Przedmiotem aukcji są "Studia Wczesnośredniowieczne" z dwoma ciekawymi opracowaniami numizmatycznymi :

1) ZYGMUNT ZAKRZEWSKI, O nieprawidłowo bitych denarach za czasów Chrobrego.

2) MARIAN GUMOWSKI, Najstarsze systemy wag w Polsce.






Fragment treści arytykułu Zygmunta Zakrzewskiego, O nieprawidłowo bitych denarach za czasów Chrobrego :


" Dzieje polskiego mennictwa średniowiecznego wykazują szereg zjawisk gdie indziej nieznanych, których kilku nie zdołano wyjaśnić .
Do tej kategorii należy sprawa nieprawidłowo bitych denarów, czyli adulertynów, będących u nas za czasów Bolesłąwa Chrobrego w obie-
gu. Nim przystąpię do tej kwestii pragnąbym poświęcić kilka słów roli, którą poprzednio pieniądz bity w naszym kraju odegrał . Jest
to o tyle wskazane , że zrozumiemy wtedy lepiej, dlaczego i w jakich warunkach tak niezwykłe wyroby mennicze mogły powstać.
Pieniądz bity był już przed naszą erą znany na obszarze na którym później powstało państwo polskie. Przemawiają za tym monety
greckie pochodzące z IV w. p. n. e. wykopane w Wielkopolsce, w Szubinie i Margoninie, oraz nieco późniejsze znalezione w Samostrzelu,
pod Inowrocławiem i Pobiedziskach. Liczbę ich powiększają jeszcze wykopaliska śląskie pochodzące z Wrocławia, Psiego Pola, Oleśnicy
i Zabrza...

" Typów polskich adulertynów bolesławowskich znamy ogółem 12 i jedną odmianę, a wszystkie wykazują pewną łączność z naszymi wyrobami
państwowymi. Biorąc pod uwagę, że tych ostatnich posiadamy z czasów Chrobrego tylko 11 typów i 5 odmian ( uwzgędniam tylko notorycznie
polskie ), powiedzieć sobie musimy , że sprawa wymaga dokładnego zbadania i rozpatrzenia.
Adulertyny nasze tworzą dwie grupy do których przyłącza się denar mający trochę odmienne znamiona. Cechą charakterystyczną pierwszej
jest to, że na stronie głównej występuje zawsze imię Bolesława . Natomiast na okazach należących do drugiej, umieszczone jest imię
króla Ethelreda.
Zapoznamy się teraz dokładniej z tymi wyrobami ( tabl. 1 ) ... "






Fragmenty treści arytykułu Mariana Gumowskiego, Najstarsze systemy wag w Polsce :


" Jakie były te nowe wzory i podstawy monet polskich X wieku, o tym mówią nam one same nie tylko swoją wagą, ale i swoim rysunkiem.
Na stemplu bowiem najstarszych naszych monet widzimy świątynię, szczyt trójkątny tejżę i prawicę Bożą, a zatem takie wyobrażenia
i szczegóły, które prowadzą nas jedynie w stronę ówczesnych Czech i Bawarii, gdyż na monetach tych właśnie krajów były te wyobrażenia
na porządku dziennym.
Numizmatyka czeska dawno doszła do przekonania, że podstawą jej najstarszych X-wiecznych monet jest ciężki funt karoliński, który
ważył 367 g, dzielił się na 20 solidów, a każdy solid na 12 denarów, tak , że normalna waga denara czeskiego wypadała na 1,53 g. Wpra-
wdzie monety Bolesłąwów czeskich bardzo prędko obniżyły swoją wagę , jednakże mimo to, przynajmniej do czasów Brzetysłąwa I miarodajny
był w Pradze funt karoliński... "

" Przytoczona lista skarbów obejmuje same tylko skarby X wieku, a raczej z drugiej połowy tego wieku, znalezine w Polsce i - częściowo-
na zachodniej Słowiańszczyźnie, a nie obejmuje ani skarbów wcześniejszych, ani późniejszych. Wcześniejsze zawierają samą monetę arabską,
a późniejsze, z XI wieku, już do naszych celów są obojętne. Wszystkie mają denary ratyzbońsko-bawarskie w większej lub mniejszej liczbie
a niektóre, jak Kąty, Tempelhof, Zalesie, mają tych monet bawarskich więcej niż wszystkich innych.
Wykopaliska monet uznano już dawno za znakomite źródło do dziejów gospodarczych i kulturalnych. Z nich widzimy, że monety bawarskie
bite w Ratyzbonie, a także w Augsburgu i Salzburgu szły przez Czechy i Pragę do Wrocławia, skąd szły w stronę albo Krakowa, albo Poznania
i dalej na północ ku wybrzeżom bałtyku . Szły naprzód same, potem razem z innymi monetami niemieckimi i są naturalnie wyrazem handlu,jaki
te drogi ożywiał. Mennice bawarskie były jakby bankami, które ten handel zaopatrywały w gotówkę... "






Spis terści całego tomu :



1) ZYGMUNT ZAKRZEWSKI, O nieprawidłowo bitych denarach za czasów Chrobrego...............................9

2) MARIAN GUMOWSKI, Najstarsze systemy wag w Polsce......................................................19

3) KAROL GÓRSKI, Topografia wczesnośredniowiecznej Kruszwicy ...........................................37

4) JERZY DOBRZYCKI, Problemy badawcze z dziejów najstarszego Krakowa ...................................65

5) GABRIEL LEŃCZYK, Badania wykopaliskowe na Wawelu w l. 1948 i 1949 ...................................83

6) KAZIMIERZ ŻUROWSKI, Sprawozdanie z badań wykopaliskowych na Górze Lecha w Gnieźnie w l. 1[zasłonięte]948-19....89

7) KAZIMIERZ ŻUROWSKI, Sprawozdanie z badań wykopaliskowych na Ostrowie Lednickim w l. 1[zasłonięte]948-19........113

8) KAZIMIERZ KAPITAŃCZYK, W sprawie hutnictwa wczesnośredniowiecznego w Biskupinie ......................127


RUCH NAUKOWY

9) Kierownictwo Badań nad początkami Państwa Polskiego ..................................................139

ILUSTRACJE

Tablice 1-42 ( poza tekstem )




Wrocław 1953 r. stron 144 + 42 tablice, stan db-, duży format A4.