Dziecko w świecie rodziny   SZKICE O WYCHOWANIU Bronisława Dymara

Spis treści

SPIS TREŚCI
WSTĘP     ......................................      11

CZĘŚĆ PIERWSZA: POSZUKIWANIE WARTOŚCI, CZYLI O PODSTAWACH   WYCHOWANIA.......................      17

Kazimierz Denek
UNIWERSALNE   WARTOŚCI   EDUKACJI   SZKOLNEJ.........      19

Wstęp......................................      19

1.  Wartości  w  edukacji  szkolnej......................      19

2.  Dyskusje towarzyszące określaniu wartości i ich konsekwencje dla rozwoju   człowieka.............................      20

3.  Niektóre interpretacje  i postacie wartości...............      21

4.  Hierarchiczność   wartości.........................      24

5.  Wartości  szczególnie   cenione  w  edukacji...............      24

6.  Wspólnota wartości — podstawowe pytania dotyczące dużej i małej ojczyzny   ....................................      26

7.   Zamiast   konkluzji   —   refleksja.....................      30


Problemy — Poszukiwania — Inspiracje.................      31

PRZYPISY...................................      31

Streszczenie     ..................................      32

Bronisława Dymara

CZAS JAKO WARTOŚĆ W ŻYCIU DOROSŁYCH I DZIECI.....      31

1.   Kłopoty z istnieniem w czasie jako problem  dla każdego.......      33

2.  Poszukiwanie wartości jako droga w czasie i przestrzeni........      34

3.  Czas w nauce — u podstaw wiedzy..................      37

4.  O temporalności  ludzkich zdarzeń uwag kilka............      40

5.  Wiedza  jest  jak  morze............................      42

Problemy — Poszukiwania — Inspiracje.................      43

PRZYPISY...................................      43

Streszczenie     ..................................      44

Aneks  1:  Bogactwo i różnorodność znaczeń pojęcia czasu i temporalności   relacji............................      45

Aneks 2: Hinduskie rozumienie  temporalności  i pojęcia czasu  ....      46

Aneks  3: Analiza ilościowa kategorii  czasu w poezji dzieci......      47

Aneks 4:   Pojęcia, wyrażenia i zwroty o czasie i czasowości wyszczególnione  przez  badanych  nauczycieli...............      48


Aneks 5: Wiersze dla Ciebie Czytelniku!.................      52


Szczepan Kutrowski

PRZYJAŹŃ I WYOBRAŹNIA W JEDNEJ CHODZĄ PARZE..., CZYLI
KONTROWERSJE   I   PYTANIA   KŁOPOTLIWE............      55

1.  Wiedza  naukowa  a  człowiek  z wyobraźnią..............      55

2.   U   źródeł   przyjaźni............................      56

3.   Przyjaźń, czyli pokora wobec nieprzewidzianych  możliwości  ....      56

4.   Dygresje o nauce, sztuce i wolności...  (?)...............      57

5.   Strategie przyjaźni a wrażliwość.....................      58

6.   Przyjaźń  a sztuka i wyobraźnia.....................      59

7.   Przyjaźń   i  wyobraźnia  w  jednej   chodzą parze............      60

Problemy — Poszukiwania — Inspiracje.................      62

PRZYPISY...................................      62

Streszczenie     ..................................      63

Andrzej Murzyn

SZTUKA   BYCIA   W   OBLICZU   KONFLIKTU   „JA   —   ONI"   JAKO
SZCZEGÓLNY WYMIAR ODWAGI TWÓRCZEJ...........      65

1.  Wstęp    ....................................      65

2.  Doświadczenie konfliktu „Ja — Ty" w kontekście filozofii J.P. Sartre'a     66

3.  Między  przyjemnościami   bezpieczeństwa   a  wzrastaniem......      69

4.  Giuseppe   Flores   d'Arcais   —   „pedagogia   delia   persona"   między indywidualizmem   a   kolektywizmem...................      70

5.  Edukacja  jako  konieczność  i  edukacja jako  możliwość.......      72

Problemy — Poszukiwania — Inspiracje.................      73

PRZYPISY...................................      73

Streszczenie     ..................................      74

Alojzy Krzempek

ROZWÓJ MORALNY, A RELIGIJNOŚĆ DZIECKA (ZARYS PROBLEMATYKI)    ...................................      75

Wstęp......................................      75

1.   Podstawowe teorie z psychologii moralności, a moralność w aspekcie   rozwojowym..............................      76

2.   Rozwój   moralny  i  religijny  w  świetle  teorii  potrzeb........      80

3.   Religia  a  religijność   i  jej   rozwój....................      82


4.   Charakter jako zindywidualizowany proces (i wynik) rozwoju moralnego     86

5.   Sumienie jako podstawowy regulator zachowania moralnego  ....      87

6.   Wzajemne relacje pomiędzy moralnością, religijnością i sumieniem oraz ich regulacyjne funkcje.......................      88

7.   Uwagi o wynikach uzyskanych w badaniach sondażowych — (związek treści badań z literaturą przedmiotu)..................      90

