiejskie budynki mieszkalne i gospodarcze w świetle badań archeologicznych
V.1. Techniki wznoszenia budynków
V.2. Budynki mieszkalne
V.3. Budynki gospodarcze
V.4. Wnętrza budynków: wykończenie i wyposażenie

VI. Infrastruktura techniczna związana z osadnictwem wiejskim
VI.1. Infrastruktura drożna
VI.2. Infrastruktura służąca zaopatrzeniu w wodę
VI.3. Obiekty i urządzenia służące do przemiału zboża

VII. Wiejska gospodarka żywnościowa w świetle archeologii
VII.1. Archeologiczne ślady pozyskiwania żywności
VII.2. Gospodarka rolno-hodowlana a środowisko przyrodnicze
VII.3. Przechowywanie żywności: obiekty zasobowe
VII.4. Obróbka termiczna żywności
VII.5. Depozycja odpadów

VIII. Archeologiczne ślady wiejskiego rękodzieła i rzemiosła
VIII.1. Archeologiczne świadectwa termicznego przetwórstwa drewna
VIII.2. Archeologiczne pozostałości wytopu i obróbki metali
VIII.3. Ślady wiejskiego garncarstwa

IX. Organizacja wiejskiej przestrzeni osadniczej w świetle archeologii
IX.1. Przełom w organizacji przestrzennej osadnictwa wiejskiego i problem jego uchwytności metodami archeologii

IX.2. Ślady późnośredniowiecznego rozmierzenia gruntów i kwestia jego trwałości
IX.3. Osiedla wiejskie i ich przemiany
IX.4. Gospodarstwa kmiece i folwarczne

X. Podsumowanie

XI. Katalog stanowisk
XI.1. Wstęp
XI.2. Katalog

Bibliografia
Indeks osobowy
Indeks geograficzny
Summary