Encyklopedyzm w XVII wieku - Cesare Vasoli

 PAN Instytut Filozofii i Socjologii 1996

stron 76

 ..."Brak systematycznych studiów poświęconych wyjaśnieniu związków między różnymi autorami i tekstami, odnalezieniu ich „źródeł" oraz zbadaniu ich rzeczywistej poczytności i wpływu staje na przeszkodzie sformułowaniu całościowego obrazu i przedstawieniu pogłębionej, krytycznej oceny prób i projektów, które w wielkich rekonstrukcjach historiograficznych są zbyt często pomijane, jeśli wręcz nie odsyłane do ..ciemnego kąta" zarezerwowanego dla dziwactw i „utopijnych snów". Sądzę jednak, że owe encyklopedyczne ideały i podejmowany przez kolejnych autorów zamiar wypracowania całościowego systemu wiedzy, łatwo przyswajalnego i zdolnego ogarnąć w swej uporządkowanej strukturze wszystkie owoce nauk i sztuk, stanowił stały i powszechny punkt odniesienia, który mógł zbliżać do siebie nawet bardzo różniących się myślicieli, począwszy od krzewicieli nowych nauk, po późnych naśladowców mitów hermetycznych, od propagatorów technik ulliańskich i praktyk kabalistycznych, po teologów najróżniejszych wyznań, od ostatnich wyznawców „cudu" alchemicznego po tych, którzy podejmując wątki bakońskie, uważali „encyklopedię" za istotne narzędzie nieograniczonego postępu naukowego, moralnego i społecznego. Zresztą fakt, że tak nieprzejednani przeciwnicy, jakimi byli na przykład Robert Fludd i Marin Mersenne zgadzali się w gruncie rzeczy..."ENCYKLOPEDYSCI Filozofia Oswiecenia Leibniz Volter...