Farmakodynamika : podręcznik dla studentów farmacji

Jest to nowoczesny podręcznik, który spełnia europejskie wymogi nauczania farmakologii. Przedstawiono w nim aktualną wiedzę z zakresu farmakologii, farmakokinetyki, farmakogenetyki i chronofarmakologii. Osobny rozdział poświęcono klasyfikacji receptorów i mechanizmom ich działania. Zwięzły opis właściwości farmakodynamicznych leków, obejmujący wszystkie grupy terapeutyczne (z uwzględnieniem leków najnowszych), został podany w usystematyzowanej formie, co ułatwia przyswojenie wiadomości.
Książka jest adresowana do studentów farmacji i medycyny. Może być również wykorzystana w stałym dokształcaniu się magistrów farmacji i lekarzy.

TOM 1
1. Wiadomości ogólne

 1.1. Pochodzenie leków  

1.2. Nazewnictwo leków  

1.3. Mechanizmy działania leków  

1.4. Czynniki wpływające na działanie leków  

1.4.1. Budowa chemiczna a działanie leków  

1.4.2. Wrażliwość gatunkowa i rasowa  

1.4.3. Stany fizjologiczne, wiek, płeć  

1.4.4. Stany patologiczne  

1.5. Dawki i dawkowanie leków  

1.6. Wskazania i przeciwwskazania  

1.7. Interakcje leków  

1.8. Nadużywanie leków i polipragmazja  

1.9. Wpływ leków na wyniki badań diagnostycznych  

1.9.1. Krew  

1.9.2. Mocz  

2. Farmakokinetyka

 2.1. Wstęp do farmakokinetyki  

2.1.1. Procesy LADME  

2.1.2. Modele farmakokinetyczne  

2.2. Przenikanie leków przez błony biologiczne  

2.3. Otwarty model jednokompartmentowy ? jednorazowe podanie dożylne  

2.4. Otwarty model dwukompartmentowy ? jednorazowe podanie dożylne  

2.5. Wlew dożylny  

2.6. Farmakokinetyka podania pozanaczyniowego leków  

2.6.1. Czynniki wpływające na wchłanianie leków  

2.6.2. Absorpcja leków według kinetyki pierwszego rzędu  

2.7. Wielokrotne podanie leku  

2.7.1. Wielokrotne podanie dożylne  

2.7.2. Wielokrotne podanie pozanaczyniowe  

2.8. Farmakokinetyka nieliniowa  

2.9. Dystrybucja leków i ich wiązanie z białkami  

2.10. Eliminacja leków  

2.11. Biodostępność i biorównoważność leków  

2.11.1. Dostępność biologiczna względna i bezwzględna  

2.11.2. Biorównoważność  

2.12. Farmakokinetyka kliniczna  

2.13. Znaczenie farmakogenetyki w farmakokinetyce  

2.14. Współczynnik terapeutyczny  

2.15. Chronofarmakologia i zmiany wrażliwości organizmu na lek w ciągu doby  

3. Podstawowe mechanizmy działania leków na procesy czynnościowe i metaboliczne komórek

 3.1. Oddziaływanie leków na transportery błonowe  

3.1.1. Transportery  

3.2. Działanie leków przez receptory  

3.2.1. Receptory błonowe  

3.2.2. Receptory wewnątrzkomórkowe (cytoplazmatyczne)  

3.2.3. Receptory jądrowe  

3.3. Oddziaływanie leków z receptorami  

4. Farmakogenetyka

 4.1. Dziedziczne zdeterminowanie działania farmakodynamicznego leków  

4.1.1. Genotypowo zależna modyfikacja odpowiedzi organizmu na lek  

4.1.2. Molekularne mechanizmy polimorfizmu genetycznego metabolizmu leków ? podstawy różnic w skutkach działania leków

4.1.3. Polimorfizm genetyczny białek i enzymów biorących udział w transporcie, dystrybucji i biotransformacji leków  

4.1.4. Charakterystyka najważniejszych izoform klasy CYP i ich znaczenie dla efektu terapeutycznego leków  

4.2. Najczęstsze enzymopatie uwarunkowane genetycznie ? modyfikacja odpowiedzi na lek  

4.3. Polimorfizm genetyczny receptorów, enzymów i białek transportujących leki ? wpływ na farmakodynamikę leków oraz implikacje kliniczne  

