FBT Vertus CLA

aktywny liniowy system nagłośnienia

W skład zestawu wchodzą:

FBT Vertus to kompaktowy system nagłośnieniowy łączący dwa elementy: pionowy system liniowy CLA 604A i subwoofer CLA 208SA. Różne kombinacje tych dwóch modułów mogą być skonfigurowane, by stworzyć systemy odpowiednie do szerokiej gamy zastosowań. System Vertus został zaprojektowany z myślą o mobilności i prostocie instalacji i obsługi.
Przyjrzyjmy się bliżej 'górnej' części systemu. CLA 604A jest pionowym zestawem głośników składającym się z sześciu czterocalowych driverów i czterech jednocalowych neodymowych tweeterów z połączoną komorą rezonansową. Wbudowana sekcja wzmacniacza klasy D (która zawiera wszystkie niezbędne zabezpieczenia głośników i DSP) posiada stałą moc 350W RMS dla sekcji LF/MF i 80W dla HF powyżej częstotliwości podziału zwrotnicy, którą jest 2,5kHz. Względnie wysoki punkt podziału oznacza, że znaczna część istotnego spektrum wokalnego zostaje przesyłana przez sekcję LF/MF i dzięki temu usuwa wszelkie problemy w zakresie podziału z krytycznego pasma mid-range. Całkowite pasmo pracy CLA 604A to 130Hz do 20kHz (dla sygnału 6dB) z całym materiałem 'prawdziwie' niskiej częstotliwości zajmuje się powiązany subwoofer, o którym więcej za chwilę.
Charakterystyka rozproszenia systemu pionowego skutkuje szerokim pokryciem horyzontalnym z wyjściem będącym ograniczonym w pionowym zakresie. CLA 604A osiąga ładne i szerokie pokrycie horyzontalne 100 stopni z tylko 20 stopni w pionie. Więcej energii akustycznej jest więc skierowane ku zamierzonej strefie pokrycia, nić w podłogę, czy sufit/niebo, co daje 604A możliwość zrozumiałego brzmienia na większe dystanse, niż konwencjonalnie projektowane głośniki 'point-source'.
Fizycznie, CLA 604A, ma wysokość nieco ponad 33 cale i pięć cali szerokości i głębokości (841 x 130 x 130 mm) i jest przyjemnie lekki z jedynymi 9kg wagi. Obudowa jest z giętego aluminium z delikatnym ciemnoszarym wykończeniem proszkowym i ma metalowy grill na całym froncie. Całość montażu daje wrażenie nieskazitelnej jakości i siły oraz wygląda prosto i elegancko.
CLA 604A jest zaprojektowany do użytku pojedynczo lub w większej ilości i może być połączony trwale end-to-end, by dać wyższy zestaw dla większych potrzeb. Na spodzie obudowy znajduje się istotne gniazdo połączenia (mechanicznego, nie elektrycznego) wyłożone gumową wkładką, by zapewnić bezpieczne i bezwibracyjne dopasowanie do następnej jednostki, albo statywu. Łatwe w użyciu trzpienie blokujące utrzymują jednostkę pewnie w miejscu, a ta ma pięć dziurek umożliwiających ustawienie różnych kątów 'celowania' w poziomie. Same trzpienie są całkiem małe, ale (jak wszystko w CLA 604A) bardzo dobrze zaprojektowane i mają dobrą, pewną akcję.

