Czas i opowieść. Tom 2 Konfiguracja w opowieści fikcyjnej
Problem filozoficzny, który stawia przed nami tworzenie kompozycji narracyjnej, dotyczy rozmaitych relacji i napięć między czasem opowieści, czasem życia oraz działaniem afektywnym. Wielowymiarowa konfrontacja czasu z opowieścią oceniana jest przez pryzmat licznych dziedzin wiedzy, przede wszystkim fenomenologii czasu, historiografii oraz literackiej teorii opowieści fikcyjnej.
Drugi tom Czasu i opowieści poświęcony jest badaniu teorii narracyjności przedstawionej w tomie pierwszym. Tym razem jednak badanie owo usytuowane zostało już nie na płaszczyźnie opowieści historycznej, lecz na płaszczyźnie opowieści fikcyjnej.
Paul Ricoeur (1913–2005)
Filozof, autor znakomitych dzieł, poświęcił swoją refleksję analizie podmiotu, jego działania i jego stosunku do czasu (Czas i opowieść, wyd. oryg. 1983, 1984, 1985) oraz nawiązał trwały dialog z psychoanalizą, lingwistyką, strukturalizmem, a także z teoriami społecznymi i politycznymi (L’Idéologie et l’Utopie, 1997). Odnowił również poszukiwania egzegetyczne i biblijne (Myśleć biblijnie, 1998, wyd. pol. 2003; Lectures 3, 1994).
Spis treści:
Przedmowa
III Konfiguracja czasu w opowieści fikcyjnej
1. Metamorfozy intrygi
Poza mythosem tragicznym
Odwieczność: porządek paradygmatów?
Schyłek: kres sztuki opowadania?
2. Semiotyczne uwarunkowania narracyjności
Morfologia bajki według Proppa
O logikę opowieści
Semiotyka narracyjna A.J. Greimasa
3. Gry z czasem
Czasy czasownika a akt wypowiedzi
Czas opowiadania (Erzählzeit) i czas opowiadany (erzählte Zeit)
Akt wypowiedzi – wypowiedź – przedmiot w „dyskursie opowieści”
Punkt widzenia i głos narracyjny
4. Fikcyjne doświadczenie czasowe
Między czasem śmiertelnym a czasem monumentalnym: Pani Dalloway
Czarodziejska góra
W poszukiwaniu straconego czasu: czas przebyty
Czas stracony
Czas odnaleziony
Od czasu odnalezionego do czasu straconego
Wnioski