4.4. Terapia genowa  

4.4.1. Definicja i założenia terapii genowej  

4.4.2. Sposoby realizacji terapii genowej i podstawowe elementy strategii  

4.4.3. Praktyczne aspekty terapii genowej ? zastosowanie kliniczne  

5. Toksykologia ogólna

 5.1. Niepożądane działania leków  

5.2. Zatrucia oraz ich rodzaje  

5.2.1. Uzależnienia  

5.2.2. Postępowanie w zatruciach  

5.2.3. Ogólne zasady zapobiegania zatruciom  

5.2.4. Metodyka badań toksykologicznych  

6. Farmakodynamika autonomicznego (wegetatywnego) układu nerwowego

6.1. Zarys fizjologii układu autonomicznego  

6.2. Leki układu współczulnego  

6.2.1. Leki pobudzające układ współczulny  

6.2.2. Leki hamujące układ współczulny  

6.3. Leki układu przywspółczulnego  

6.3.1. Leki pobudzające układ przywspółczulny  

6.3.2. Leki hamujące układ przywspółczulny  

6.4. Leki działające na zwoje układu autonomicznego  

6.4.1. Leki ganglioplegiczne

7. Farmakodynamika leków wpływających na przekaźnictwo nerwowo-mięśniowe i mięśnie szkieletowe

 7.1.Leki hamujące płytkę nerwowo-mięśniową  

7.1.1. Leki porażające presynaptyczną część zakończeń nerwowo-mięśniowych  

7.1.2. Leki hamujące postsynaptyczną część zakończeń nerwowo-mięśniowych  

7.2. Leki stosowane w stanach spastycznych mięśni szkieletowych  

7.2.1. Leki hamujące stany spastyczne mięśni szkieletowych na poziomie OUN .

7.2.2. Leki hamujące stany spastyczne mięśni szkieletowych na poziomie OUN i rdzenia kręgowego łącznie  

7.2.3. Leki hamujące stany spastyczne mięśni szkieletowych na poziomie rdzenia kręgowego  

8. Farmakodynamika leków działających na zakończenia czuciowe

 8.1. Wstęp  

8.1.1. Rodzaje i właściwości zakończeń i włókien czuciowych  

8.1.2. Mechanizmy przekazywania bólu  

8.1.3. Rodzaje znieczulenia miejscowego  

8.2. Środki znieczulające miejscowo  

8.2.1. Podział środków znieczulających miejscowo  

8.3. Środki drażniące zakończenia czuciowe

9. Leki spazmolityczne i wpływające na czynność macicy

 9.1. Leki spazmolityczne  

9.2. Leki wpływające na czynność skurczową macicy  

9.2.1. Leki oksytotyczne  

9.2.2. Leki tokolityczne  

10. Leki psychotropowe

 10.1. Wstęp  

10.2. Leki neuroleptyczne (przeciwpsychotyczne)  

10.2.1. Mechanizm działania neuroleptyków

10.2.2. Podział neuroleptyków  

10.2.3. Problemy terapeutyczne związane ze stosowaniem neuroleptyków  

10.3. Leki przeciwlękowe (anksjolityczne)  

10.3.1. Wstęp

10.3.2. Pochodne benzodiazepiny (BZD)  

10.3.3. Pochodne azaspironu  

10.3.4. Pochodne difenylometanu  

10.3.5. Standardy w leczeniu zaburzeń lękowych  

10.4. Leki przeciwdepresyjne  

10.4.1. Wstęp  

10.4.2. Podział leków przeciwdepresyjnych  

10.4.3. Inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny (NA) i serotoniny (5-HT)  

10.4.4. Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego jednej aminy  

10.4.5. Leki o przeważającym wpływie na receptor ?2  

10.4.6. Inhibitory monoaminooksydazy (IMAO)  

10.4.7. Leki o nietypowym mechanizmie działania  

10.4.8. Leki przeciwdepresyjne w okresie ciąży i karmienia piersią  

10.5. Leki normotymiczne

10.6. Środki psychozomimetyczne  

11. Leki stosowane w zaburzeniach snu

 11.1. Leki stosowane w leczeniu bezsenności  

11.1.1. Pochodne benzodiazepiny  

11.1.2. Pochodne cyklopirolonu  

11.1.3. Pochodne pirazolopirymidyny  

11.1.4. Pochodne imidazolopirydyny  

11.1.5. Pochodne tetrahydroindenofuranu  

11.1.6. Inne leki stosowane w leczeniu bezsenności  

11.2. Leki stosowane w narkolepsji oraz w zespołach śródsennych i zaburzeniach przysennych  

11.2.1. Narkolepsja  

11.2.2. Zespoły śródsenne  

11.2.3. Zaburzenia przysenne  

11.3. Leki uspokajające  

12. Leki przeciwpadaczkowe

12.1. Ogólna charakterystyka padaczki  

12.2. Leki stosowane w leczeniu padaczki  

12.2.1. Klasyczne leki przeciwpadaczkowe  

12.2.2. Nowe leki przeciwpadaczkowe

13. Leki stosowane w leczeniu chorób spowodowanych zmianami neurodegeneracyjnymi w ośrodkowym układzie nerwowym

 13.1. Leki stosowane w leczeniu choroby Parkinsona  

13.1.1. Leki zwiększające wytwarzanie dopaminy w części neuronalnej  

13.1.2. Leki zwiększające uwalnianie dopaminy z części neuronalnej  

13.1.3. Leki hamujące metabolizm dopaminy przez hamowanie monoaminooksydazy typu B (MAO-B)  

13.1.4. Leki hamujące metabolizm dopaminy przez hamowanie katecholo-O-metylotransferazy (COMT)  

13.1.5. Leki pobudzające receptory dopaminergiczne w części postsynaptycznej  

13.1.6. Leki cholinolityczne  

13.2. Leki stosowane w leczeniu choroby Huntingtona  

13.3. Leki stosowane w leczeniu choroby Alzheimera  

14. Farmakodynamika leków stosowanych w regulacji zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej

 14.1. Charakterystyka gospodarki wodno-elektrolitowej  

14.1.1. Bilans wodny  

14.2. Charakterystyka zaburzeń wodno-elektrolitowych  

14.3. Leki stosowane w zaburzeniach gospodarki wodno-elektrolitowej  

14.3.1. Płyny do wlewów  

14.3.2. Leki moczopędne  

14.4. Podstawy stosowania leków w zaburzeniach wodno-elektrolitowych  

14.4.1. Leki stosowane w leczeniu zaburzeń izowolemii i izotonii  

14.4.2. Środki stosowane w zaburzeniach izojonii  

14.4.3. Środki stosowane w leczeniu zaburzeń izohydrii  

14.5. Leki stosowane w profilaktyce i leczeniu nadmiernego wzrostu poziomu kwasu moczowego we krwi (hiperurikemii) spowodowanego podawaniem cytostatyków  

