Świat jest pełen barier ograniczających realizację zamierzeń każdego człowieka.

Osoby, które w życiu nie doświadczyły niepełnosprawności osobiście lub nie zetknęły się z nią w relacjach z najbliższymi czy nie napotkały jej na swojej drodze zawodowej, zwykle nie są wstanie racjonalnie postrzegać trudności piętrzących się przed ludźmi z niepełnosprawnością. Często ograniczenia związane z niepełnosprawnością postrzegają przez pryzmat migawek medialnych, koncentrujących się na tym, co widoczne i mierzalne. Tymczasem istnieje wiele ograniczeń powstałych na skutek relacji, stereotypów czy niedoskonałych rozwiązań prawnych. Są one szczególnie widoczne w analizie sytuacji społecznej osób pozostających w centrum zainteresowania niniejszego tomu. Są to problemy związane z postawą wobec inności, bariery edukacyjne, zawodowe, prawne, a także te związane z życiem codziennym (chociażby skromne zasoby ekonomiczne czy niedocenianie możliwości wykonywania prostych czynności samoobsługowych).

Jednym z celów tomu jest rozpatrzenie niektórych utrudnień, z którymi spotykają się osoby z niepełnosprawnością oraz ich najbliżsi ? począwszy od tych ukonstytuowanych na organizacji życia społecznego (wyprowadzonych z uznanych teorii socjologicznych), a skończywszy na tych najbardziej przyziemnych, odnoszonych do jednostkowych, indywidualnych zdarzeń. Niektóre z nich są osadzone

w zdarzeniach głęboko traumatycznych, inne wynikają z sytuacji mało istotnych.

Jedne kojarzą się z działaniem zinstytucjonalizowanym, planowym i przewidywalnym, a inne ze zdarzeniami przypadkowymi.

Kontynuacją tej problematyki jest zagadnienie zasobów własnych (często utożsamianych z kompetencjami), umożliwiających pokonywanie wymienionych barier oraz kwestie wsparcia udzielanego przez szeroko pojęte instytucje społeczne.

Treści oddanego czytelnikowi ? już jedenastego ? tomu serii Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych ? pozostają właśnie w kręgu tej tematyki. Całość opracowania została podzielona na cztery części. Kategorią przewodnią pierwszej są przeżycia traumatyczne, w drugiej Czytelnik odnajdzie zagadnienia związane z postawami społecznymi wobec osób z niepełnosprawnością oraz ich planami życiowymi. Kolejna grupa tekstów umieszczonych w części

trzeciej obejmuje zagadnienia kompetencji społecznych, wsparcia oraz innych uwarunkowań funkcjonowania osób niepełnosprawnych.

W części ostatniej zostały opisane kanadyjskie i francuskie doświadczenia w zakresie edukacji uczniów z niepełnosprawnością oraz czeskie przemiany w kształceniu pedagogów specjalnych na przykładzie Uniwersytetu Ostrawskiego, a także proces reformowania domów opieki społecznej na terenie Słowacji.