1. Budowa i eksploatacja urządzeń elektroenergetycznych 9

1.1. Klasyfikacja, ogólne zasady budowy i warunki pracy urządzeń elektroenergetycznych - Jan Strzałka 9
1.1.1. Klasyfikacja urządzeń elektroenergetycznych 9
1.1.2. Ogólne zasady budowy urządzeń elektroenergetycznych 10
1.1.3. Warunki pracy urządzeń elektroenergetycznych 11
1.1.4. Wielkości znamionowe i ogólne zasady doboru urządzeń elektroenergetycznych 14
Wykaz tabel zamieszczonych w rozdziale 15

1.2. Ogólne zasady eksploatacji urządzeń i instalacji elektroenergetycznych - Jan Strzałka 16
1.2.1. Wprowadzenie 16
1.2.2. Dokumentacja techniczno-eksploatacyjna  16
1.2.3. Przyjmowanie urządzeń do eksploatacji  17
1.2.4. Zasady prowadzenia eksploatacji 17
1.2.5. Instrukcja eksploatacji 18

1.3. Generatory - Jan Strojny 19
1.3.1. Budowa i działanie 19
1.3.2. Układy chłodzenia generatorów 20
1.3.3. Zabezpieczenia generatorów 20
1.3.4. Dokumentacja techniczna 21
1.3.5. Uruchomienie generatora synchronicznego 21
1.3.6. Prowadzenie eksploatacji generatorów 22
1.3.7. Odłączenie od sieci i zatrzymanie generatora 28
Wykaz rysunków zamieszczonych w rozdziale 29
Wykaz tabel zamieszczonych w rozdziale 29

1.4. Transformatory energetyczne - Jan Strzałka 30
1.4.1. Rodzaje, budowa i działanie transformatorów 30
1.4.2. Zasady doboru transformatorów 30
1.4.3. Zabezpieczenia transformatorów 32
1.4.4. Zasady eksploatacji transformatorów energetycznych 33
1.4.4.1. Ogólne zasady eksploatacji transformatorów 33
1.4.4.2. Oględziny, przeglądy i remonty transformatorów 35
1.4.5. Zakres i terminy badań eksploatacyjnych transformatorów energetycznych 35
Wykaz tabel zamieszczonych w rozdziale 40

1.5. Stacje elektroenergetyczne - Jan Strojny 41
1.5.1. Wstęp 41
1.5.2. Podział i określenia 41
1.5.3. Rozdzielnice niskonapięciowe 43
1.5.4. Rozdzielnice wysokonapięciowe 43
1.5.5. Rozdzielnie napowietrzne otwarte 44
1.5.6. Podział na kategorie ze względu na warunki eksploatacji 48
1.5.7. Przyjmowanie do eksploatacji 48
1.5.8. Ogólne zasady eksploatacji 53
1.5.9. Czynności łączeniowe 53
1.5.10. Oględziny i przeglądy 54
1.5.11. Zakres i terminy pomiarów i prób eksploatacyjnych 56
1.5.12. Warunki bezpieczeństwa eksploatacji urządzeń zawierających sześciofluorek siarki SF6 59
Wykaz rysunków zamieszczonych w rozdziale 60
Wykaz tabel zamieszczonych w rozdziale 60

1.6. Elektroenergetyczne linie napowietrzne - Jan Strzałka 61
1.6.1. Podstawowe elementy linii napowietrznych i ich charakterystyka 61
1.6.2. Wymagania norm odnośnie montażu linii napowietrznych 63
1.6.2.1. Przewody 63
1.6.2.2. Obostrzenia 64
1.6.2.3. Skrzyżowania i zbliżenia 65
1.6.3. Zasady eksploatacji linii napowietrznych 65
1.6.3.1. Ogólne zasady eksploatacji linii 65
1.6.3.2. Oględziny, przeglądy i remonty linii napowietrznych 66
1.6.4. Zakres badań eksploatacyjnych linii napowietrznych 67
Wykaz rysunków zamieszczonych w rozdziale 68
Wykaz tabel zamieszczonych w rozdziale 68

1.7. Elektroenergetyczne linie kablowe - Jan Strojny 69
1.7.1. Klasyfikacja i określenia 69
1.7.2. Linie kablowe 70
1.7.3. Zasady eksploatacji linii kablowych 73
Wykaz rysunków zamieszczonych w rozdziale 77
Wykaz tabel zamieszczonych w rozdziale 77