14.6. Leki stosowane w hiperfosfatemii  

14.7. Leki stosowane w zaburzeniach wodno-elektrolitowych spowodowanych nieprawidłowym wydzielaniem wazopresyny  

14.7.1. Akwaretyki stosowane w zespole niewłaściwego wydzielania hormonu antydiuretycznego (zespole SIADH)  

14.7.2. Leki stosowane w leczeniu moczówki prostej  

14.8. Leki stosowane w zaburzeniach oddawania moczu  

14.8.1. Leki stosowane przy utrudnionym oddawaniu moczu z powodu przerostu gruczołu krokowego  

14.8.2. Leki stosowane przy nietrzymaniu moczu  

15. Środki znieczulenia ogólnego

 15.1. Znieczulenie ogólne wziewne  

15.2. Farmakologiczne przygotowanie znieczulenia ogólnego ? premedykacja

15.3. Znieczulenie ogólne dożylne  

15.4. Neuroleptoanalgezja  

16. Alkohol etylowy

 16.1. Alkohol etylowy ? zastosowanie w medycynie  

16.2. Alkohol etylowy ? wpływ na organizm człowieka  

16.3. Alkohol etylowy ? uzależnienie i jego leczenie  

17. Histamina i leki przeciwhistaminowe

 17.1. Histamina  

17.1.1. Uwalnianie histaminy z ziarnistości magazynujących przez przeciwciała Ig

17.1.2. Uwalnianie histaminy z ziarnistości magazynujących przez czynniki niezależne od przeciwciał IgE  

17.2. Leki przeciwhistaminowe  

17.2.1. Leki hamujące syntezę histaminy  

17.2.2. Leki blokujące uwalnianie histaminy z ziarnistości magazynujących mastocytów i granulocytów zasadochłonnych  

17.3. Leki blokujące receptory histaminowe  

17.3.1. Leki przeciwhistaminowe blokujące receptory histaminowe H1  

17.3.2. Leki I generacji blokujące receptory histaminowe H1  

17.3.3. Leki II generacji blokujące receptory histaminowe H1  

17.3.4. Leki przeciwhistaminowe blokujące receptory histaminowe H2  

18. Farmakodynamika leków wpływających na naczynia krwionośne

 18.1. Wstęp  

18.2. Leki stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego  

18.2.1. Stosowanie leków moczopędnych w leczeniu nadciśnienia tętniczego  

18.2.2. Stosowanie leków ß-adrenolitycznych w leczeniu nadciśnienia tętniczego  

18.2.3. Leki hamujące wytwarzanie i działanie angiotensyny II  

18.2.4. Leki blokujące kanały wapniowe  

18.2.5. Leki hipotensyjne działające na OUN  

18.2.6. Leki hipotensyjne działające przez blokowanie zwojów autonomicznych  

18.2.7. Leki hipotensyjne o obwodowym działaniu sympatykolitycznym  

18.2.8. Leki hipotensyjne działające przez blokowanie receptorów  1-adrenergicznych  

18.2.9. Leki hipotensyjne rozkurczające mięśnie gładkie naczyń krwionośnych  

18.2.10. Leki hipotensyjne aktywujące kanały jonów potasu  

19. Leki stosowane w zaburzeniach ukrwienia

 19.1. Leki stosowane w zaburzeniach ukrwienia obwodowego  

 19.1.1. Wstęp  

19.1.2. Leki hamujące receptory ?-adrenergiczne  

19.1.3. Leki pobudzające receptory ß-adrenergiczne  

19.1.4. Analogi prostacyklin  

19.1.5. Pochodne kwasu nikotynowego  

19.1.6. Metyloksantyny  

19.1.7. Inne leki stosowane w zaburzeniach ukrwienia obwodowego  

19.2. Leki stosowane w chorobach naczyń mózgowych  

19.2.1. Leki zwiększające ukrwienie OUN przez blokowanie receptorów ?-adrenergicznych  

19.2.2. Leki zwiększające ukrwienie OUN przez blokowanie działania serotoniny

19.2.3. Leki zwiększające ukrwienie OUN przez niewybiórcze blokowanie kanałów wapniowych   

19.2.4. Leki zwiększające ukrwienie OUN przez rozkurcz mięśni gładkich naczyń krwionośnych  

19.3. Prostaglandyny  

19.4. Leki stosowane w zaburzeniach wzwodu  

19.4.1. Inhibitory fosfodiesterazy  

20. Leki stosowane w leczeniu migreny

 20.1. Zastosowanie alkaloidów sporyszu w leczeniu migreny  

