historycznySquad

• Kazimierz Buczkowski

  Dawne szkła artystyczne w Polsce

  Kraków 1958

  200 s., 20 cm

  stan dobry (przebarwienia i nieznaczne przybrudzenia okładki i krawędzo bloku)

   

   

  PRZEGLĄD TREŚCI

   

  Wstęp ... 7

  Stan europejskiej produkcji szkieł artystycznych w po­łowie w. XIX i szukanie nowych dróg — 7. Powstawanie zbiorów szkieł w Europie, a w szczególności w Polsce -8. Największe zgrupowanie tego rodzaju zabytków w pol­skich muzeach — 8. Trudności związane z badaniami nad historią produkcji szkła artystycznego w Polsce i koniecz­ność ich przeprowadzenia ze względu na obecny rozkwit polskiego hutnictwa — 9

  Wiek XII—XV............13

  Wykopaliska stwierdzające że wyrób szkła w Polsce istniał już w w. XII — 13. Wiadomości o hutach w w. XIV i XV — 13. Twórczość witreatorów i membranistów oraz współpraca ich z malarzami — 14. Ogólne uwagi o celu i technice sztuki witrażowej — 15. Zachowane większe zespoły witrażowe w Polsce: w Krakowie w kościele N. P. Marii — 16, w kościele oo. dominikanów — 19, w kościele Bożego Ciała — 21, we Włocławku — 22, witraże z Torunia — 27 i Chełmna — 31, znaczenie wi­traży znajdujących się w Polsce — 33, przykłady malar­stwa gabinetowego na szkle z końca w. XV i w w. XVI — 33, wiadomości o szkłach średniowiecznych wykonywanych w Polsce — 34 i o szkłach przywożonych z zagranicy — 37. Import krążków do szklenia okien — 37. Szkła tzw. św. Jadwigi Śląskiej — 38.

  Wiek XVI i XVII...........39

  Rozkwit produkcji szkła w Polsce w w. XVI i XVII — 39, ważniejsze huty — 39, warunki pracy hutników i ich polskie pochodzenie — 40. Ówczesne cechy szklarskie i ich sztuki cechowe — 40. Zabytki szkieł polskich po­wstałe w w. XVI i XVII: krążki okienne — 41, wilko-my — 42. Pojawienie się w drugiej połowie w. XVII w Polsce techniki szlifowania i grawerowania szkła, jej pochodzenie i nieliczne zabytki tego rodzaju dochowane w zbiorach — 48. Wykopaliska szkieł w w. XVI — 52. Wpływy weneckie czeskie i śląskie — 53. ołtarzyk eglomise z Biecza — 55.

  Wiek XVIII i pierwsza polowa w. XIX......57

  Kraje przodujące w produkcji europejskiej tego okresu — 57. Wprowadzenie szkieł kryształowych — 57. Szkła bar­wione w masie — 57. Zabytki pochodzące z importu utrudniają wydzielenie szkieł polskiej produkcji — 58. Wybitniejsze huty polskie w w. XVIII i ich na ogół pry­mitywne urządzenia — 58. Eksport szkieł polskich — 61. sprzedaż ich w kraju — 62. Silny związek produkcji szkła polskiego z w. XVIII z ówczesnym życiem obyczajowym — 62. Obrządek pijacki, niektóre zwyczaje związane z uży­ciem szkieł — 63. charakterystyczne formy kielichów i szklanic, m. in. kulawek — 64, dubeltów — 65, fle­tów — 66. szklanic obrączkowych — 66. Szkła mające charakter "atrap" — 69. Rozpowszechnienie luster — 70. Napisy na szkłach polskich w XVIII w., ich oryginal­ność — 72. napisy o charakterze toastów — 74. glory­fikujące picie — 76. odnoszące się do przyjaźni — 78, związane ze zdarzeniami politycznymi — 79. mające cha­rakter erotyczny i moralizatorski oraz o różnej treści — 81. Charakterystyka produkcji szkła artystycznego w pierw­szej połowie w. XIX w Europie i główne centra wytwór­czości — 82. Zmiana kształtów. Szkła empirowe i biedermeierowskie — 84. Warunki rozwoju przemysłu szklar­skiego w Polsce w pierwszej połowie w. XIX — 85, czynne w tym okresie huty — 86. charakter produkcji i wpływ na nią czeskich hutników — 87.

  Dające się wyodrębnić poszczególne grupy i zespoły zabyt­kowych szkieł w w. XVIII i pierwszej połowie w. XIX -a) Szkła sasko-polskie — 88, b) szkła urzecko-nalibockie — 93, założenie huty w Urzeczu i Nalibokach — 94. pierwsi pracownicy i następcy — 95. rozmiary produk­cji — 96. Formy i kolor — 97. Produkcja puzder podróż­nych na szkła — 103. Umiejętność rysowania na szkle w Urzeczu i Nalibokach — 107. nazwiska i narodowość rysowników szkła —- 108, pomocnicze zbiorki wzorów 109. Grupa szkieł urzecko-nalibockich z herbami radziwiłłowskimi — 111, oraz z monogramami i herbami króla Stanisława Augusta — 115, szkła z napisami polskimi — 121, rosyjskimi — 123, żydowskimi — 124, szkła masoń­skie — 124 Ornamenty: wić liściowa — 124, kreteski — 124, serduszka — 125, balasiki — 125, węzełki i chwo-ściki — 127, owies — 127, gwiazdki — 128, fleuretki — 128, liście winogron — 128, paski, wstążki, festony, wę­zły, wianki — 129, sucharki, krateczki pawiloniki — 129, figuralne kompozycje — 133, wyobrażenia religijne — 135, szkła z ornamentem przedstawiającym kwiaty i pta­ki — 135. Szlif — 140. Zwierciadła — 142. Przenikanie do Urzecza i Nalibok cech produkcji hutniczej zagranicz­nej — 149, c) huta lubaczewska — 153, d) szkła wołyń­skie z w. XVIII/XIX — 153, stan hut wołyńskich i waż­niejsze z nich — 153, huta cudnowska — 155, ciężkie warunki bytu zajętych w niej robotników — 157, wyroby huty cudnowskiej — 158, huta deneszowska — 158, e) szkła śląskie z hut dolnośląskich, górnośląskich i księstwa pszczyńskiego — 159, f) fabryka szkieł w Cze­chach powiecie garwolińskim — 161, szkła czeskie o tema­tach polskich — 164.

  Aneks..............169

  Remanent szkła w szafie magazynowej (w Nalibokach) dla szczególniejszej roboty na modele odstawionego — 171. Notatki z inwentarzy nalibocko-urzeckich, dotyczące luster — 175. Opisanie zabudowania na hucie deneszowskiej w r. 1807 — 178.

  Spis rysunków............ 182

  Spis fotografii............185

  Resume: La verre antiąue en Pologne......191