Problemy — Poszukiwania — Inspiracje.................      92

PRZYPISY...................................      92

Streszczenie     ..................................      92

Ryszard Cibor

ZAGROŻENIA  W   ROZWOJU  PSYCHICZNYM   DZIHCKA.......      93

1. Człowiek        wypadkowa oddziaływań  społecznych.......               ()

3.  Nieadekwatna  samoocena.........................      c

4.   Zdeformowany  obraz  świata.......................      C

5.  W stronę podmiotowości.........................      S

Problemy — Poszukiwania — Inspiracje.................    1C

PRZYPISY...................................    K

Streszczenie     ..................................    K

Urszula Morszczyńska

POWINNOŚCI: „BĄDŹ DOBRYM DZIECKIEM, UCZNIEM I KOLEGĄ" W  ROZUMIENIU  DZIECKA....................    10

1.  Dobro   i   powinność............................    10

2.  Zagadnienie  dobra a wychowanie....................    10

3.  Dobroć człowieka i powinności bycia dobrym dzieckiem, uczniem
i kolegą w ujęciu dzieci w młodszym wieku szkolnym.......    10

4.  Dorośli  o powinnościach  dzieci.....................    11


5.  Podsumowanie    ...............................    11

Problemy — Poszukiwania — Inspiracje.................    11

PRZYPISY...................................    11

Streszczenie     ..................................    11

BLOK SAMOKSZTAŁCENIOWY NR 1 na temat: Poszukiwanie wartości, czyli o podstawach wychowania...................    11

Wariant I — Bez odpowiedzi........................    11

Wariant  II — Z odpowiedziami......................    12

CZĘŚĆ  DRUGA:   DZIECKO  W  DOMU..................    12


Marek Retnbierz

DOM RODZINNY JAKO „OSOBLIWY SZCZEGÓŁ" W ŚWIECIE KULTUROWEJ BEZDOMNOŚCI. REFLEKSJE Z FILOZOFII CZŁOWIEKA .....................................     12

Wprowadzenie.   Dom:   Szczególna  bliskość  i  więź  między ludźmi  . .     12:


1.   Pytania o  sytuację domu rodzinnego we współczesnej  kulturze . .     12'

2.   Dom rodzinny: osobliwa sfera życia i szczególna kompozycja wartości    12!

3.   Duchowa  bezdomność   współczesnego   człowieka...........     13:

4.   Oddziaływanie kulturowej bezdomności:  dom jako siedlisko  nudy, fikcji   i   agresji...............................     13(

5.   Zakończenie.   Przezwyciężanie   zagrożeń   kulturowej   bezdomności: odzyskiwanie  bliskości   i  więzi   rodzinnej...............     13!


Problemy — Poszukiwania — Inspiracje.................     131


PRZYPISY...................................     14(

Streszczenie     ..................................     141

Bronisława Dymara

DOM   RODZINNY   W   LITHRATURZH  1   ŻYCIU   DZIECKA......
I. Tu iesterTi) tu mieszkam, czyli o boguciwic i różnorodności domów

II10
Spis treści

3.  Dom i rodzina w dziecięcym poetyzowaniu..............    146

4.  Radość i smutek dziecka w rodzinnym  domu............    151

5.  Potrzeba nowej pieśni o  domu i bezdomności............    155

Problemy — Poszukiwania — Inspiracje.................    156

PRZYPISY...................................    156

Streszczenie     ..................................    156
Ewa  Urban-Kojs

DZIECKO W ŚWIECIE INFORMACJI. KONTAKT Z FILMEM I TELEWIZJĄ W DOMU I W SZKOLE...................    157

1.  Wstęp *.....................................    157

2.   Środki masowego przekazu:   dobrodziejstwo  czy zagrożenie?  ....    157

3.   Funkcje telewizji..............................    159

4.  Miejsce telewizji w życiu dziecka....................    159

5.  Wychowanie do racjonalnego odbioru środków masowego przekazu    160

Problemy — Poszukiwania — Inspiracje.................    161

PRZYPISY...................................    161

Streszczenie     ..................................    162

Jadwiga Uchyła-Zroski

RODZINA  A  DOMOWE  MUZYKOWANIE DZIECKA.........    163

1.  Znaczenie   muzyki   dla  wczesnego   dzieciństwa............    163

2.  Rola rodziny w kształtowaniu aktywnych postaw dzieci wobec muzyki   165
 MEDIA WARTOSC
3.  Muzykowanie w rodzinie — budowa prostych instrumentów muzycznych   .....................................    167

4.  Odtwarzanie   muzyki   poprzez   śpiew..................    169

5.  Muzykujące rodziny............................    170

Problemy — Poszukiwania — Inspiracje.................    172

PRZYPISY...................................    173

Streszczenie     ..................................    173

Urszula Szuścik

DOM I SZKOŁA W RYSUNKACH DZIECKA..............    175

1.  Wprowadzenie    ...............................    175

2.  Wiedza o pięknie a rysunek dziecka..................    177

3.  Dom  i  rodzina  w  rysunkach   dzieci..................    179

4.   Szkoła w rysunkach  dziecka.......................    182

5.  Dobre  rady dla  nauczycieli  i  rodziców................    186

Problemy — Poszukiwania — Inspiracje.................    187

PRZYPISY...................................    187

Streszczenie     ..................................    188

BLOK SAMOKSZTAŁCENIOWY NR 2 na temat:  Dziecko w domu .    189

Wariant I — Bez odpowiedzi........................   ' 189

Wariant  II — Z  odpowiedziami......................    191