Viva Pinata w wykonaniu na handhelda Nintendo DS jest właściwie zminiaturyzowaną wersją gry, która cieszyła się dużą popularnością na konsoli Xbox 360, a także równolegle wydana została na komputery osobiste. Na rewolucyjne zmiany nie możemy więc liczyć, przystępując do zbliżonych zmagań do tych, z którymi mieli do czynienia posiadacze konsol Microsoftu. Poważniejsze usprawnienia, z oczywistych względów, objęły jedynie oprawę audiowizualną oraz kwestie dotyczące sterowania. Za przygotowanie tej konwersji odpowiedzialne jest studio Rare, czyli producent oryginalnej Xboxowej wersji. Firma ta jest również znana dzięki takim grom jak Animal Crossing, Donkey Kong Country, czy Perfect Dark Zero.
Podobnie jak w pierwotnej wersji opisywanej gry, zajmujemy się przede wszystkim tworzeniem własnego ogrodu oraz sprawowaniem nad nim należytej kontroli. Ogródek odwiedzany jest przez tytułowe pinaty, czyli papierowe zwierzątka wypełnione słodyczami. Każda pinata jest oczywiście wzorowana na istniejącym w rzeczywistościu istotach. Zauważalny jest tu jednocześnie podział na pinaty roślino oraz mięsożerne. Te drugie możemy przeganiać lub próbować je oswoić. W wersji przeznaczonej na konsolkę Nintendo DS do czynienia mamy zarówno z tymi pinatami, które pojawiły się w pierwotnej wersji gry (około sześćdziesięciu gatunków), jak i zupełnie nowymi.
Cała zabawa opiera się na możliwości stworzenia poprawnie funkcjonującego ekosystemu, w którym swój byt będą mogły prowadzić różne rodzaje pinat. Oznacza to między innymi konieczność stworzenia poprawnych łańcuchów pokarmowych. W miarę postępów w zabawie w ogrodzie pojawiają się coraz to nowsze gatunki pinat. Środowiskiem zarząda się przy wykorzystaniu różnorakich narzędzi. Także i tu możemy zaobserwować kilka nowych opcji, których nie zawarto w wersji na Xboxa 360. Ważną rolę odgrywa także sklep, dzięki któremu możemy między innymi wyposażyć swój ogród w place zabaw czy miłe dla oka fontanny.
Wersja na NDS oferuje oczywiście obsługę obu ekranów tego handhelda. Górny ekran ukazuje zazwyczaj opcje lub statystyki. Cała zabawa rozgrywa się natomiast na dolnym, dotykowym ekranie. Wszystkie czynności wykonuje się więc przy użyciu stylusa. Opisywana edycja ma także do zaoferowania dwa zupełnie nowe tryby zabawy. Sandbox daje możliwość szybszego dostępu do wybranych gatunków pinat, dzięki czemu można skupić się wyłącznie na przyglądaniu ich zachowaniom. Drugim z dostępnych trybów jest Episodes. Nawiązuje on do popularnego serialu telewizyjnego, dając możliwość wzięcia udziału w ściśle zaplanowanych działaniach. Z innych usprawnień warto także wspomnieć o przesyłaniu swoich pinat przyjaciołom (przy użyciu bezprzewodowej komunikacji). Poszerzono ponadto notatnik oraz encyklopedię pinat, z której w każdej chwili można oczywiście skorzystać.
