W jaki sposób nasza świadomość kontaktuje się ze światem zewnętrznym? Czy miał rację Kartezjusz, twierdząc, że myślenie i rozciągłość przestrzenna to atrybuty dwóch odrębnych substancji? Czy pojęcia "rzecz" i "przedmiot poznania" się pokrywają? Czy poznanie może wykroczyć poza świat zjawisk i dotrzeć do rzeczy samych, takich, jakimi naprawdę są? Czy przedmiot, aby mógł być poznany, musi w ogóle istnieć?
Te i wiele podobnych pytań stawiali sobie filozofowie niemal zawsze. Jednak w niezwykle płodnym intelektualnie okresie przełomu XIX i XX wieku badania teoriopoznawcze nasiliły się, problemy i stanowiska uległy radykalizacji, a metody badawcze stawały się coraz bardziej subtelne. Książka Spory o przedmiot poznania zawiera zbiorowy portret intelektualny szczególnego pokolenia myślicieli europejskich, żyjących na przełomie stuleci. Ludzie ci bardzo serio traktowali swe powołanie poszukiwaczy i miłośników prawdy, stawiali sobie wysokie wymagania zarówno naukowe, jak i moralne, spierali się między sobą z pasją, ale i z wzajemnym szacunkiem. W tych sporach odkrywali nowe prawdy i powoływali do istnienia nowe, niejednokrotnie do dziś aktualne, kierunki filozoficzne. O tym wszystkim opowiada żywo i barwnie, a zarazem kompetentnie, z uwzględnieniem szerokiej bazy źródłowej obejmującej ponad 300 nazwisk filozofów, prezentowana książka.