Bronisława Dymara, Alina Górniok-Naglik, Jadwiga Uchyła-Zroski
Dziecko w świecie zabawy
Zabawa i radość w literaturze, muzyce i życiu codziennym. XVII tom serii Nauczyciele – Nauczycielom
- Wydawnictwo: Impuls
- Rok wydania: 2010, wydanie II
- Format: B5
- Stan: NOWA
- Okładka: miękka
- Ilość stron: 216
Nasza cena: 27,50 PLN
OPIS:
Książka stanowi pewien fenomen w pedagogice. Łączy bowiem problematykę zabawy z mniej uchwytnymi kategoriami radości i szczęścia, które są rozpatrywane w kontekście literatury i muzyki. Publikacja, będąca 17. tomem serii „Nauczyciele – nauczycielom”, składa się z trzech części napisanych przez poszczególne współautorki.
Bronisława Dymara wydobywa ważne znaczenia zabawy i funkcje ludycznej edukacji, charakteryzuje cechy dziecięcości oraz przybliża kategorie komizmu i humoru w oparciu o teksty J. Brzechwy, K. Makuszyńskiego i A. Lindgren.
Alina Górniok-Naglik rozpatruje źródła szczęścia i radości, jej manifestacje w zabawie i tańcu, opisane w poezji oraz językowe formy wyrażania zróżnicowanych ludzkich myśli i uczuć w przestrzeniach ludyczności. Z wnikliwych analiz wierszy wyprowadza typy poezji o tańcu i zabawie, nazywa je i nowatorsko dookreśla.
Jadwiga Uchyła-Zroski ukazuje radość i zabawę jako swoistą formę muzykowania, wyrażaną śpiewem, grą na instrumentach i tańcem. Ujmuje też zabawę jako żywioł i stan istnienia. Charakteryzuje czynniki hamujące i wyzwalające potrzebę bawienia się u dzieci oraz młodzieży w różnym wieku. Przekonuje, że zabawa wyzwala zdolności twórcze człowieka.
W książce zamieszczono wiele celnych przykładów, sentencji i powiedzeń. Dodatkową wartość stanowi antologia „Bliżej zabawy, radości i szczęścia”, zawierająca 80 wierszy, w tym 30 utworów napisanych przez dzieci, młodzież licealną i studentów pedagogiki.
SPIS TREŚCI:
Część pierwsza
Bronisława Dymara
Zabawa, radość i szczęście w literaturze
i życiu dzieci, młodzieży, dorosłych
Rozdział I. Poszukiwanie nowych znaczeń, kontekstów i przestrzeni zabawy
1. Zabawa, radość i szczęście jako cel sam w sobie — stan istnienia
2. Zabawa a cechy dziecięcości
2.1. Przejawianie i wyrażanie uczuć
2.2. Specyficzne cechy umysłowości dziecka
2.3. Kontakt z rzeczami
2.4. Specyfika społecznych kontaktów dziecka
2.5. Dziecięce spotkania ze światem przyrody i sztuki
2.6. Kod dziecięcego języka jako istotna cecha dziecięcości
3. Humor, komizm, śmiech, radość bawienia się i zabawy
4. Przestrzenie życia i przestrzenie zabawy
5. O dwóch ważnych niedopowiedzeniach w literaturze przedmiotu o zabawie
Aneks 1. Spis książek serii Nauczyciele — Nauczycielom, redagowanej od roku 1995 przez dr Bronisławę Dymarę
Aneks 2. Śmieszność. Komizm. Humor.
Aneks 3. Tekst literacki. Odmiany i sposoby wywoływania komizmu. Komizm języka, sytuacji, postaci
Rozdział II. Teksty literackie źródłem wiedzy o egzystencjalnych, społeczno-moralnych, estetycznych i poznawczych cechach zabawy