1.8. Instalacje elektryczne - Jan Strzałka 78
1.8.1. Rodzaje instalacji elektrycznych 78
1.8.2. Elementy składowe instalacji 78
1.8.3. Dobór i układanie przewodów w instalacjach 79
1.8.3.1. Ogólne zasady doboru przewodów 79
1.8.3.2. Sposoby układania przewodów w instalacjach 82
1.8.4. Dobór zabezpieczeń przewodów 84
1.8.5. Instalacje piorunochronne 85
1.8.6. Ochrona przeciwprzepięciowa w instalacjach elektrycznych 86
1.8.7. Elektrotechniczny sprzęt instalacyjny 88
1.8.8. Zasady eksploatacji instalacji elektrycznych i piorunochronnych 89
1.8.8.1. Ogólne wymagania eksploatacji 89
1.8.8.2. Zalecenia odnośnie eksploatacji instalacji 89
Wykaz rysunków zamieszczonych w rozdziale 90
Wykaz tabel zamieszczonych w rozdziale 90

1.9. Baterie kondensatorów do kompensacji mocy biernej - Jan Strojny 91
1.9.1. Podział i budowa kondensatorów elektroenergetycznych 91
1.9.2. Wielkości znamionowe kondensatorów 92
1.9.3. Zastosowanie kondensatorów do kompensacji mocy biernej 93
1.9.4. Zabezpieczenie baterii kondensatorów 95
1.9.5. Zasady eksploatacji 95
Wykaz rysunków zamieszczonych w rozdziale  101
Wykaz tabel zamieszczonych w rozdziale 101

1.10. Elektryczne urządzenia napędowe - Jan Strzałka 102
1.10.1. Rodzaje i charakterystyka urządzeń napędowych 102
1.10.2. Rozruch i regulacja prędkości silników asynchronicznych 104
1.10.3. Dobór silników do warunków pracy 106
1.10.4. Zabezpieczenia silników 106
1.10.5. Zasady eksploatacji silników 107
1.10.5.1. Ogólne zasady eksploatacji silników 107
1.10.5.2. Oględziny, przeglądy i remonty urządzeń napędowych 108
1.10.6. Zakres badań eksploatacyjnych silników elektrycznych 109
Wykaz rysunków zamieszczonych w rozdziale 111
Wykaz tabel zamieszczonych w rozdziale 111

1.11. Urządzenia oświetleniowe - Jan Strojny 112
1.11.1. Określenia 112
1.11.2. Wymagania oświetleniowe 113
1.11.3. Zasady eksploatacji urządzeń oświetleniowych 115
Wykaz tabel zamieszczonych w rozdziale 117

1.12. Urządzenia elektrotermiczne - Jan Strzałka 118
1.12.1. Klasyfikacja urządzeń, metod i technologii elektrotermicznych 118
1.12.2. Budowa i zasada działania wybranych urządzeń elektrotermicznych 118
1.12.2.1. Urządzenia rezystancyjne (oporowe) 118
1.12.2.2. Urządzenia elektrodowe 119
1.12.2.3. Urządzenia łukowe 119
1.12.2.4. Urządzenia indukcyjne 119
1.12.3. Zasady eksploatacji urządzeń elektrotermicznych 120
1.12.3.1. Ogólne zasady eksploatacji 120
1.12.3.2. Dokumentacja techniczno-eksploatacyjna 120
1.12.3.3. Przyjmowanie urządzeń elektrotermicznych do eksploatacji 120
1.12.3.4. Zasady prowadzenia eksploatacji urządzeń elektrotermicznych 121
1.12.4. Zakres badań technicznych urządzeń elektrotermicznych 121
Wykaz tabel zamieszczonych w rozdziale 123

1.13. Spawarki i zgrzewarki - Jan Strojny 124
1.13.1. Rodzaje i budowa 124
1.13.2. Zgrzewarki elektryczne 126
1.13.3. Zasady eksploatacji spawarek i zgrzewarek 127
Wykaz rysunków zamieszczonych w rozdziale 130
Wykaz tabel zamieszczonych w rozdziale 130

1.14. Urządzenia prostownikowe i akumulatorowe - Jan Strzałka 131
1.14.1. Rodzaje, budowa i zasada działania prostowników 131
1.14.2. Rodzaje i charakterystyka akumulatorów 132
1.14.3. Zasady eksploatacji urządzeń prostownikowych i akumulatorowych 133
1.14.3.1. Ogólne zasady eksploatacji 133
1.14.3.2. Zakres i terminy oględzin i przeglądów 134
1.14.3.3. Ocena wyników pomiarów urządzeń prostownikowych i akumulatorowych 136
Wykaz tabel zamieszczonych w rozdziale 137