20.2. Zastosowanie leków blokujących receptory serotoninowe w leczeniu migreny

20.3. Zastosowanie leków pobudzających receptory serotoninowe 5-HT1 w leczeniu migreny  

20.4. Zastosowanie leków hamujących łącznie receptory serotoninowe, histaminowe H1 i muskarynowe w leczeniu migreny  

21. Leki hamujące angiogenezę warunkowaną przez naczyniowo-śródbłonkowy czynnik wzrostu (VEGF)

 21.1. Naczyniowo-śródbłonkowy czynnik wzrostu ? VEGF, i angiogeneza  

21.2. Leki hamujące działanie VEGF stosowane w leczeniu zmian degeneracyjnych w siatkówce i plamce żółtej  

21.3. Leki hamujące VEGF stosowane w leczeniu nowotworów  

22. Farmakodynamika leków kardiotropowych

 22.1. Wstęp  

22.2. Leki przeciwarytmiczne  

22.2.1. Przebieg pobudzenia w układzie bodźcoprzewodzącym serca  

22.2.2. Przebieg pobudzenia w komórkach mięśniowych serca  

22.2.3. Działanie jonów na czynność serca  

22.2.4. Regulacja nerwowa czynności serca  

22.2.5. Zaburzenia rytmu serca  

22.2.6. Klasyfikacja leków przeciwarytmicznych  

22.3. Leki zwiększające kurczliwość mięśnia sercowego  

22.3.1. Leki stosowane w niewydolności krążenia pochodzenia sercowego  

22.3.2. Glikozydy nasercowe  

22.3.3. Leki zwiększające kurczliwość mięśnia sercowego przez hamowanie aktywności fosfodiesterazy-3  

22.3.4. Leki sensytyzujące mięsień sercowy (zwiększające wrażliwość) na działanie jonów wapnia  

22.3.5. Leki polepszające pracę serca przez zmniejszenie oporu przepływu krwi w naczyniach płuc  

22.3.6. Przedsionkowe peptydy natriuretyczne  

22.3.7. Inne leki zwiększające kurczliwość mięśnia sercowego  

22.3.8. Leki kardioprotekcyjne (osłaniające mięsień sercowy)  

22.4. Leki zwiększające przepływ wieńcowy

22.4.1. Azotany i azotyny  

22.4.2. Zastosowanie leków ß-adrenolitycznych w chorobie wieńcowej  

22.4.3. Zastosowanie leków blokujących kanały wapniowe w chorobie wieńcowej  

22.4.4. Leki otwierające kanały potasowe stosowane w leczeniu choroby wieńcowej  

22.4.5. Inne leki stosowane w chorobie wieńcowej  

23. Leki stosowane we wstrząsie

 23.1. Wstrząs  

23.2. Postępowanie w zwalczaniu wstrząsu  

24. Farmakodynamika leków wpływających na układ krzepnięcia krwi

 24.1. Mechanizmy krzepnięcia krwi  

24.1.1. Czynniki krzepnięcia krwi  

24.1.2. Płytki krwi  

24.1.3. Proces krzepnięcia krwi  

24.2. Leki hamujące krzepliwość krwi (antykoagulanty)  

24.2.1. Heparyna i jej pochodne  

24.2.2. Leki hamujące aktywność trombiny  

24.2.3. Leki hamujące agregację płytek krwi  

24.2.4. Leki hamujące wytwarzanie płytek krwi  

24.2.5. Antagoniści witaminy K  

24.2.6. Leki defibrynujące  

24.3. Leki trombolityczne  

24.3.1. Proteazy hamujące krzepnięcie krwi stosowane w posocznicy lub wstrząsie septycznym  

24.4. Środki hamujące krzepnięcie krwi stosowane in vitro

 24.5. Leki zwiększające krzepliwość krwi  

24.5.1. Leki zwiększające krzepliwość krwi działające ogólnie  

24.5.2. Preparaty zwiększające krzepliwość krwi do stosowania miejscowego  

25. Leki wpływające na układ krwiotwórczy

 25.1. Wstęp  

25.2. Erytropoetyna (EPO) i epoetyny  

25.3. Cytokiny pobudzające wzrost kolonii komórek układu granulocytów  

25.3.1. Czynniki pobudzające wzrost kolonii granulocytów (G-CSF)  

25.3.2. Czynniki pobudzające wzrost kolonii granulocytów i makrofagów (GM-CSF)  

25.3.3. Czynnik pobudzający wzrost kolonii makrofagów (M-CSF)  

25.3.4. Czynnik pobudzający wzrost megakariocytów (IL-11)  

25.4. Leki stosowane w niedokrwistości z niedoboru żelaza  

