Edukacja alternatywna rodzi liczne dylematy zarówno w teorii, jak i w praktyce, dlatego każda okazja do wymiany poglądów, idei, prezentacji rozwiązań teoretycznych i praktycznych, do prowadzenia sporów czy wzmacniania własnych celów i rodzajów zaangażowania ? będzie wpisywać się w dobro wspólne, z którego w kolejnych latach będą mogli korzystać inni, choć i nam zapewne ten udział przyda się do czegoś istotnego (zapewne tu i teraz trudnego do wymienienia). Spór o pedagogikę i edukację alternatywną jest podtrzymywany w wielu publikacjach teoretyków i praktyków oświatowych, podczas konferencji, sesji, w mediach oraz w programach i w treściach kształcenia nauczycieli czy wychowawców, ponieważ jest on symptomem nieustającej walki o wolność w kształceniu i wychowaniu młodego pokolenia.
Upominanie się różnych podmiotów oświatowych o prawo do niezależnej myśli i praktyki edukacyjnej jest dla jednych dopominaniem się przede wszystkim o podstawowe prawo człowieka do bycia sobą w każdej sytuacji, do bycia prawdziwym, indywiduum; dla innych zaś ? wołaniem o powrót do źródeł i tradycji szkoły jako instytucji wszechwładzy i wszechwiedzy. [?]
Mamy nadzieję, że kolejny monograficzny tom studiów z pedagogiki alternatywnej uruchomi i podtrzyma debatę na jej temat. Zachęcamy do dyskusji, wymiany myśli, poglądów i nowych podejść do edukacji.
Zbyszko Melosik i Bogusław Śliwerski
Spis treści:
Wstęp
Spory teoretyczne
Czesław Kupisiewicz
Szkoła alternatywna – definicje, rodzaje, ocena, perspektywy rozwoju
Zlatica Hul ová
Alternatywne koncepcje jako podstawa dla innowacyjnych działań edukacyjnych trendów w kontekście badań eksperymentalnych
Amadeusz Krause
Pedagogika pobocza – złudzenia i nadzieje alternatywności w pedagogice specjalnej
Mirosław Kowalski, Daniel Falcman
Edukacyjne kierunkowskazy.
Refleksje o współczesnej teorii pedagogicznej
Modele i praktyki edukacji alternatywnej
Inetta Nowosad
Przemiany koncepcji autonomii szkół publicznych w Europie
Hein Retter
John Dewey jako pedagog reform i wychowania do demokracji
Johannes Kiersch
Tradycja i postęp w pedagogice waldorfskiej
Tomasz Gmerek
Edukacja i procesy asymilacji mniejszości etnicznych na dalekiej Północy. Studium przypadku Saamów w Norwegii i Nieńców w Rosji
Karolina Domagalska-Nowak
Szkolnictwo średnie w Norwegii. Wybrane aspekty funkcji selekcyjnej
Jarema Drozdowicz
Edukacja językowa w Gwatemali – alternatywa edukacyjna, polityczna czy kulturowa?
Aleksandra Maj
Koncepcja edukacji przedszkolnej w Reggio Emilia we Włoszech
Mirosława Cylkowska-Nowak
Ijime, hikikomori i edukacja alternatywna w Japonii
Sylwia Grzegorzewska
Alternatywne sposoby realizowania edukacji wczesnoszkolnej na przykładzie kształcenia zróżnicowanego – prezentacja wyników badań eksperymentalnych
Iwona Paszenda
Myślenie i działania twórcze jako forma alternatywnej edukacji studentów pedagogiki
Anna Buła
Dydaktyczne możliwości zastosowania dociekań filozoficznych w kształceniu zintegrowanym
Daria Hejwosz
Społeczne funkcje Uniwersytetu Harvarda
Krzysztof Wawrzyn
Edukacja alternatywna jako forma wspierania rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną
Maciej J. Wielobób
System wychowawczy jogi klasycznej
Kamila Kocoń, Marta Hold
Wykorzystanie gier symulacyjnych w edukacji międzykulturowej
Janusz Moos, Małgorzata Sienna
Kształcenie modułowe, standaryzacja kwalifikacji zawodowych we współczesnej szkole zawodowej
Joanna Cukras-Stelągowska
Szkółki niedzielne wobec potrzeby rewitalizacji żydowskiego życia w Polsce
Uwarunkowania edukacji alternatywnej
Zbyszko Melosik
Słoneczne (pozakulturowe) wakacje – tożsamość typu all inclusive
Agnieszka Cybal-Michalska
Społeczeństwo przyszłości w wyobrażeniach młodzieży: indywidualistyczna vs. kolektywistyczna koncepcja społeczeństwa
Jarosław Bąbka
Ciągłość i zmiana w zakresie idei uczenia we współpracy
Marek Gawrysiak
Wytresowany pies czy autonomiczny kot?
