Cyna. Zbiory secesji Muzeum Mazowieckiego w Płocku
Opracowanie: Arkadiusz A. Kwiatkowski
Wydawca: Krajowa Agencja Wydawnicza
Ilość stron: 176, (ilustracje barwne i czarne), format 17 × 24 cm, papier kredowy
Warszawa 1992, ISBN 83-03-03360-3

Książka jest nowa, nieużywana, stan wnętrza 5, okładka 4+/5- (nieznaczne przetarcie)

Z wikipedii: prawdopodobnie po raz pierwszy Henry van de Velde w eseju Deblaiment d'art (1894), jednak spopularyzowało go otwarcie rok później w Paryżu salonu Salomona Binga o nazwie L'Art Nouveau. Terminem tym w polskiej literaturze określa się przede wszystkim francuską odmianę secesji, jednak bywa on także używany w odniesieniu do innych krajów. Ten francuski termin jest także powszechnie używany w krajach anglosaskich. W Niemczech ukuto nazwę Jugendstil, pochodzącą od monachijskiego tygodnika "Jugend" (Młodość). Obecnie pod nazwą tą rozumie się głównie niemiecką (lub austriacką) odmianę secesji. Charakterystyka Za podstawowe cechy secesji uważa się powszechnie charakterystyczną linię - giętką, płynną i ruchliwą oraz bogatą ornamentykę, zwłaszcza roślinno-zwierzęcą. Niewątpliwie jest to słuszne twierdzenie, jednak secesja była zjawiskiem bardziej złożonym i różnorodnym, nieograniczającym się wyłącznie do tych dwóch tendencji. Obok nurtów kwiatowo-organicznych (występujących zwłaszcza w Nancy z Gallém), obecne były nurty bardziej geometryczne, a mniej ornamentalne (np. Austria) czy abstrakcyjne i strukturalne, w których motywy organiczne są silnie przekształcane, tworząc formy niemal abstrakcyjne, a struktura danego obiektu jest podkreślona (Francja, Belgia - np. wejścia Guimarda do paryskiego metra)[1]. Secesja, dążąca do stworzenia nowego stylu i zerwania z historyzmem, odcięła się od stosowanych dotychczas tradycyjnych form architektonicznych, np. antycznych porządków i pragnęła nowości pojawił się w różnych ośrodkach, takich jak Anglia, Belgia, Francja. Anglia Jak już zostało powiedziane, na pojawienie się secesji w Anglii złożyło się wiele czynników. Za jednego z pierwszych angielskich artystów secesyjnych uważa się projektanta Arthura H. Mackmurdo, autora m.in. okładki do książki Wren's City Churches (1883) z motywem falujących, dynamicznych kwiatów. Czołowym twórcą był Aubrey Beardsley, tworzący w latach 90. XIX, który w swoich rysunkach szczególnie często (i bardzo śmiało) odwoływał się sfery erotycznej (np. nimfomanii). Jego ilustracje cechował silny linearyzm i płaszczyznowość, wyrafinowanie, rezygnacja ze światłocienia, deformacja - czasem wręcz karykaturalna. Belgia To właśnie w belgijskiej Brukseli - bardzo żywym wówczas ośrodku konstrukcję, stosujących krzywolinijne ornamenty i różnorodne materiały. się za sztuką bez podziału na sztuki piękne i rzemiosło, dostępną dla wszystkich. Był zwolennikiem maszyny, a nawet głosił piękno nowych wynalazków (np. lokomotywy). Posługiwał się przede wszystkim linią. W malarstwie główną postacią był symbolista Fernand Khnopff, tworzący nastrojowe płótna z melancholijnymi kobietami. Francja Podobnych rysów czy związków z secesją dopatruje się w niektórych dziełach Paula Gauguina, Émile'a Bernarda i Vincenta van Gogha. Podobieństwa polegały na odrzuceniu przez tych malarzy realizmu i impresjonizmu, by posługując się linią i płaską plamą, wyrażać idee i wywoływać nastroje. Także u nabistów widać cechy wspólne z Art Nouveau: symbolizm, używanie