Jednym z centralnych motywów pisarstwa Josepha Conrada jest konfrontacja wiedzy dyskursywnej z doświadczeniem kontekstu kulturowego. Stawiając swych bohaterów w sytuacji transgresji, pisarz pokazuje, że to, co obce, inne, nigdy nie może zostać w pełni oswojone, zinterpretowane.

Conrad ostrzega, że nie wolno nam łudzić się, że istnieje spójny kulturowo świat, który można ogarnąć za pomocą uniwersalnego modelu poznawczego. Wsparta na nauce wiedza przestaje być uniwersalna, kiedy zostaje przeniesiona w obcy kulturowo kontekst lub kiedy jej dyskursy pojawiają się nieoczekiwanie w nowych konfiguracjach.

Prezentując w swej twórczości człowieka kontekstualnego, uwarunkowanego kulturowo, Conrad wykazuje wysoką wrażliwość i wyobraźnię antropologiczną. Istnieje zatem możliwość porównania jego twórczości do modelu poznania kultury prezentowanego przez powstałą w drugiej połowie dziewiętnastego wieku naukę, jaką jest antropologia kultury.

Pisarstwo Conrada stawia nas wobec pęknięcia (egzystencjalnego), każe nam doświadczać: wraz z jego bohaterami zmuszeni jesteśmy powtarzać pytanie o to, w jaki sposób połączyć naszą wiedzę i kontekst, światopogląd i doświadczenie. Dzięki powieściom Conrada rozumiemy, że pęknięcie to nie powstało po upadku wielkich narracji: jest ono częścią składową każdej narracji, która weryfikuje własne konwencje. Pęknięcie to nie jest dla Conrada ani kresem, ani początkiem poznania. Fakt, że ostatecznej interpretacji nigdy nie będzie, nie stanowi dla pisarza ani fundamentu sceptycyzmu, ani usprawiedliwienia logorei. Musimy obserwować relacje pomiędzy interpretacjami, ich wzajemne uzupełnienia i falsyfikacje, a jednocześnie winniśmy zadawać pytanie kto, gdzie, kiedy i dlaczego - w sensie kulturowym - ich dokonuje...

 

Wprowadzenie: Morze dyskursów

Rozdział pierwszy: Odmierzanie wiedzy. Ilościowa i jakościowa koncepcja czasu w pisarstwie Josepha Conrada

Nieobecność rzeczy, bezczas słów

Czas poza czasem

Kieszonkowa wiedza

Fetysze interpretacji

Świadomość czasu

Czwarty wymiar kontekstu

Rozdział drugi: Imiona wiedzy. Kontekstualne wymiary nazywania w pisarstwie Josepha Conrada

Wskaźniki i opisy

Wola prawdy

Być kimś innym

Być prawdziwym naprawdę

"Homo duplex": opisywanie imienia

Rozdział trzeci: Głosy we mgle. Doświadczenie kulturowej niewiedzy w pisarstwie Josepha Conrada

Fikcja kultury, dotyk antypodów

"Zamierająca wibracja": irracjonalizm głosu w pisarstwie Conrada

Głosy we mgle: początek opowieści

Rozdział czwarty: Ruchomy pokład statku. "Metoda antropologiczna" w narracjach Josepha Conrada

Znalezione w tłumaczeniu

Interpretacje informatorów

Perspektywy narratora

Zmącone gatunki

Zakończenie: "Posąg człowieka na posągu świata"

Bibliografia

Indeks nazwisk