O edukacji komputacjonalistycznej, konstruktywistycznej i konektywistycznej
Jolanta Bonar
Czy szkoła jest miejscem twórczości rzeczywiście stymulowanej?..
Krystyna Kusiak
Program kształcenia – obszar obowiązków i wolności
Mirosława Nyczaj-Drąg
„Sukcesowi trzeba pomóc”, czyli o edukacji dziecka w rodzinie klasy średniej
Marek Budajczak
Metoda Carden – klasyczna amerykańska alternatywa edukacyjna
Andrzej Murzyn
Pomiędzy rodziną i szkołą – w poszukiwaniu sensu pedagogiki alternatywnej
Wojciech Kołodziej
Edukacja polityczno-prawna społeczeństwa polskiego wobec współczesnych realiów
Edukacja w świetle badań
Olga Czerniawska
Andragogika z perspektywy badań biograficznych
Aleksandra Nowak, Marcin Ograbek, Katarzyna Świniarska
E-przedszkole – analiza skutków rozprzestrzeniania się e-learningu w nauczaniu dzieci
Wiesława Martyniuk
Alternatywy dla formalnego obrazu szkoły jako instytucji w uczniowskich metaforach
Anita Famuła-Jurczak
Pejzaż gimnazjów prowadzonych przez stowarzyszenia
Beata Bednarczuk
Doświadczanie uczenia się w relacjach absolwentów klas Montessori –
(przed)wstępne rozpoznanie
Renata Machalska
Czy szkoły ogólnodostępne rzeczywiście są alternatywą dla kształcenia segregacyjnego? Z opinii nauczycieli szkół specjalnych i ogólnodostępnych
Piotr Plichta
Korzystanie z nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych przez młodzież z niepełnosprawnością intelektualną
Katarzyna Zatorska
Warunki i możliwości zaspokajania specjalnych potrzeb edukacyjnych w szkole. Z opinii dyrektorów szkół ogólnodostępnych
Lucyna Telka
Ideologia w przekształcaniu przestrzeni społecznej placówki
Ewa Tłuczek-Tadla
Edukacja obywatelska w oddolnych stowarzyszeniach młodzieżowych na przykładzie stowarzyszenia „Parlament Młodzieży” z Przemyśla (komunikat z badań)
Katarzyna Bocheńska-Włostowska
W poszukiwaniu umiejętności i doświadczenia. Idea Otwartej Akademii Umiejętności jako przykład edukacji alternatywnej
Danuta Michałowska
Kształtowanie wrażliwości na wartości etyczne metodami dramy i psychodramy
Joanna Przybyszewska
Zaspokajanie potrzeb edukacyjnych dziecka niepełnosprawnego na etapie kształcenia przedszkolnego i podstawowego w opiniach rodziców
Paulina Wierzba
Homoseksualizm jako alternatywny styl życia
Wybrane problemy i kontrowersje
Mateusz Melosik
Kohabitacja jako alternatywa dla małżeństwa.
Wybrane problemy i kontrowersje
Bogusław Śliwerski
Ostrzeżenie zamiast zakończenia, czyli o toksycznych doświadczeniach wychowanków Odenwaldschule