1. Czytaj i baw się z nami, czyli różne barwy zabawy w literaturze.
2. Zabawa jako stan istnienia i źródło radości dla niezbyt dużych dzieci — śladami książek Marii Kownackiej i Wandy Chotomskiej
3. Fikcja, fantazja i rzeczywistość w zabawach inspirowanych książkami Juliana Tuwima i Kornela Makuszyńskiego
4. Społeczno-moralne, witalne i hedonistyczne cechy zabaw bohaterów książek Astrid Lindgren
5. Żywioł zabawy
Rozdział III. Radość zabawy w życiu dzieci i młodzieży
1. Lekcje, których za mało w naszych szkołach — uczenie się kompleksowe z bliska
1.1. Dziecko jako osoba. Uczeń jako człowiek
1.2. „Omne trinum perfektum” — co potrójne, to doskonałe — trójdzielna budowa kompleksów
1.3. Żywioł radości i zabawy w uczeniu się — nauczaniu kompleksowym
1.4. Przestrzenie — obszary współdziałania. Bliżej integracji rzeczywistej
1.5. Dominanty działań kompleksowych, czyli sztuka wybierania i odrzucania
2. Zabawa i taniec na zajęciach kompleksowych w szkole podstawowej
2.1. Rozmyślania nauczyciela
2.2. Atmosfera i sztuka projektowania — lekcja projektująca
2.3. Bierzemy udział w realizacji kompleksu (3 lekcje)
2.4. Bawimy się w teatr
2.5. Zakończenie zajęć. Refleksja i samoocena
3. Zabawa i taniec na zajęciach kompleksowych w gimnazjum
3.1. Rozmyślania nauczyciela i jego asystentów
3.2. Projektowanie — stwarzanie sytuacji do swobodnych wypowiedzi
3.3. Lekcje ćwiczeniowo-badawcze na temat:
3.4. Spójrzmy na siebie, oceńmy wyniki naszej pracy
3.5. Rozmyślania końcowe, czyli poza dane informacje
4. Zabawa i taniec na zajęciach kompleksowych w liceum
4.1. Myśl o sławie, nie zawsze służy sprawie
4.2. Znów o sztuce projektowania
4.3. Reportaż z bliska, czyli bogactwo działań realizacyjnych
4.4. Wyniki końcowe, nie zawsze typowe
4.5. Nagroda wierszem dla wytrwałych w poszukiwaniu radości i szczęścia
5. Radość i optymizm jako dar i nadzieja
Problemy — Poszukiwania — Inspiracje
Streszczenie
Streszczenie angielskie
Część druga
Alina Górniok-Naglik
Zabawa, taniec, radość i szczęście w poezji
oraz w twórczości dzieci i młodzieży
Rozdział I. Wokół zabawy, tańca, radości i szczęścia
1. W poszukiwaniu szczęścia i radości
2. Manifestacja radości i szczęścia — zabawa i taniec w życiu człowieka
3. Sposoby wyrażania szczęścia i radości w twórczości — czyli słów kilka o sztuce poetyckiej
Rozdział II. Poezja o zabawie i tańcu
1. Zabawa w poezji dla dorosłych — tytułem wprowadzenia
2. Zabawa w poezji dla dzieci
3. Wiersze dzieci i młodzieży o zabawie
4. Taniec w poezji dla dorosłych i dzieci oraz w wierszach przez dzieci i młodzież tworzonych
5. Zabawa i taniec w poezji a droga do radości, szczęścia — uwagi końcowe
Rozdział III. Uczymy się kompleksowo
1. Wstępne spojrzenie na kompleks
2. Struktura kompleksu
3. Lekcje ćwiczeniowo-badawcze
3.1. Wielopostaciowość szczęścia w twórczości poetyckiej
3.2. „Kontrast”: radość — cierpienie podstawą ludzkiej egzystencji
3.3. Zabawa i taniec w literaturze jako stan istnienia, żywioł, forma przejawiania kultury i dialog ze światem
3.4. Humor a gra o ludzkie szczęście
4. Lekcje podsumowujące
Problemy — Poszukiwania — Inspiracje
Streszczenie
Streszczenie angielskie
Część trzecia
Jadwiga Uchyła-Zroski
Zabawa w muzyce pieśni i tańcu
Rozdział I. Śpiewaj i baw się z nami
