historycznySquad

1963
200 s., 24 cm
stan dobry (nieznacznie podniszczona okładka)

SPIS   TREŚCI

Wstęp.....................       ₅

Rozdział I. ELIZA ORZESZKOWA, HENRYK ELZENBERG I FIRMA SCHEIBLERA, A ZAŁOŻENIE „DZIENNIKA ŁÓDZKIEGO" .... n Treść: Prasa polska i niemiecka w Łodzi pirzed pojawieniem się „Dzien­nika Łódakiego". Postać H. Elzenberga. Wpływ programu E. Orzeszkowej na jego poglądy. Założenie „Dziennika". S. Kossuth i jego rola w zjednaniu dla pisma poparcia rodziny Scheiblerów. Motywy scheiblerowslkiego ..me­cenatu". Oibrona Scheiblera i interesów przemysłu łódzkiego. Trudności w realizacji (programu krzewienia polskości, wynikające z zobowiązań wobec Scheiblera. Sprawa drukarni „Dziennika Łódzkiego". Stosunek E.   Orzeszkowej   do   proscheibler owakiej   orientacji   pisma

Rozdział   II.   WŁADZE   CARSKIE   A   „DZIENNIK   ŁÓDZKI".....43

Treść: Rozwój socjalizmu i ruchu robotniczego i rola w tym inteligencji w oczach wfadz carskich. Stosunek gubernatora Millera do prasy polskiej w Łodzi. Klasowe źródła geirmanofilstwa. Niechęć do prasy wynikająca ze specyfiki stosunków prowincjonalnych. Szykany cenzury i wynikające stąd   trudności  dla  pisma.   Zamknięcie   „Dziennika"

Rozdział   III.   „DZIENNIK   ŁÓDZKI"   NA   TLE   SPOŁECZNYCH   I   KULTU­RALNYCH   STOSUNKÓW   PROWINCJONALNEJ   ŁODZI......60

Treść: Miejsce inteligencji polskiej w klasowej strukturze Łodzi: bur-żuazyjno-inteLigenCkie „miasteczko" w 150-tysięcznej kolonii robotniczej. Trudności, na jakie napotykał „Dziennik" na gruncie prowincjonalno--sąsiedzkicn stosunków w burżuazyjno-inteligenckim „miasteczku łódz­kim". „Dziennik Łódzki" jako. organ opinii publicznej miasta. Umiejsco­wienie „Dziennika" z punktu widzenia typologii pracy kapitalistycznej. Społeczno-obyczajowa charakterystyka inteligencji polskiej w Łodzi. Aspiracje społeczne i ideologia społeczna inteligencji na łamach „Dzien­nika". Charakterystyka grupy współpracowników. Tarcia i konflikty w zespole redakcyjnym. Stan czytelnictwa polsikiego w Łcdzi. Działalność wydawnicza „Dziennika Łódzkiego". Czytelnia Elzenberga. Łódzka publicz­ność teatralna. Nakład, warunki prenumeraty, społeczny i przestrzenny zas-iąg „Dziennika Łódzkiego¹'

Rozdział   IV.   KWESTIA   NARODOWA   NA   ŁAMACH   „DZIENNIKA   ŁÓDZ­KIEGO"      .................-■-

Treść: Burżuazyjno-,szlachecka koncepcja' narodu jako wspólnoty ję­zyka, kultury, tradycji i uczucia narodowego. Wielka własność ziemska. Naczelne narodowe zadanie „Dziennika" .na terenie Łodzi: spolszczeń e obcych fabrykantów. Propagowanie polskości na gruncie spraw pozaioaz-

199

kich .ogólnokrajowych": P^roces Kraszewskiego, życie naukowe i kultu­ralne Krakowa, czasopiśmiennictwo polskie, Kulturkampf 1 germanizacja Poznańskiego rugi pruskie. Stosunek do rosyjsko-panslawistycznej kry­tyki germanizacji w Poznańskiem. Walka „Dziennika" o polskość Łodzi i przemysłu łódzkiego: żądanie „asymilicji" Niemców, wysuwane przez dzienniki rosyjskie. Stosunek „Dziennika" do tej kwestii, program polo-nizacji fabrykantów łódzkich. Sprawa praktykantów fabrycznych. Pro­wadzenie po polsku ksiąg handlowych. Akcje zbiórki na powodzian. Polemika i pogodzenie z „Lodzcr Zeitung". Walka o polonizację Żydów łódz­kich i jej skutki. Kwestia narodowa, a slowianofilskie akcenty w „Dzien­niku": treści narodowe w literackiej części „Dziennika". Nowelki czeskie. Nowele ukraińskich pisarzy postępowych i rola Orzeszkowej w ich publi­kowaniu

Rozdział V. POZYTYWISTYCZNY   PROGRAM   „DZIENNIKA   ŁÓDZKIEGO"

A  NACZELNE   PROBLEMY   KRAJU   I   LODZI.........138

Treść: Program „Dziennika" kontynuacją pozytywizmu warszawskiego. Narodowy charakter programu pracy organicznej. Program „pracy u pod­staw" i jsgo klasowy charakter. Koncepcja roli i udziału inteligencji w programie organicznikowskim. Krytyka szlacheckich obciążeń inteli­gencji; wołanie o „ducha kapitalistycznego". Inteligenckie niekonsek­wencje. Program upraktycznienia inteligencji. Kwestia emancypacji kobiet. Elementy naukowego światopoglądu pozytywistycznego w „Dzien­niku": Problem prowincji w programie „pracy organicznej" „Dziennika". Krytyka prasy warszawskiej. Konkurencja wielkiego przemysłu z rzemio­słem i sprawa koniunktury rolnej: „Dziennik Łódzki" jako „radca prze­mysłowy"  wielkiego  kapitału   w  Łodzi

Rozdział VI. KWESTIA ROBOTNICZA NA ŁAMACH „DZIENNIKA   ŁÓDZ­KIEGO"       .............                     .                .162

Treść:  Motywy  i  sposób  podjęcia   przez   „Dzie-nnik"  kwestii  socjalnej: ustawa fabryczna z 1886 roku. Narzucenie pismu kwestii robotniczej przez prasą warszawską. Zależność od fabrykantów, a aspiracje do bezstronności klasowej. Wpływ kwestii narodowej na stosunek do kwestii socjalnej w Ło-dzL Potępianie różnych form wyzysku w imię bezstronności i humanita­ryzmu.  Współczucie   dla   robotników   w felietonach  Zlasnowskiej.   Sprawy warunków pracy i nadużyć fabrykanckich. Sprawa wypadku przy windzie w fabryce Poznańskiego. Pojmowanie „wyzysku". Wzmianki o wystąpieniach robotniczych. Zatarg  w fabryce Hertiga.  Legalizm  „Dziennika".  Eeformi-styczno-filantropijne projekty poprawy losu robotnika. Psychospołeczna rola filantropii   w   kręgach   burżuazyjno-inteligenckich.   Mieszkalnictwo   robot­nicze, stowarzyszenia wytwórcze. Ustawodawstwo socjalne. Wrogość wobec socjalizmu  i ruchu  robotniczego.  Ocena polityki Bismarcka  wobec socja­listów.  Znajomość   Marksa.  Zasada   kapitalistycznego  patronatu:   Stosunek ^{do rol}»tników jako „klasy   niższej".  Kwestie  „umoralnienia" i  „oświaty"