1.15. Zespoły prądotwórcze - Jan Strojny 138
1.15.1. Rodzaje, budowa i zasada działania 138
1.15.2. Budowa zespołów prądotwórczych 139
1.15.3. Podstawowe zasady eksploatacji 140
1.15.4. Uruchomienie zespołu prądotwórczego 141
1.15.5. Prowadzenie ruchu 141
1.15.6. Zatrzymywanie zespołu prądotwórczego 143
1.15.7. Środki ostrożności przy obsłudze zespołów prądotwórczych 143

1.16. Urządzenia do elektrolizy - Jan Strzałka 145
1.16.1. Budowa i zasada działania urządzeń do elektrolizy 145
1.16.2. Zasady eksploatacji urządzeń do elektrolizy 146
1.16.2.1. Ogólne zasady eksploatacji urządzeń do elektrolizy 146
1.16.2.2. Zakres badań eksploatacyjnych urządzeń do elektrolizy 149
Wykaz tabel zamieszczonych w rozdziale 149

1.17. Elektrofiltry - Jan Strojny 150
1.17.1. Budowa i zasada działania 150
1.17.2. Układ zasilający i sterowanie 151
1.17.3. Wymagania dotyczące budowy elektrofiltrów 151
1.17.4. Zasady eksploatacji elektrofiltrów 152
Wykaz rysunków zamieszczonych w rozdziale 155

1.18. Sieci elektrycznego oświetlenia ulicznego - Jan Strzałka 156
1.18.1. Rodzaje sieci i elementy składowe sieci oświetlenia ulicznego 156
1.18.2. Dokumentacja techniczno-eksploatacyjna oświetlenia ulicznego 157
1.18.3. Przyjęcie do eksploatacji urządzeń oświetlenia ulicznego nowego lub po remoncie 157
1.18.4. Zakres prac planowych i awaryjnych 158
1.18.5. Ogólne zasady prowadzenia eksploatacji sieci oświetlenia ulicznego 159
1.18.6. Zakres i terminy oględzin, przeglądów, prób i pomiarów urządzeń oświetlenia zewnętrznego oraz ich dokumentowanie 160

1.19. Elektryczna sieć trakcyjna - Jan Strojny 161
1.19.1. Rodzaje i budowa 161
1.19.2. Zasady eksploatacji sieci trakcyjnych 162
1.19.3. Uszkodzenia sieci trakcyjnej 164
1.19.4. Prądy błądzące i ochrona urządzeń podziemnych 166
1.19.5. Sieci komunikacji miejskiej 167
Wykaz rysunków zamieszczonych w rozdziale  169
Wykaz tabel zamieszczonych w rozdziale 169

1.20. Urządzenia energoelektroniczne - Jan Strzałka 170
1.20.1. Rodzaje i zastosowania urządzeń energoelektronicznych 170
1.20.2. Budowa, elementy składowe i charakterystyka urządzeń energoelektronicznych 170
1.20.3. Zabezpieczenia przetężeniowe i ziemnozwarciowe urządzeń energoelektronicznych 173
1.20.4. Wpływ urządzeń energoelektronicznych na sieć zasilającą 173
1.20.5. Ochrona przeciwporażeniowa w urządzeniach energoelektronicznych 174
1.20.6. Zasady eksploatacji urządzeń energoelektronicznych 175
1.20.6.1. Ogólne zasady eksploatacji urządzeń energoelektronicznych 175
1.20.6.2. Oględziny, przeglądy i remonty urządzeń energoelektronicznych 176
1.20.6.3. Zakres badań eksploatacyjnych urządzeń energoelektronicznych 177
Wykaz rysunków zamieszczonych w rozdziale 177

1.21. Urządzenia elektryczne w wykonaniu przeciwwybuchowym - Jan Strojny 178
1.21.1. Klasyfikacja przestrzeni i stref zagrożenia wybuchowego 178
1.21.2. Urządzenia elektryczne przeciwwybuchowe Ex 179
1.21.3. Zasady doboru urządzeń 181
1.21.4. Zasady eksploatacji 182
1.21.5. Oględziny i przeglądy 183
Wykaz tabel zamieszczonych w rozdziale 186
 
1.22. Aparatura kontrolno-pomiarowa, urządzenia i instalacje automatycznej regulacji, sterowania i zabezpieczeń - Jan Strojny 187
1.22.1. Zakres stosowania i podział 187
1.22.2. Pomiary w energetyce 187
1.22.3. Automatyka elektroenergetyczna 189
1.22.4. Ogólne zasady eksploatacji urządzeń AKPiA w energetyce 191
1.22.5. Automatyka przemysłowa 193
1.22.6. Zasady ogólne eksploatacji urządzeń AKPiA wielkości nieelektrycznych 194
1.22.7. Zasady szczegółowe eksploatacji urządzeń AKPiA wielkości nieelektrycznych 195
Wykaz tabel zamieszczonych w rozdziale 196