1. Zabawa w muzycznych działaniach dziecka
1.1. Ja, ty, my... czyli o zabawie muzycznej więcej
1.2. Rozwój zdolności ogólnych i muzycznych w procesie zabawy
1.3. Czynniki wyzwalające i hamujące potrzebę zabawy
1.4. Zabawa naturalną potrzebą i cechą dziecięcości
1.5. Intersemiotyczny i autokreacyjny charakter zabawy
2. Radość muzykowania a sytuacja ucznia i nauczyciela w szkole
2.1 Formy muzyczne i rodzaje aktywności wyrażone zabawą
2.2. Swobodna i kierowana działalność dziecka zainspirowana zabawą, czyli o nową jakość nauczania muzyki w szkole
2.3. Co każdy nauczyciel o zabawie wiedzieć powinien
2.4. Gdzie szukać inspiracji do zabawy muzycznej
2.5. Zainteresowania czynnikiem wzmagającym potrzebę zabawy
3. Systemy nauczania muzyki uwzględniające treści zabawowe
3.1. Ruch i zabawa w systemie nauczania Emila Jaquesa-Dalcroze’a oraz Rudolfa Labana
3.2 . Zabawa wyrażona śpiewem w systemie Zoltana Kodaly’a
3.3 . Gra na instrumentach ulubionym zajęciem dziecka wg. Shinichi Suzuki. i Carla Orffa
3.4.Zabawa w systemie Edwina Eliasa Gordona przybliżająca dziecko do muzyki
3.5. Zintegrowana pedagogika muzyczna specyficznym rodzajem aktywności twórczej dzieci i młodzieży
4. Zabawa i zabawowe działania dziecka w rodzinie
4.1. Więzi rodzinne i uczuciowe kształtowane przez zabawę
4.2. Małe dziecko i dziecięce działania zabawowe (śpiewanki, przytulanki, melobajki, dobranocki, kołysanki)
4.3. Zabawy muzyczne w rodzinie
4.4. Zabawy przekazywane w rodzinie przez dziadków znakiem tradycji i przeszłości
4.5. Zabawy domowe kształtujące więzi rówieśnicze
5. Katalog dobrej zabawy w domu, szkole, oraz w grupie rówieśniczej
Rozdział II. Piosenki, pląsy i tańce dzieci w różnym wieku
2.1. Bogactwo motywów i wątków ludycznych w treściach piosenek dziecięcych i pieśni
2.2. Muzykujemy i bawimy się dźwiękami
2.3. Ruch pląsy i tańce na zajęciach muzycznych dzieci różnych grup wiekowych
2.4. Zabawa czynnikiem wzmagającym potrzebę ekspresji muzyczno-ruchowej i poczucie własnej wartości
2.5. Uspołeczniająca i wychowawcza rola zabaw muzycznych i tańców
Rozdział III. Zabawa muzyczna w działaniach twórczych uczniów i studentów — przykładowe kompleksy zajęć
3.1. Kompleks zajęć dla młodzieży szkolnej nt. Fryderyk Chopin to wielki ale jeszcze mało znany Polak i muzyk
3.2. Kompleks zajęć dla studentów nt. Pieśni, muzyka i tańce różnych epok
Aneks 1. Przykładowy repertuar pieśniowy zamieszczony w tekście
Aneks 2. Partytury i opisy działań twórczych uczniów
Aneks 3. Opisy i układy zabaw tanecznych dla dzieci i młodzieży oraz dorosłych
Problemy — Poszukiwania — Inspiracje
Streszczenie
Streszczenie angielskie
Antologia
Bliżej zabawy, radości i szczęścia
Część pierwsza: Jak dawniej bawiono się, radowano, zabawiano? — od Renesansu do przełomu XIX i XX wieku
Część druga: Bliżej naszych czasów — zabawa radość i szczęście w poezji dla wszystkich
Część trzecia: Dar poetów dla dzieci i młodzieży — wiersze o zabawie, zabawkach, tańcu i radości
Część czwarta: Być dzieckiem, uczniem, poetą — wiersze współczesnych dzieci i młodzieży o radości, zabawie, tańcu i szczęściu
Część piąta: Studenci pedagogiki bawią się, rymują — radości, szczęścia poszukują... 15 wierszy dla Ciebie Czytelniku! i Ty bądź artystą