25.5. Leki stosowane w hemosyderozie  

25.6. Leki stosowane w niedokrwistościach megaloblastycznych  

25.7. Leki stosowane do zapobiegania występowaniu napadowej nocnej hemoglobinurii  

26. Farmakodynamika leków układu oddechowego

 26.1. Wstęp  

26.2. Zastosowanie farmakoterapii w niewydolności oddechowej  

26.3. Farmakologiczne właściwości tlenu i dwutlenku węgla  

26.3.1. Oddziaływanie tlenu na organizm człowieka  

26.3.2. Farmakologiczne właściwości dwutlenku węgla

26.4. Leki wpływające na rytm oddychania  

26.4.1. Leki pobudzające rytm oddychania  

26.4.2. Leki zwalniające rytm oddychania  

26.5. Leki przeciwkaszlowe  

26.5.1. Leki przeciwkaszlowe o działaniu ośrodkowym  

26.5.2. Nieopioidowe leki przeciwkaszlowe działające ośrodkowo  

26.5.3. Leki przeciwkaszlowe działające obwodowo  

26.6. Leki wykrztuśne  

26.6.1. Pochodne gwaiakolu  

26.6.2. Olejki eteryczne  

26.6.3. Alkaloidy  

26.6.4. Sole organiczne  

26.6.5. Balsamy  

26.6.6. Saponiny  

26.6.7. Solne środki wykrztuśne  

26.6.8. Leki o działaniu mukolitycznym  

26.7. Farmakodynamika leków stosowanych w leczeniu dychawicy oskrzelowej

26.7.1. Leki pobudzające receptory ß-adrenergiczne stosowane w dychawicy oskrzelowej  

26.7.2. Metyloksantyny  

26.7.3. Leki cholinolityczne  

26.7.4. Glikokortykosteroidy stosowane w dychawicy oskrzelowej  

26.7.5. Leki zapobiegające występowaniu napadów dychawicy oskrzelowej  

26.7.6. Antagoniści i inhibitory leukotrienów w leczeniu dychawicy oskrzelowej  

26.7.7. Przeciwciała monoklonalne (anty IgE) w leczeniu astmy   

26.8. Surfaktanty      

26.9. Leki stosowane w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc   

26.10. Leki wpływające na krążenie krwi w płucach    

26.10.1. Regulacja krążenia krwi w płucach  

26.10.2. Regulacja ciśnienia w naczyniach włosowatych płuc   

26.10.3. Leki stosowane w leczeniu nadciśnienia w krążeniu płucnym

26.10.4. Leki stosowane w obrzęku płuc    

26.11. Farmakologiczna regulacja transportu tlenu   

27. Farmakodynamika leków wpływających na czynność przewodu pokarmowego

 27.1. Wstęp      

27.2. Sok żołądkowy     

27.2.1. Środki pobudzające wydzielanie soku żołądkowego lub mające go zastąpić  

27.2.2. Środki zobojętniające kwas solny     

27.2.3. Środki osłaniające      

27.2.4. Środki ściągające      

27.3. Leki stosowane w leczeniu choroby wrzodowej    

27.3.1. Uwagi ogólne     

27.3.2. Przegląd leków     

27.3.3. Znaczenie zwalczania Helicobacter pylori w leczeniu choroby wrzodowej  

27.3.4. Leki cholinolityczne i rozkurczające mięśnie gładkie przewodu pokarmowego     

27.3.5. Inne środki stosowane w leczeniu choroby wrzodowej   

27.4. Środki wymiotne      

27.5. Leki przeciwwymiotne     

27.6. Leki żółciotwórcze i żółciopędne    

27.6.1. Leki żółciotwórcze    

27.6.2. Leki żółciopędne      

27.6.3. Leki stosowane w uszkodzeniach komórki wątrobowej   

27.7. Leki stosowane w zewnątrzpochodnej niewydolności trzustki   

27.8. Środki przeczyszczające  

27.8.1. Środki poślizgowe     

27.8.2. Środki zwiększające objętość kału     

27.8.3. Środki działające drażniąco     

27.8.4. Inne środki przeczyszczające    

27.8.5. Przeciwwskazania ogólne     

27.8.6. Nadużywanie środków przeczyszczających  

27.8.7. Leki stosowane w zespole drażliwego jelita   

27.8.8. Leczenie wrzodziejącego zapalenia jelit    

27.9. Środki przeciwbiegunkowe    
Skorowidz

 
TOM
28. Farmakodynamika hormonów i leków działających na czynnośćgruczołów wydzielania wewnętrznego  

