Wyd. Lubelskie
Lublin 1979
280 s., tw., 20 cm
stan dobry (nieaktualne stemple i sygn. bibl.)



SPIS TREŚCI

Wstęp Wiesław Śladkowski — 5
I. Główne kierunki polskiej myśli historycznej w okresie pozytywizmu — 10
II. Szymon Askenazy jako historyk dwu stuleci — 23
III. Askenazy o księciu Józefie Poniatowskim — 61
IV. Z księciem Józefem Poniatowskim od Wiednia do Lipska — 67
V. Polska wersja legendy napoleońskiej — 91
VI. Apologia polityki zagranicznej Napoleona we francuskiej historiografii — 105
VII. Edouard Driault wobec legendy napoleońskiej — 130
VIII. Georges Lefebvre jako historyk napoleoński — 140
IX. Epoka napoleońska w oświetleniu Andre Latreille'a — 166
X. Polska problematyka w twórczości dziejopisarskiej Fryderyka Raumera — 171
Przebieg życia Raumera — 172. Raumer jako historyk — 182. Raumer wobec rozbiorów Polski — 195. O stanowisku Prus wobec powstania listopadowego i emigracji polskiej — 209. Zwrot ku uwstecznieniu
XI. Nowy zarys historii Niemiec — 239
XII. Max Lehmann — postępowy historyk i przyjaciel Polaków — 253


„Juliusz Willaume związany z ośrodkami naukowymi poznańskim i łódzkim, a najdłużej, bo od 1953 r. z Uniwersytetem Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, członek wielu towarzystw naukowych i komisji PAN, w świecie historycznym znany przede wszystkim jako wybitny znawca epoki napoleońskiej i czasów Księstwa Warszawskiego (Fryderyk August jako książę warszawski), dziejów polskiego hymnu narodowego oraz autor wielu poważnych studiów i artykułów..."
Wiesław Śladkowski, ze wstępu


Epoka nowożytna w dziejopisarstwie polskim i powszechnym to zbiór artykułów i szkiców Profesora Juliusza Willaume'a z lat 1956—1976 dotyczących polskiej myśli historycznej w okresie pozytywizmu, postaci Napoleona Bonapartego i księcia Józefa Poniatowskiego, a także historyków polskich, francuskich i niemieckich, m. in. Szymona Askenazego, Georgesa Lefebvre'a, Fryderyka Raumera. Szeroko omówiona została zwłaszcza legenda napoleońska i jej wpływ na ocenę cesarza oraz historiografia niemiecka i jej stosunek do Polski.

„ ...wypada zwrócić uwagę na klasyczny już dziś portret Napoleona, mistrzowsko wycieniowany przez Lefebvre'a. [...] Pilny i marzycielski oficer w Valence czy też młody generał, przed bitwa pod Castiglione zwołujący jeszcze radę wojenną, jakże się różni od odurzonego wszechmocą cesarza, który pewny swej wszechwiedzy samodzielnie rozstrzygał o wszystkim. Jednak niektóre cechy pozostały u niego bez większych zmian. A więc znakomicie rozwinięty i no ogół dobrze opanowany system nerwowy, błyskawiczna orientacja, zdolność czasowo nie ograniczonej pracy umysłowej, sen na zawołanie — choćby przy huku dział. Z drugiej strony reagowanie wybuchami wściekłości na sprzeciwy oraz będące głównie wynikiem przepracowania krótkie spazmy i omdlenia. Mimo pozorów mizantropii w obejściu potrafił być miłym i szczodrym dla otoczenia. Przesadnie ambitny, pełen temperamentu, dumy osobistej oraz lekceważenia drugich, przyzwyczajony do rozkazywania — nie znosił dyskusji, stąd wróg „ideologów", choć sam był racjonalistą i zwolennikiem filozofów Oświecenia. U współpracowników cenił rozum, wiedzę i metodyczny wysiłek, pozwalający na planowanie zajęć (choć, dodajmy, lubił otaczać się miernotami). [...] Spragniony sławy, wzorował się na czołowych zdobywcach, Aleksandrze Wielkim, Cezarze, Auguście, Karolu Wielkim. Czynił to mniej z uwagi na ich dzieło, bardziej przez wzgląd na sam urok walki..."
(fragment)

Słowa kluczowe: