Dzieje społeczne Polski, H. Orsza [1921]

25-02-2015, 15:51
Aukcja w czasie sprawdzania była zakończona.

Aktualna cena: 40 zł

Użytkownik eLGie

numer aukcji: 5094754715

Miejscowość Warszawa

Koniec: 25-02-2015 14:41:44

Tytuł: Dzieje społeczne Polski.
Autor: H. Orsza.
Wydawca: Towarzystwo Wydawnicze „IGNIS”, Warszawa-Poznań-Lwów-Łódź-Toruń 1921. 152+V stron, oprawa miękka, format 14x21 cm. Stan dobry - ogólne podniszczenie i zabrudzenia okładki (okładka ponownie doklejona do bloku) – poza tym stan OK.

Opis: Kształtowanie się form ustroju społecznego każdego narodu czy państwa jest podkładem, na którym wyrastają i rozwijają się jego dzieje polityczne i kulturalne. To też znajomość historii społeczno-ustrojowej Polski zbliża nas bardziej do jej przeszłości, niż znajomość dziejów politycznych, gdyż sięga do samego dna wydarzeń dziejowych o charakterze politycznym, militarnym czy kulturalnym, ukazując ich genezę, oraz przyczyny powodzeń i klęsk. W powikłaniach i niedomogach społecznych Polski kryje się jedno ze źródeł jej słabości polityczno-militarnej i zastoju umysłowego w drugiej połowie 17 wieku i w pierwszej połowie 18 wieku, co w dalszej konsekwencji doprowadziło do tragedii politycznej rozbiorów. Przyczyn wspomnianych niedomogów szukać należy w dalszej jeszcze przeszłości, niż wiek 17. Ich zalążki tkwią w średniowieczu i rozwijają się ostatecznie u progu ery Nowożytnej (pierwsza połowa 16 wieku), a pierwsze oznaki występują na jaw już w 17 wieku, kiedy mała liczebnie Szwecja, państwo na pół chłopskie (1.7000.000 mieszkańców) zadawało cios po i ciosie potężnej Rzeczypospolitej (około 8.000.000), rządzonej i bronionej tylko przez jeden stan, który nie umiał się wywiązać ani z politycznych, ani z militarnych zadań, uzurpowanych sobie całkowicie z pominięciem innych stanów.
Dzieje naszego ustroju społecznego, a także i wielu innych państw, wykazują, że wyłączność stanowa, egoizm jednej klasy czy grupy politycznej, która zdoła ująć w swoje ręce władzę i zagarnia przywileje z pominięciem praw innych warstw, degeneruje ustrój i wprowadza doń deformacje, których skutki dają się odczuć po wielu nieraz stuleciach. Klęska militarna może być dla narodu bardzo silnym wstrząsem a nawet obezwładnić na pewien czas jego życie polityczne. Jest jednak mniej szkodliwa, gdyż skutki jej są widoczne, uchwytne, i dadzą się przy pierwszej sposobności naprawić, a wynikłe z niej straty regeneruje się już w następnym pokoleniu. Błąd ustrojowy nie ujawnia się jednak odrazu: ma zasięg długofalowy, działa w ukryciu, niszcząc organizm od wewnątrz i nie zawsze daje się usunąć.
Stąd dzieje społeczno-ustrojowe winny być przedmiotem studiów nie tylko historyków, ale wszystkich tych, którzy mają jakikolwiek związek z życiem politycznym i społecznym narodu na najniższym nawet szczeblu jego drabiny społecznej, oraz tych, którzy interesują się jego przeszłością, zarówno polityczną jak militarną i kulturalną….” [Fragment wstępu - Dr Józef Hasnowski].

Spis treści (tytuły rozdziałów):

Przedmowa do III wydania;
Znaczenie historii;

I. Z najdawniejszych czasów:
- Ustrój rodowy;

II. Powstanie państwa polskiego:
- Woje i wieśniacy;

III. Wytwarzanie się stanów:
- Przywileje stanowe. Duchowieństwo; Przywileje rycerstwa; Byt wsi i przywileje kmieci; Ustrój i przywileje miast;

IV. Zdobycze polityczne i gospodarcze szlachty:
- Pierwsze przywileje polityczne szlachty; Złoty wiek miast; Złoty wiek na wsi; Życie polityczne;

V. Wszechwładztwo szlachty:
- Włość szlachecka; Upadek miast; Przewaga możnych;

VI. Reformy społeczne w końcu XVIII w.:
- Odrodzenie narodowe; Opieka państwa nad chłopem; odrodzenie miast;

VII. Rozwój społeczny w walkach o niepodległość:
- Położenie chłopów w Księstwie Warszawskim i Królestwie Kongresowym;

VIII. Propaganda demokratyczna i wywłaszczenie chłopów:
- Marzenia w Polsce i życie w kraju; 1[zasłonięte]846-18; sprawa włościańska w powstaniu styczniowym;

IX. Przemiany budowy społecznej po uwlaszczeniu:
- W zaborze rosyjskim; W zaborze pruskim; W zaborze austriackim;

X. Siły społeczne w przededniu wojny:
- Rolniczy charakter Polski; Przemysł; Inteligencja zawodowa; Handel; Wychodźstwo; Życie duchowe; Życie polityczne;

XI. Dojrzewanie ludu w czasie wojny;

XII. Pierwsze reformy społeczne Niepodległej Rzeczypospolitej.

- Polecam!