Angielska i hiszpańska nazwa pochodzi od jego tradycyjnego
kwitnienia i zbiorów w dzień świętego Jana, 24 czerwca.
Roślina występuje naturalnie w Europie, zachodniej Azji
i północnej Afryce.Najcześciej rośnie w świetlistych zaroślach,
wzdłuż brzegów lasów, dróg i nasypów, na łąkach
i leśnych polanach.Jest wieloletnią mrozodporną byliną,
rozmnaża się przez nasiona i kłącza, osiąga do 100 cm wysokości.
Liście owalne, jajowate lub podłużnie, ułożone po przeciwnych
stronach, wielkości do 3cm. Pod światło widać na liściach
przeźroczyste gruczoły "dziurki", w których znajdują
się olejki eteryczne. Kwiaty złoto-żółte z pięcioma płatkmi,
wielkości 13 mm, z czarnymi kropkami na krawędzi.
Okres kwitnienia od czerwca do sierpnia.Zawierają
hiperycyne, po zgnieceniu w palcach pąków kwiatowych,
pokazuje się czerwony płyn.
Surowiec:
Pąki, kwiaty i gałązki są zbierane w czasie kwitnienia
(według ludowych podań najlepiej 24 czerwca),
należy je suszyć w temp. 35C, zawieszone w pęczkach,
w przewiewnym, zacienionym miejscu.
Suszone zawierają do 1,4% hiperycyny (czerwonego barwnika).
Dawniej uznawano ją za magiczną roślinę związaną z białą magią,
wierzono, że roślina chroni przed czartami i złymi czarami.
Miała odpędzać złe duchy, kwiaty wieszano na obrazach
religijnych w dniu św. Jana. Posiadała duże znaczenie
w średniowieczu, ponieważ była używana w egzorcyzmach
dla jej cnót kabalistycznych.
Już w starożytności roślina i olej z niej był używany do leczenia.
Hipokrates zalecał go jako środek odświeżający i przeciwzapalny.
Dioscórides zalecał roślinę do wywołania miesiączki,
leczenia rwy kulszowej i oparzeń. W medycynie ludowej
dziurawiec jest używany do herbat i nalewek na bóle
menstruacyjne, menopauzę, rozstrój nerwowy, dne
moczanową, reumatyzm, gruźlicę płuc, rwę kulszową.
Czerwony olej przygotowywuje się przez macerację świeżych
zgniecionych kwiatów w oliwie z oliwek lub oleju
słonecznikowym, czasem trzeba energicznie
potrząsać pojemnikiem, trzymać go na słońcu przez
około dwa miesiące, po czym zlać olej przez gazę
do ciemnej butelki.Olej jest używany zewnętrznie jako
lekastwo na lumbago, dne, reumatyzm, do uśmierzania bólu
i gojenia odleżyn, ran po skręceniach, stłuczeniach, operacjach,
może być również używany wewnętrznie.
W przemyśle kosmetycznym jest używany w olejkach do ciała,
emulsjach przy suchej, wrażliwej, swędzącej skórze,
także uszkodzonej przez słońce, przy poparzeniach i cellulicie.
Olej ma działanie napinające, lecznicze, ożywiające,
rozluźniające, wyciszające, hamuje zapalenia skóry,
zwiększa ukrwienie. We Francji, olej jest stosowany
w leczeniu ran i oparzeń, jako środek moczopędny,
a także jako środek stymulujący serce i odnowę tkanek.
W Bułgarii wywar używany jest jako środek ściągający
i przeciwzapalny, do chorób układu pokarmowego, wątroby,
pęcherzyka żółciowego, w Polsce - w leczeniu neurastenii
nerwobóli, bezsenności, bólu głowy, zaburzeń żołądkowych,
hemostazy i do gojenia się ran.
Wywar lub nalewka jest stosowana jako środek ściągający
i odkażający w chorobach żołądkowo-jelitowych (zapalenie
błony śluzowej żołądka, wrzód żołądka i dwunastnicy, zapalenie
jelit, biegunka, wrzodziejące zapalenie okrężnicy, hemoroidy),
wątroby i pęcherzyka żółciowego (dyskineza pęcherzyka
żółciowego, zapalenie pęcherzyka żółciowego, kamica żółciowa,
ostre i przewlekłe zapalenie wątroby), chorobach zapalnych jamy
ustnej i gardła (zapalenie gardła, migdałków, dziąseł,
jamy ustnej). Stosowany w osłabieniu, nerwicach
i neurastenii, skurczach, bólach głowy, bezsenności,
zapaleniu mięśnia sercowego, odmiedniczkowatym
zapaleniu nerek, zapaleniu pęcherza moczowego
i gruczołu krokowego, zapaleniu stawów, bólu
korzonków, zapaleniu przydatków, braku
miesiączki oraz w ciężkich miesiączkach.
Dziurawiec jest stosowany obecnie jako lek ziołowy w leczeniu
łagodnych do umiarkowanych zaburzeń depresyjnych (hamuje
rozkład neurotransmiterów w mózgu, hamuje również
monoaminooksydazę (MAO) i działa jako inhibitor zwrotnego
wychwytu serotoniny) lub nerwowego niepokoju.
Stosowany przy lekkiej bezsenności, niepokojach oraz
przy migrenie.
Wykazuje działanie żółciopędne, żółciotwórcze, przeciwzapalne
i dezynfekcyjne (może być stosowany zewnętrznie na rany
i do płukania gardła), pobudza trawienie.
Ma właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne, jest
zalecany do leczenia hemoroidów, ran, owrzodzeń, odmrożeń,
stosowany miejscowo przyśpiesza gojenie się ran.
Nalewkę stosuje się w chorobach wątroby, przewodu
pokarmowego i układu żółciowego, zewnętrznie
do nacierania w bólach stawowych, ma pozytywny
wpływ na gruźlicę płuc.
W latach '90, okazało się, że ziele dziurawca może
zaburzać działanie innych leków.
Ze względu na interakcje z innymi lekami w Irlandii
dziurawiec dostępny jest tylko na receptę.
Podczas zażywania preparatów z dziurawca należy
pamietać że powoduje on nadwrazliwosc na światło,
zwłaszcza osoby o jasnej karnacji powinny unikać
intensywnej ekspozycji słonecznej i solarium.
W medycynie ludowej jest stosowany jako środek poronny.
Nie należy stosować prepratów w okresie ciąży i laktacji.
