Zbiór czterech portretów postaci, bez których trudno byłoby wyobrazić sobie dwudziestowieczną antropologię: Claude'a Levi - Straussa, Edwarda Evans - Pritcharda, Bronisława Malinowskiego, Ruth Benedict, czterech filarów, o których ciągle głośno nie tylko w świecie antropologicznym. Interpretując ich twórczość, Geertz klarownie ukazuje sposoby skonstruowania ich prac, sposoby, dzięki którym dzieła te oddziałują tak mocno, że wytyczają drogi dla innych.

Trudno się z tego nie cieszyć , bo to książka znakomita, a 73-letni dziś Clifford Geertz jest jednym z filarów współczesnej antropologii. Swoje pierwsze badania terenowe przeprowadził na początku lat 50. na Jawie, a do Indonezji powracać miał jeszcze kilkakrotnie. Interesowały go zarówno miejscowe rytuały i wierzenia religijne, jak i stosunki społeczno-ekonomiczne. Kolejnym obszarem badań było Maroko, któremu poświęcił dwie ze swoich książek. Sławę Geertzowi przyniosły jednak nie analizy antropologiczne, lecz publikowane równolegle eseje teoretyczne będące próbą uchwycenia specyfiki antropologii jako nauki społecznej.

To właśnie różni Geertza od czworga bohaterów jego książki - wielkich klasyków antropologii - Claude'a Levi-Straussa, Edwarda Evans-Pritcharda, Bronisława Malinowskiego i Ruth Benedict, czyli "paryskiego mandaryna", "oxfordzkiego dona", "wędrującego Polaka" i "nowojorskiej intelektualistki". Nawet jeśli nie wszyscy w jednakowym stopniu angażowali się w badania terenowe, to właśnie analizy odległych kultur zapewniły im miejsce w Panteonie. Niezależnie, czy była to Amazonia, Sudan, Trobriandy czy Melanezja. Szkicowanie portretów szacownych klasyków nie jest jednak tylko nostalgiczną wyprawą w przeszłość niegdysiejszych śniegów. Zabieg ten umożliwia Geertzowi pokazanie czterech różnych sposobów analizy i interpretacji zjawisk kulturowych. Przy całej jednak (czasem wręcz niemożliwej do pogodzenia) różnorodności podejść wszystkich autorów łączy to, że w ich wykonaniu antropologia stała się prawdziwą literaturą.

Dzieło i życie jest więc kolejną książką Geertza, która rozprawia się z obrazem antropologa jako "niewinnego przechodnia" odtwarzającego skrupulatnie i "obiektywnie" egzotyczną rzeczywistość. Odtwarzanie zawsze będzie stwarzaniem na nowo, bowiem "fikcja, leży w samym centrum uwieńczonych powodzeniem badań terenowych". Jak pisze Geertz "... podobnie jak mechanika kwantowa i opera włoska jest [antropologia] dziełem wyobraźni, mniej ekstrawaganckim niż pierwsza i bardziej metodocznym niż druga". Literacka fikcja antropologii nie jest jednak pospolitym kłamstwem, lecz wizją rzeczywistości przetworzoną przez wrażliwość, system interpretacyjny i temperament twórczy autora, której ostatecznym celem jest "rozszerzenie świadomości tego, jak może wyglądać życie"...