Pobocza dyplomacji : wymiana więźniów politycznych pomiędzy II Rzecząpospolitą a Sowietami w okresie międzywojennym /
Wojciech Materski
 

rok: 2002.
stron: 315

stan: Pozycja NOWA bez śladów używania
___________________________________________________________________________________________
 

Z przedmowy do książki:

W historii polsko-sowieckich stosunków wzajemnych wiele było tzw. białych plam, spraw bądź znanych tylko z enigmatycznych wzmianek. Jedną z takich spraw jest wymiana więźniów politycznych, którą II Rzeczpospolita i Sowiety praktykowały kilkanaście lat.
W ramach wymiany wydawano drugiej stronie na ogół własnych obywateli, skazanych na najwyższy wymiar kary bądź na długoletnie wyroki. Sprawa miała od początku charakter dwuznaczny prawnie i moralnie, jako że zgodnie z prawodawstwem obu państw wydawano przestępców, sankcjonując niejako bezkarność za popełnione przez nich naruszenie prawa; nie był to więc temat na pierwsze strony gazet. Zarazem jednak oba państwa usiłowały, choć w ograniczonym stopniu, dotrzeć do opinii publicznej z informacją o ratowniczym aspekcie wymiany, niekiedy będącej jedynym środkiem ocalenia osób ważnych czy zasłużonych - np. dla II Rzeczypospolitej ofiarnych w posłudze duszpasterskiej na Wschodzie księży katolickich czy pracowników wywiadu; dla Sowietów - czołowych polskich komunistów, a także dywersantów i wywiadowców.
Niniejsza monografia wieńczy wieloletnie zainteresowania Autora problematyką polsko-sowieckiej wymiany więźniów politycznych, której przedstawienie przed 1989 rokiem nie było możliwe. Poprzedził ją wydany w 2000 r. tom źródeł: Wymiana więźniów politycznych pomiędzy II Rzecząpospolitą a Sowietami w okresie międzywojennym. Dokumenty i materiały.

Spis treści
 

Wstęp
 

Rozdział pierwszy
Geneza instytucji wymiany personalnej
 

Rozdział drugi
Komisja Mieszana do Spraw Repatriacji
 

Rozdział trzeci
Wymiany drogą dyplomatyczną
 

Zakończenie
Wykaz skrótów
Wykaz tabel
Bibliografia
Indeks osób