PANEL
Na wierzchu i spodzie tylnego panelu są wgłębienia, które mieszczą złącza sygnału i zasilania. Te na dole są wejściami, a te na górze są wyjściami, aby podłączyć kolejną CLA 604A w razie potrzeby. Złącza zasilania są typu Neutrik Powercon i, jak zwykle w tych systemach, działają także jako włącznik on/off przez przekręcenie ich w pozycję 'lock' lub 'release'. Połączenia są umieszczone na panelu we wgłębieniu, a reszta panelu kontrolnego jest czytelna i prosta. Dwa pokrętła umożliwiają dostosowanie poziomu sygnału wejściowego (pozycja krańcowa przeciwnie do wskazówek zegara oznacza 'brak sygnału') i wybór czterech ustawień EQ. Są to specyficzne ustawienia używane zależnie od tego, która konfiguracja zestawu jest wykorzystywana (np. jedna, dwie, czy trzy jednostki CLA 604A).
Ponieważ jednostki mają ten sam zestaw wyposażenia na każdym końcu, mogą być łączone z rozdzielonymi hornami (wszystkie do góry dla pokrycia bliskich celów) lub z jedną odwróconą jednostką, aby tweetery przylegały do siebie, co zmieni charakterystykę rozproszenia, tworząc nieco szerszy i płytszy wzorzec HF.
Kiedy użyta jest konfiguracja z pojedynczą satelitą, jest wybór dwóch ustawień EQ: ustawienie '1SAT Vertical Constant Release' daje pewnego rodzaju rozmycie częstotliwości na woofery w kolumnie, aby uzyskań bardziej jednolite rozproszenie w szerszym zakresie. Można wyraźnie usłyszeć to, jeśli przyłoży się ucho do kolumny i porusza w górę i dół - trzy z wooferów dostarczają inne wyjście, niż pozostałe trzy. Inne ustawienie jedno-kolumnowe nazwane jest 'Max SPL' i dostarcza ten sam sygnał do wszystkich sześciu driverów dla zwiększonego sygnału wyjściowego.
Czułość wejścia CLA 604A może być zmieniana między 'mic' i 'line', pierwsze użyteczne dla zastosowań w przemówieniach i konferencjach, gdzie nic poza mikrofonem nie jest potrzebne, by stworzyć kompletny system. Przełącznik jest prostym przyciskiem i, oczywiście, należy uważać, by nie włączyć przypadkowo trybu 'mic', kiedy używa się liniowego poziomu wejściowego. Instrukcja obsługi zawiera wyraźne ostrzeżenie w tym temacie: Należy unikać wysyłania liniowego sygnału (z mixera itp) podczas, gdy przełącznik 'Sources' jest w pozycji 'mic'. Nie przestrzeganie tego ostrzeżenia może spowodować uszkodzenie, lub zniszczenie głośników, woofera, driverów wysokiej częstotliwości i wewnętrznego wzmacniacza mocy". Się wie!
Z pasmem przenoszenia od 130Hz, CLA 604A może być wykorzystywany jako system pojedynczy, ale by zrozumieć jego pełny potencją, powinno się ich używać z zewnętrznym subwooferem. Przełącznik filtra górnoprzepustowego umieszczony jest na wejściu, co oznacza, że pełne pasmo sygnału może być podłączone do 604A, jeżeli np. zewnętrzny subwoofer nie posiada filtrowanego wyjścia. Wiedząc o tym, na towarzyszący subwoofer wybrany zostanie prawie zawsze ten, który został zaprojektowany do współpracy, czyli Vertus CLA 208SA...

ÓSEMKA Z BASU
CLA 208SA jest aktywnym subwooferem 400W RMS z dwoma ośmiocalowymi głośnikami umieszczonymi w bardzo niskiej obudowie typu reflex. To niesamowicie kompaktowa część zestawu,a czarna obudowa ze sklejki brzozowej i gruby stalowy grill dają jej praktyczny, lecz dyskretny wygląd. CLA 208SA został zaprojektowany jako podstawowe wsparcie dla CLA 604A i jest wyposażony w dobre metalowe gniazdo statywu na wierzchu. Jest też możliwość zamontowania wielu górnych kolumn do stalowej płytki z przodu subwoofera przez trzy kołki montażowe.
Wejścia XLR stereo są sumowane i wysyłane do wewnętrznego wzmacniacza i mamy wybór bezpośredniego przekazania sygnału lub przez filtr dolnoprzepustowy, razem z możliwością zmienienia polaryzacji wejścia. Podobnie, jak w CLA 604A, są pokrętła poziomu sygnału wejściowego i EQ, ale tym razem cztery ustawienia EQ oferują opcje górnego poziomu odcinania częstotliwości (120Hz lub 180Hz), jak również krzywe 'original' i 'punch' dla każdej z opcji. Ustawienie 'original' jest tym, co ja uznaję za ustawienie domyślne, z subwooferem działającym w pełnym paśmie. Opcja 'punch' zapewnia większy sygnał wyjściowy w środku pasma, dając dobrą dynamikę basu, ale z pewną utratą w krańcowo niskiej części pasma.