2. Ochrona przeciwporażeniowa - Jan Strzałka 197
2.1. Czynniki wpływające na stopień porażenia 197
2.2. Ogólna charakterystyka środków ochrony przeciwporażeniowej w urządzeniach elektrycznych 197
2.2.1. Zagrożenia porażeniowe 197
2.2.2. Rodzaje ochrony przeciwporażeniowej 198
2.3. Środki ochrony przeciwporażeniowej w urządzeniach do 1 kV 199
2.3.1. Charakterystyka przepisów 199
2.3.2. Układy sieciowe 199
2.3.3. Przewody ochronne, neutralne i wyrównawcze 201
2.3.4. Uziemienia robocze i ochronne 202
2.3.5. Rodzaje ochron i środków ochrony 204
2.3.6. Charakterystyka środków ochrony 205
2.3.6.1. Równoczesna ochrona podstawowa i dodatkowa 205
2.3.6.2. Ochrona przed dotykiem bezpośrednim (ochrona podstawowa) 206
2.3.6.3. Ochrona przy dotyku pośrednim (ochrona dodatkowa) 207
2.4. Klasy ochronności 215
2.5. Ochrona przeciwporażeniowa w urządzeniach elektrycznych o napięciu powyżej 1 kV 216
2.5.1. Charakterystyka przepisów 216
2.5.2. Środki ochrony przeciwporażeniowej w urządzeniach o napięciu wyższym niż 1 kV 216
2.6. Badania eksploatacyjne środków ochrony przeciwporażeniowej 219
2.6.1. Ogólne zasady wykonywania badań 219
2.6.2. Ramowe czasokresy badań eksploatacyjnych 219
2.6.3. Protokoły z badań i pomiarów 220
2.6.4. Zasady wykonywania badań i pomiarów eksploatacyjnych 221
2.6.4.1. Badania i pomiary ochrony przed dotykiem bezpośrednim 221
2.6.4.2. Badania i pomiary ochrony przy dotyku pośrednim 222
2.6.4.3. Badania i pomiary eksploatacyjne w urządzeniach o napięciu powyżej 1 kV 225
Wykaz rysunków zamieszczonych w rozdziale 227
Wykaz tabel zamieszczonych w rozdziale 227

3. Zasady racjonalnego i bezpiecznego użytkowania urządzeń i instalacji elektroenergetycznych - Jan Strzałka 229
3.1. Zasady racjonalnego użytkowania urządzeń elektroenergetycznych 229
3.1.1. Wprowadzenie 229
3.1.2. Zasady racjonalnego użytkowania urządzeń 229
3.2. Zasady bezpieczeństwa pracy przy urządzeniach elektroenergetycznych 230
3.2.1. Ogólne zasady bezpieczeństwa pracy 230
3.2.2. Organizacja bezpiecznej pracy 231
3.2.2.1. Rodzaje prac i formy wydawania poleceń 231
3.2.2.2. Wydawanie, obieg i ewidencjonowanie poleceń 232
3.2.2.3. Kwalifikacje i obowiązki pracowników w zakresie organizacji bezpiecznej pracy 234
3.2.2.4. Przygotowanie miejsca pracy i dopuszczenie do pracy 236
3.2.2.5. Zasady prowadzenia prac na polecenie pisemne 237
3.2.2.6. Zasady bezpiecznego wykonywania prac przy obsłudze urządzeń 238
3.2.3. Sprzęt ochronny 241
3.2.3.1. Podział sprzętu ochronnego 241
3.2.3.2. Zasady użytkowania sprzętu ochronnego 241
3.2.3.3. Terminy badań okresowych sprzętu ochronnego 242
3.2.4. Udzielanie pomocy przedlekarskiej 242
3.2.4.1. Ogólne zasady postępowania 242
3.2.4.2. Uwolnienie porażonego spod działania napięcia 243
3.2.4.3. Ocena stanu porażonego i czynności związane z udzielaniem pomocy przedlekarskiej 243
3.2.5. Ochrona przeciwpożarowa 246
3.2.5.1. Przyczyny powstawania pożarów w urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych 246
3.2.5.2. Zasady postępowania w przypadku wystąpienia pożaru 247
3.2.5.3. Środki gaśnicze i sprzęt przeciwpożarowy 247

Wykaz rysunków zamieszczonych w rozdziale 249
Wykaz tabel zamieszczonych w rozdziale 249
Literatura 250
Wykaz PN cytowanych w treści 251
Normy SEP 256
Wykaz aktów prawnych omawianych w treści 257
Wykaz rysunków zamieszczonych w treści 257
Wykaz tabel zamieszczonych w treści 259