28.1. Zagadnienia wstępne. Rodzaje receptorów

28.2. Hormony podwzgórza  

28.2.1. Hormony podwzgórza pobudzające w przysadce wydzielanie ACTH  

28.2.2. Hormony podwzgórza pobudzające w przysadce wydzielanie hormonów gonadotropowych  

28.2.3. Hormon podwzgórza pobudzający w przysadce wydzielanie hormonu wzrostu  

28.2.4. Hormon podwzgórza pobudzający w przysadce wydzielanie hormonu tyreotropowego  

28.2.5. Hormon podwzgórza hamujący w przysadce wydzielanie hormonu wzrostu  

28.3. Hormony przysadki i obwodowych gruczołów wydzielania wewnętrznego  

28.3.1. Tyreotropina, hormony gruczołu tarczowego i leki stosowane w nadczynności gruczołu tarczowego  

28.3.2. Kortykotropina (ACTH) i hormony kory nadnerczy  

28.3.3. Hormony kory nadnerczy  

28.3.4. Gonadotropiny  

28.3.5. Leki hamujące wydzielanie gonadotropin w przysadce  

28.3.6. Żeńskie hormony płciowe  

28.3.7. Estrogeny syntetyczne niesteroidowe  

28.3.8. Selektywne modulatory receptora estrogenowego  

28.3.9. Leki przeciwestrogenowe hamujące aktywność aromatazy  

28.3.10. Progesteron i gestageny  

28.3.11. Męskie hormony płciowe  

28.3.12. Leki hamujące aktywność 5?-reduktazy testosteronu  

28.3.13. Leki hamujące działanie androgenów  

28.4. Leki anaboliczne  

28.4.1. Leki anaboliczne pochodne testosteronu  

28.4.2. Leki anaboliczne pochodne androsteronu  

28.4.3. Leki anaboliczne pochodne 19-norsteroidów  

28.5. Leki o łącznym działaniu estrogennym, gestagennym i androgennym  

28.6. Prolaktyna  

28.6.1. Leki stosowane w nadmiernym wydzielaniu prolaktyny  

28.7. Somatotropina

28.7.1. Insulinopodobne czynniki wzrostu IGF-1 i IGF-2 (somatomedyny)  

28.8. Hormony tylnego płata przysadki  

28.8.1. Oksytocyna  

28.8.2. Leki blokujące działanie oksytocyny  

28.8.3. Hormon antydiuretyczny (wazopresyna)  

28.8.4. Analogi wazopresyny działające na receptory V1

28.8.5. Analogi wazopresyny działające pobudzająco na receptory V2  

29. Farmakodynamika leków wpływających na metabolizm węglowodanów

29.1. Wstęp ? przemiany metaboliczne węglowodanów  

29.2. Klasyfikacja cukrzycy  

29.2.1. Ogólne zasady leczenia cukrzycy  

29.3. Podział leków stosowanych w leczeniu cukrzycy  

29.4. Insulina  

29.4.1. Preparaty insuliny  

29.4.2. Nowe preparaty insulin  

29.5. Doustne leki przeciwcukrzycowe zmniejszające stężenie glukozy we krwi (leki hipoglikemizujące)  

29.5.1. Pochodne sulfonylomocznika  

29.5.2. Doustne leki przeciwcukrzycowe z grupy pochodnych tiazolidynedionów (glitazony)  

29.5.3. Inkretyny (Exenatyd)  

29.5.4. Inhibitory dipeptydylopeptydazy 4  

29.6. Doustne leki przeciwcukrzycowe zapobiegające wystąpieniu zwiększonego stężenia glukozy we krwi (leki przeciwhiperglikemiczne)  

