Europa Europa Przewodnik encyklopedyczny t.1
Zbigniew (red.) Drozdowicz
wydawnictwo: Kurpisz
stron: 568

Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej nakłada na nasze społeczeństwo obowiązek głębszego poznania europejskich realiów. Nie jest to łatwe, ponieważ mimo niedużych rozmiarów geograficznych, Europa jest kontynentem dosyć mocno zróżnicowanym przyrodniczo, gospodarczo, politycznie i kulturowo. Rozpatrując chociażby ukształtowanie powierzchni; tereny górzyste i nizinne występują w różnych częściach naszego kontynentu, ale są to obszary istotnie się różniące. Porównajmy na przykład wysokie, o mocno urozmaiconej rzeźbie Alpy i nie tak wysokie Karpaty, czy ogromną wprawdzie, ale słabo urozmaiconą Nizinę Wschodnioeuropejską i dużo mniejszą, o znacznie bardziej zróżnicowanym krajobrazie Nizinę Polską.
Podobnie jest ze strukturą glebową (wyraźnie różnią się występujące na płn. gleby tundrowe i znajdujące się w płd.-zach. części kontynentu czarnoziemy), klimatem (zdecydowanie surowszym na płn. i łagodniejszym na płd.), stosunkami wodnymi czy światem roślinnym i zwierzęcym. Duże zróżnicowanie Europy ujawnia się również na gruncie etnicznym. Zdecydowaną większość nadal stanowi tu ludność rasy białej (europoidalnej), jednak coraz bardziej widoczni są (zwł. w dużych ośrodkach miejskich) reprezentanci innych ras; obecnie nie tylko emigranci z innych kontynentów, ale także urodzone w Europie i czujące się Europejczykami ich dzieci. Za tymi odrębnościami postępuje zróżnicowanie językowe, dzielące nasz kontynent nie tylko na należące do jednej rodziny indoeuropejskiej języki romańskie, germańskie i słowiańskie, ale także na nie należące do tej rodziny, lecz od dawna obecne tu języki ugrofińskie (fiński, lapoński, estoński i węgierski), oraz języki emigrantów (arabski, turecki, wietnamski czy chiński), Przyglądając się uważniej europejskiej kulturze, dojdziemy do przekonania, że właściwie nie ma jednej Europy, lecz jest ich wiele, m.in. Europa kultury masowej i elitarnej, zachodniej i wschodniej, miejskiej (ze zróżnicowaniem na wielkomiejską i małomiasteczkową) oraz wiejskiej, tradycjonalistycznej i nowatorskiej itd. itd. Obecnie różnice te znacznie łatwiej uchwycić, ponieważ dla „przeciętnego" Europejczyka (przeciętnie wykształconego, zarabiającego, orientującego się w realiach współczesnego świata itd.) nie jest już obecnie problemem przekraczanie barier politycznych, językowych czy obyczajowych. Podróżujemy (turystycznie i zawodowo) do miejsc, które niegdyś znaliśmy jedynie ze słyszenia lub przekazu medialnego. Łatwiej do nich dotrzeć, ale i łatwiej się w nich zagubić oraz - co bardziej istotne - zrobić jakiś niewłaściwy krok wobec miejscowych zwyczajów, wierzeń i świętości.

-->