płaskich plam barwnych, zainteresowanie różnymi dziedzinami sztuki. W bogatym dorobku Auguste'a Rodina znajdują się rzeźby, posługujące się secesyjną falistością i płynnością (Danaida, 1885; Brama Piekła, 1[zasłonięte]880-19). Głównymi ośrodkami francuskiej secesji były: Paryż i Nancy. W stolicy działał czołowy architekt francuskiego Art Nouveau - Hector Guimard, znany przede wszystkim jako twórca wejść do stacji paryskiego metra. Wykonane fabrycznie z żelaza pomalowanego na zielono, oparte są na bujnych, płynnych liniach. Wznosił także kamienice i pałace (np. Castel Béranger, 1894-8) i budynki publiczne (np. sala w Humbert de Romans, 1902, z wyeksponowaną stalową konstrukcją). W Paryżu działał również najwybitniejszy złotnik i jubiler secesyjny, René Lalique[7]. Okres secesji przyniósł szczególny rozkwit sztuki plakatu. Jednym z ojców współczesnego plakatu był Jules Chéret, operujący żywą kolorystyką, niezwykłymi krojami pisma i uproszczonym rysunkiem, drugim - Henri de Toulouse-Lautrec. Natomiast w Nancy tworzył Émile Gallé, działający na polu meblarstwa i szklarstwa. Szczególnym zainteresowaniem darzył przyrodę, a zwłaszcza rośliny. Zbierał je i hodował, czerpiąc z nich inspirację do tworzonych dzieł. W swoich wyrobach szklarskich stosował różne techniki i kształty naczyń. Dzięki własnym metodom barwienia szkła uzyskał szeroką gamą kolorów, stosując przede wszystkim odcienie mleczne i matowe. Dla rozwoju niemieckiej secesji ważnym wydarzeniem było powstanie w Monachium pisma "Jugend" (1896), bogato ilustrowanego m.in. przez Ottona Eckmanna. Ten grafik i projektant stworzył m.in. makatę z płynącymi łabędziami, operującą płaską plamą i linią oraz pozbawioną światłocienia. Stworzył również charakterystyczną, secesyjną czcionkę. Inne ważne niemieckie pisma tego czasu to: "Simplicissimus" i "Pan". Hermann Obrist był projektantem i rzeźbiarzem. Podobnie jak Morris, chciał odnowić rzemiosło i w tym celu założył w 1897 roku warsztaty rzemiosła artystycznego (Vereinigte Werkstäten für Kunst im Handwek). W swoim hafcie Cyklamen (1895), na niebieskawym tle przedstawił powyginaną, wężowatą żółtą roślinę. Ze względu na jej bardzo dynamiczny charakter haft ten nazywany jest również Uderzenie biczem. August Endell zaprojektował fasadę pracowni fotograficznej "Elvira" (1897-8): na płaskiej ścianie, zaopatrzonej w różnorodne okna, umieścił ogromną, dynamiczną płaskorzeźbę, na wpół-abstrakcyjną, przypominającą skrzydło ptaka, morskie fale i liście. Ta na swe czasy szaleńczo zuchwała płaskorzeźba, przykład najbardziej wybujałej, najbardziej rozwichrzonej secesji, gorszyła długo dobrodusznych monachijczyków i została w końcu zniszczona za rządów Hitlera[8]. Hiszpania Głównym ośrodkiem w Hiszpanii była Barcelona, a czołowym twórcą - Antoni Gaudí. Jego twórczość była mieszaniną różnorodnych stylów, która z czasem zyskała odrębny, oryginalny charakter, po części secesyjny. Jego wczesne dzieło, Casa Vicens (1878-80), otrzymało secesyjne ogrodzenie z żelaza, oparte na motywach roślinnych (palmy, lotos) i krzywych liniach. Wężowate kraty umieścił w rozwój secesji w Holandii wpływ mieli: Jan Toorop i Johan Prikker. Toorop, w którego dziełach podkreśla się często symboliczny wydźwięk, często malował kompozycje zagmatwane, rytmicznie powtarzające się. Wielokrotnie wykorzystywał motyw wysmukłych kobiet, oplecionych przez długie szaty i włosy.