MONTAŻ
System Vertus może być konfigurowany na różne sposoby, w tym stack dwóch subwooferów razem dla silniejszego basu, albo złożenie całości jako jedną jednostkę, kiedy źródło dźwięku może być w jednym miejscu, np. pojedynczy instrument, albo prezentacja mono audio-video.
Złożenie wszystkiego jest proste, jak budowa cepa. Jakość sprzętu montażowego jest wyjątkowa i wszystko świetnie do siebie pasuje. Pojedyncze źródło mocy może być wykorzystane na każdy stack dzięki połączeniom Powercon in/out, co oznacza, że system wygląda schludnie i czysto z minimalnym okablowaniem (jeżeli kable łączące sub z satelitami są przymocowane do statywu, są niemal niewidoczne z przodu). Powiedziałbym, że złożenie pojedynczego CLA 604A na statywie na CLA 208SA zajmuje około minuty, a potem wystarczy tylko podłączyć zasilanie i sygnał, a wszystko już jest na chodzie.

W PRAWDZIWYM ŚWIECIE
Kiedy pierwszy raz słuchałem systemu Vertus w warsztacie, brzmiał czysto i jasno, ze spora ilością basu z dwóch subwooferów w systemie odsłuchu. We względnie ograniczonej przestrzeni i na niskim poziomie, mogłem słyszeć różnicę, kiedy próbowałem ustawień EQ, ale tylko w niewielkim stopniu, więc zabrałem wszystko na zewnątrz i ustawiłem na parkingu. Słuchając z większej odległości, użyłem ustawienia dwóch pojedynczych satelit i obie brzmiały świetnie odtwarzając różne nagrane materiały i testowe. Ustawienie Max SPL wydaje się subiektywnie głośniejsze, ale prawdę mówiąc, oryginalne ustawienie podobało mi się tak samo na wyższym poziomie głośności, a brzmienie pozostało dobrze zbalansowane na odległości ok. 20 jardów.
Wziąłem zestaw Vertus na dwa występy na żywo - jeden z nich to tylko wsparcie nagłośnienia w hali szkolnej, a drugi to jazzowy event na otwartym powietrzu, gdzie nagłaśnialiśmy mikrofony całego zespołu. Poprzestałem na 'normalnym' ustawieniu EQ na obu CLA 208SA i CLA 604A z bardzo satysfakcjonującymi wynikami, a występujący i organizatorzy wyrazili uznanie dla schludnego wyglądu i brzmienia systemu Vertus. W całej sesji było sporo dobrego, czystego basu i perkusji, jasny dźwięk pianina (z Nord Stage), gładki, ale klarowny saksofon oraz, co najważniejsze, ciepły i łagodny wokal.
Jedną z ciekawostek było ostre wycięcie góry w granicach horyzontalnego rozproszenia. W warsztacie i hali szkolnej nie było to zauważalne ze względu na bliskość powierzchni odbijających i można było obejść dookoła każdy CLA 604A nie zauważając większych zmian w brzmieniu, ale na otwartej przestrzeni, wyraźniejsze odcięcie było bardzo pomocne w unikaniu sprzężenia zwrotnego z mikrofonów, mimo tego, że były mniej więcej na jednej linii z głośnikami. Sprzężenie nie powinno był w zasadzie problemem przy tym układzie głośników i później porobiłem trochę testów u siebie z dynamicznym mikrofonem na w prost CLA 604A, osiągając rozsądny poziom zanim pojawiło się sprzężenie.
Ostatni i najprawdopodobniej najciekawszy test, który przeprowadziłem polegał na podłączeniu elektronicznego keyboardu z Vertusem w lokalnym kościele zamiast zainstalowanego systemu (obudowa z jasnego dębu, złocenia w niektórych szczelinach - znacie ten styl) i znalazłem kogoś, żeby zagrał kilka psalmów i inne utwory organowe. Brzmienie było takie, że mogę je opisać tylko jako 'żywe' i całkowicie wypełniło budynek (i ulice z każdej strony) dźwiękami.

PODSUMOWANIE
FBT Vertus jest niewątpliwie wizualnie pociągającym systemem z powalającą jakością konstrukcji i wykończenia. Będzie świetnie pasować tam, gdzie PA powinien być słyszany, a nie widziany; tam, gdzie jest ograniczona przestrzeń, albo tam, gdzie potrzebne są wąskie i seksowne głośniki.
System Vertus dostarcza lepsze brzmienie, niż można się spodziewać po jego kompaktowym design'ie. Jeżeli przywykłeś do pracy z tradycyjnym dwudrożnymi 15- lub 12-calowymi głośnikami, to przestawienie się zajmie trochę czasu, ale dzięki temu zyskasz jakość brzmienia, a do małych i średnich lokali, gdzie czystość, równomierność i szerokość pokrycia dźwiękiem są ważne, Vertus jest poważnym kandydatem, który powinien zdobyć wielu zwolenników.