29.6.1. Pochodne biguanidu  

29.6.2. Meglitinidy (glinidy)  

29.6.3. Inhibitory reduktazy aldolazy  

29.6.4. Inhibitory ?-glukozydazy  

29.6.5. Związki hamujące wchłanianie glukozy  

29.7. Glukagon  

30. Farmakodynamika związków wpływających na przemianę materii

 30.1. Witaminy  

30.1.1. Wstęp  

30.1.2. Witamina A  

30.1.3. Witamina D  

30.1.4. Witamina E  

30.1.5. Witaminy K

30.1.6. Witamina B1  

30.1.7. Witamina B2  

30.1.8. Kwas pantotenowy  

30.1.9. Witamina B6  

30.1.10. Witamina B12  

30.1.11. Witamina C  

30.1.12. Witamina P  

30.1.13. Witamina PP  

30.1.14. Witamina H  

30.1.15. Kwas foliowy  

30.1.16. Witamina F  

30.1.17. Leczenie wielowitaminowe  

30.2. Białka i aminokwasy  

30.2.1. Niedożywienie i preparaty stosowane w żywieniu dojelitowym i pozajelitowym  

30.3. Leki wpływające na przemianę puryn  

30.3.1. Leki przerywające napady dny  

30.3.2. Leki hamujące wytwarzanie kwasu moczowego  

30.3.3. Leki zwiększające wydalanie kwasu moczowego z moczem  

30.4. Farmakodynamika leków wpływających na przemianę lipidów  

30.4.1. Ogólna charakterystyka przemian kwasów tłuszczowych, triglicerydów i cholesterolu  

30.4.2. Hiperlipoproteinemie  

30.5. Leki stosowane w leczeniu choroby Gauchera  

30.6. Leki stosowane w leczeniu choroby Pompego  

30.6.1. Aglukozydaza alfa  

30.7. Leki stosowane w leczeniu mukopolisacharydoz  

30.7.1. Leki stosowane w leczeniu mukopolisacharydozy typu I  

30.7.2. Leki stosowane w leczeniu mukopolisacharydozy typu II  

30.7.3. Leki stosowane w leczeniu mukopolisacharydozy typu VI  

30.8. Leki stosowane w leczeniu choroby Wilsona  

30.9. Leki stosowane w leczeniu choroby Fabry?ego  

30.10. Leki stosowane w leczeniu tyrozynemii  

30.11. Leki stosowane w leczeniu fenyloketonurii  

31. Leki stosowane w terapii otyłości i zaburzeń odżywiania

 31.1. Wstęp  

31.2. Fizjologiczne mechanizmy regulujące łaknienie u człowieka

31.3. Leki stosowane w terapii otyłości  

31.3.1. Leki zmniejszające łaknienie  

31.3.2. Leki zmniejszające przyswajanie tłuszczu z przewodu pokarmowego  

31.3.3. Leki zwiększające wydatek energetyczny ustroju (działające termogenicznie)  

31.3.4. Inne leki  

31.4. Leki stosowane w terapii zaburzeń odżywiania  

32. Farmakodynamika leków wpływających na układ kostny

 32.1. Budowa, funkcje i metabolizm kości  

32.2. Leki wpływające na procesy metaboliczne w kościach  

32.2.1. Wpływ hormonów na procesy metaboliczne w kościach  

32.2.2. Wpływ witamin na procesy metaboliczne w kościach  

32.2.3. Wpływ prostaglandyn na procesy metaboliczne w kościach  

32.2.4. Wpływ bisfosfonianów na procesy metaboliczne w kościach  

32.2.5. Fluorek sodu  

32.3. Wchłanianie i wydalanie wapnia z organizmu  

32.3.1. Wpływ leków na wchłanianie wapnia w jelitach  

32.3.2. Leki wpływające na wydalanie wapnia z moczem  

32.4. Leki stosowane w leczeniu osteoporozy  

32.4.1. Zastosowanie bisfosfonianów w leczeniu osteoporozy  

32.4.2. Zastosowanie hormonalnej terapii zastępczej w leczeniu osteoporozy  

32.4.3. Zastosowanie selektywnych modulatorów receptorów estrogenowych w leczeniu osteoporozy  

32.4.4. Zastosowanie kalcytoniny w leczeniu osteoporozy  

32.4.5. Zastosowanie w leczeniu osteoporozy leków powodujących uzupełnianie niedoboru wapnia w kościach  

32.4.6. Zastosowanie statyn w leczeniu osteoporozy  

33. Niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki przeciwgorączkowe i leki przeciwreumatyczne

 33.1. Niesteroidowe leki przeciwzapalne  

33.1.1. Mechanizmy rozwoju stanu zapalnego  

33.1.2. Mechanizm działania niesteroidowych leków przeciwzapalnych  

33.1.3. Wpływ niesteroidowych leków przeciwzapalnych na syntezę prostaglandyn

33.1.4. Działanie przeciwbólowe niesteroidowych leków przeciwzapalnych  

33.1.5. Działanie antyagregacyjne niesteroidowych leków przeciwzapalnych  

33.1.6. Stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych w okulistyce

33.1.7. Działania niepożądane niesteroidowych leków przeciwzapalnych  

33.1.8. Podział NLPZ w zależności od budowy chemicznej  

33.1.9. NLPZ ? pochodne kwasów karboksylowych  

33.1.10. NLPZ ? pochodne kwasów enolowych  

33.1.11. NLPZ niebędące kwasami karboksylowymi  

33.2. Leki przeciwreumatyczne  

33.2.1. Podział leków stosowanych w reumatoidalnym zapaleniu stawów  

33.2.2. Leki modyfikujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów  

33.3. Leki przeciwgorączkowe  

33.3.1. Mechanizmy regulacji temperatury  

33.3.2. Kwas acetylosalicylowy jako lek przeciwgorączkowy  

33.3.3. Pochodne p-aminofenolu  

33.3.4. Pochodne pirazolonu  

34. Opioidowe leki przeciwbólowe i ich antagoniści

34.1. Leki przeciwbólowe działające na receptory opioidowe  

34.2. Leki przeciwbólowe o działaniu agonistycznym na receptory opioidowe

34.2.1. Leki przeciwbólowe o działaniu agonistycznym na receptory opioidowe, pochodne fenantrenu  

34.2.2. Leki przeciwbólowe o działaniu agonistycznym na receptory opioidowe, pochodne fenylheptylaminy  

34.2.3. Leki działające agonistycznie na receptory opioidowe, pochodne fenylopiperydyny  

