llustrowany Przewodnik do Tatr, Pienin i Szczawnic - Walery Eljasz Radzikowski 

 

ELJASZ-RADZIKOWSKI Walery (1[zasłonięte]841-19)

 

Znany jest nie tylko jako malarz, ale także jako autor przewodników tatrzańskich i wielki popularyzator Tatr i Zakopanego. Studia malarskie odbył w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem W.Łuszczkiewicza, od którego przejął „starożytnicze” zainteresowania dawnymi zabytkami Krakowa i tematami historycznymi w obrazach. Naukę kontynuował w Monachium, gdzie w okresie powstania w 1863 r. pełnił specjalną misję zleconą przez Rząd Narodowy. Podróżował do Belgii, Francji, Niemiec, Szwajcarii i Włoch. Przyjaźnił się z J.I.Kraszewskim, który często służył mu radą w wyborze tematów obrazów i dopomógł do wydania opracowanego przez Eljasza Ilustrowanego Przewodnika do Tatr, Pienin i Szczawnic (1870). Eljasz malował olejno i akwarelą - widoki zabytków Krakowa i większe kompozycje o tematach historycznych (np. Żółkiewski pod Cecorą, Obrona Krakowa przed Szwedami, Wjazd Jana III do Wiednia).

Tatry były dla niego nie tylko źródłem inspiracji, lecz również ulubionym miejscem wypraw. Artysta jako jeden z pierwszych zdobywał nie cieszące się jeszcze wtedy zbyt dużą popularnością szczyty, takie jak Świnica, Lodowy Szczyt i Gerlach. Na podstawie odbytych przez siebie wycieczek rysował mapy, które wraz z jego ilustracjami znalazły się później w przewodnikach autorstwa Eljasza-Radzikowskiego. Jedną z najsłynniejszych książek napisanych przez artystę był „Ilustrowany przewodnik do Tatr, Pienin i Szczawnic”. To właśnie z nim wyruszali na górskie wyprawy wędrowcy z końca XIX wieku oraz miłośnicy zakopiańskich krajobrazów z początku dwudziestolecia międzywojennego.