Za:
- Atrakcyjny design i bardzo dobre wykonanie
- Czysty dźwięk i bardzo równomierne pokrycie
- Kompaktowy, lekki i łatwy w transporcie oraz obsłudze
- Wszechstronny

Przeciw:
- Nic nie przychodzi do głowy

Podsumowanie:
Kompaktowy, stylowy i solidnie zbudowany kolumnowy system PA, który jest łatwy w użytkowaniu i zapewnia jakość brzmienia.

Autor testu: Mike Croft
Źródło: Sound on Sound, November 2012

FBT Vertus CLA-604-A - kolumna aktywna systemu liniowego 400 + 100 Watt

• Technologia BI-AMP, oddzielne zasilanie gł. niskotonowych i wysokotonowych, klasa D
• Moc ciągła 350+80 W RMS cont
• Moc maksymalna 400 + 100 Watt RMS max
• Moc szczytowa 800+200 W RMS peak
• Pasmo pracy 130 Hz - 20 kHz @ -6dB
• 6x 4” głośniki niskotonowe, Custom FBT, cewka 1”
• 4x 1” głośniki wysokotonowe, neodymowe waveguide, cewka 1”
• Maksymalna skuteczność SPL ciągła 122 dB SPL cont,
• Maksymalna skuteczność SPL szczytowa 125 dB SPL peak;
• Konstrukcja dwudrożna Column Line Array
• Kąt pokrycia pojedynczego modułu 100 x 20 st
• Wbudowana zwrotnica sygnałowa 2,5 kHz
• Impedancja wejścia sygnałowego 22 kOhm
• Złącza sygnałowe NEUTRIK XLR z możliwości przekazywania sygnału do kolejnych modułów
• System zasilania oparty o złącza NEUTRIK POWERCON z możliwości przekazywania zasilania do kolejnych modułów w łańcuchu akustycznym LINK
• Procesor DSP 4 programy ustawień
• Załączany filtr górnoprzepustowy HP Filter
• Front kolumny chroniony stalowym grillem
• Obudowa aluminiowa malowana proszkowo wyposażona w system modułowych złączy samozatrzaskowych
• Zaczep opcjonalnego statywu
• Wymogi zasilania - 450 VA, zasilanie sieciowe 230V/50Hz
• Wymiary zewnętrzne netto – 130 x 841 x 130 mm
• Wymiary zewnętrzne transportowe - 220 x 930 x 220 mm
• Waga netto pojedynczego modułu bez okablowania - 9 kg
• Waga transportowa pojedynczego modułu - 11,50 kg

FBT Vertus CLA-208-SA - aktywna kolumna niskotonowa systemu liniowego 600 Watt

• Aktywny Subwoofer w obudowie Bass-Reflex
• Wysoce efektywna końcówka mocy klasa D z zasilaniem impulsowym
• Moc ciągła 400W RMS cont
• Moc maksymalna 600W RMS max
• Moc szczytowa 1200W RMS peak
• Pasmo pracy 50Hz – 2000Hz @ -6dB
• 2x 8” głośniki niskotonowe, Custom FBT, cewka 2”
• Maksymalna skuteczność SPL ciągła 125 dB SPL cont,
• Maksymalna skuteczność SPL szczytowa 129 dB SPL peak;
• Kąt pokrycia pojedynczego modułu – dookólne (omnidirectional)
• Wbudowana zwrotnica sygnałowa 0,15kHz
• Impedancja wejścia sygnałowego 22 kOhm
• Złącza sygnałowe NEUTRIK XLR z możliwość przekazywania sygnału do kolejnych modułów w łańcuchu akustycznym LINK
• System zasilania oparty o złącza NEUTRIK POWERCON
• Procesor DSP 4 programy ustawień
• Front kolumny chroniony stalowym grillem
• Obudowa z 15mm wielowarstwowej sklejki brzozowej malowana natryskowo, wyposażona w system modułowych złączy samozatrzaskowych
• Gniazdo statywu satelity
• Wymogi zasilania - 450 VA, zasilanie sieciowe 230V/50Hz
• Wymiary zewnętrzne netto – 550 x 270 x 500 mm
• Wymiary zewnętrzne transportowe - 690 x 370 x 625 mm
• Waga netto pojedynczego modułu bez okablowania - 20 kg
• Waga transportowa pojedynczego modułu - 23 kg