34.2.4. Leki przeciwbólowe o działaniu agonistycznym na receptory opioidowe, pochodne morfinianu

34.3. Opioidowe leki przeciwbólowe o działaniu agonistyczno-antagonistycznym 

34.3.1. Leki opioidowe o działaniu agonistyczno-antagonistycznym, pochodne fenantrenu 

34.3.2. Leki opioidowe o działaniu agonistyczno-antagonistycznym, pochodne morfinianu 

34.3.3. Leki opioidowe o działaniu agonistyczno-antagonistycznym, pochodne benzomorfanu

34.4. Leki o działaniu antagonistycznym na receptory opioidowe 

34.4.1. Leki o działaniu antagonistycznym na receptory opioidowe, pochodne fenantrenu 

34.4.2. Leki o działaniu antagonistycznym na receptory opioidowe, pochodne morfinianu 

35. Leki stosowane w leczeniu nowotworów

35.1. Podstawy teoretyczne działania leków przeciwnowotworowych. Zasady współczesnej chemioterapii nowotworów 

35.2. Leki przeciwnowotworowe 

35.2.1. Leki alkilujące 

35.2.2. Antymetabolity 

35.2.3. Topoizomerazo-aktywne leki 

35.2.4. Antybiotyki cytostatyczne 

35.2.5. Alkaloidy 

35.2.6. Taksany 

35.2.7. Epotilony 

35.2.8. Lignany 

35.2.9. Enzymy 

35.2.10. Hormony 

35.2.11. Inne leki przeciwnowotworowe 

35.3. Wielolekowa chemioterapia nowotworów 

35.4. Immunoterapia nowotworów 

35.5. Terapia genowa 

35.6. Leki wspomagające leczenie nowotworów  

36. Farmakodynamika leków immunotropowych

36.1. Wstęp 

36.2. Immunoglobuliny 

36.2.1. Immunoglobuliny klasy A (IgA) 

36.2.2. Immunoglobuliny klasy D (IgD)

36.2.3. Immunoglobuliny klasy E (IgE) 

36.2.4. Immunoglobuliny klasy G (IgG) 

36.2.5. Immunoglobuliny klasy M (IgM) 

36.2.6. Skład immunoglobulin we krwi 

36.2.7. Produkty lecznicze immunoglobulin 

36.2.8. Immunoglobulina Rh0(D)

36.2.9. Przeciwciała przeciwko glikozydom naparstnicy 

36.2.10. Przeciwciała monoklonalne 

36.3. Cytokiny 

36.3.1. Interleukiny 

36.3.2. Interferony 

36.4. Leki immunosupresyjne 

36.4.1. Procesy immunologiczne warunkujące odrzucanie przeszczepu 

36.4.2. Glikokortykosteroidy 

36.4.3. Cyklosporyna 

36.4.4. Związki makrolidowe 

36.4.5. Cytostatyki 

36.4.6. Inne leki immunosupresyjne 

36.4.7. Przeciwciała monoklonalne stosowane do hamowania odrzucania przeszczepów 

36.4.8. Leki immunotropowe stosowane w leczeniu stwardnienia rozsianego 

36.5. Szczepionki 

36.6. Środki stosowane do immunomodulacji 

36.6.1. Związki otrzymane syntetycznie (nieswoiste syntetyczne immunostymulatory) 

36.6.2. Związki wyodrębnione z mikroorganizmów i roślin 

36.7. Leki wykazujące dodatkowo pobudzające działanie na układ immunologiczny

36.8. Hormony grasicy 

37. Farmakodynamika leków stosowanych w zakażeniach i chorobach inwazyjnych

37.1. Farmakodynamika antybiotyków 

37.1.1. Chemioterapia chorób bakteryjnych 

37.1.2. Antybiotyki ß-laktamowe 

37.1.3. Antybiotyki aminoglikozydowe 

37.1.4. Tetracykliny 

37.1.5. Chloramfenikol 

37.1.6. Antybiotyki makrolidowe 

37.1.7. Antybiotyki peptydowe 

37.1.8. Rifamycyny 

37.1.9. Linkosamidy 

37.1.10. Wankomycyna i teikoplanina 

37.1.11. Inne antybiotyki glikopeptydowe 

37.1.12. Glikolipodepsipeptydy 

37.1.13. Lipopeptydy 

37.1.14. Kwas fusydowy 

37.1.15. Streptograminy 

37.2. Sulfonamidy 

37.2.1. Mechanizm działania 

37.2.2. Zakres działania 

37.2.3. Farmakokinetyka 

37.2.4. Działania niepożądane 

37.2.5. Przeciwwskazania 

37.2.6. Zastosowanie 

37.2.7. Trimetoprim i skojarzenia sulfonamidów z trimetoprimem 

37.3. Pochodne 4-chinolonu (inhibitory gyrazy) 

37.3.1. Kwas nalidyksowy i jego pochodne stosowane w zakażeniach dróg moczowych 

37.3.2. Pochodne fluorochinolonu 

37.4. Nowobiocyna 

37.5. Pochodne oksazolidinonu 

37.6. Chemioterapeutyki stosowane w zakażeniach dróg moczowych 

37.6.1. Pochodne nitrofuranu 

37.6.2. Metenamina

37.7. Leki stosowane w leczeniu gruźlicy 

37.7.1. Zasady leczenia gruźlicy 

37.7.2. Leki stosowane w gruźlicy 

37.8. Leki przeciwtrądowe 

37.9. Mupirocyna (kwas pseudomonowy A) 

37.10. Leki przeciwgrzybicze 

37.11. Leki przeciwwirusowe 

37.11.1. Grypa, jej zapobieganie i leczenie 

37.11.2. Leki działające na inne rodzaje wirusów 

37.11.3. Leki stosowane w wirusowym zapaleniu wątroby typu B 

37.12. Leki stosowane w AIDS 

37.12.1. Pochodne 2',3'-dideoksynukleozydów 

37.12.2. Nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy 

37.12.3. Inhibitory proteazy 

37.12.4. Leki blokujące wnikanie wirusa HIV-1 do komórki

37.12.5. Ogólne uwagi dotyczące stosowanych w AIDS schematów leczenia 

37.12.6. Zapobieganie i leczenie zapaleń płuc wywołanych przez Pneumocystis carinii

37.13. Leki przeciwpierwotniakowe 

37.13.1. Leki przeciwzimnicze 

37.13.2. Leki stosowane w leczeniu rzęsistkowicy 

37.13.3. Leki stosowane w zakażeniach pełzakiem czerwonki (Entamoeba histolytica) 

37.13.4. Leki stosowane w zakażeniach świdrowcami 

37.13.5. Leki stosowane w leiszmaniozach 

37.13.6. Leczenie toksoplazmozy 

37.13.7. Leki stosowane w giardiazie (lambliozie) 

37.14. Środki przeciwrobacze 

37.14.1. Środki stosowane w tasiemczycy

37.14.2. Środki stosowane w inwazji robakami obłymi 

37.15. Chemioterapeutyki a ciąża 
Skorowidz