Cuius regio eius religio?

red. Grzegorz Górski

Lublin KUL 2006

s. 457

Zbiór artykułów będących częścią materiałów przygotowanych w związku z organizowanym we wrześniu 2006 r. przez Katedrę Historii Państwa i Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II ogólnopolskim Zjazdem Historyków Państwa i Prawa. Obserwujemy dzisiaj gwałtowną ekspansję religijnych ekstremizmów i motywowanego religijnie terroryzmu, renesans teokratycznych totalitaryzmów, a także agresywny wymiar "laickich" demokracji. Warto w takim kontekście sięgnąć do nauk przeszłości, dostrzegać zjawiska pozytywne i negatywne, i wyciągnąć z nich wnioski użyteczne dla dzisiejszych problemów. Przed historykami państwa i prawa otwiera się olbrzymie pole aktywności badawczej. To oni, badając przeszłość, wyjaśniając jej białe i ciemne strony, mogą stać się szczególnie użyteczni dla wszystkich poszukujących dzisiaj odpowiedzi na trudne pytania. Rocznica pokoju augsburskiego jest doskonałym momentem, by problematykę relacji władz państwowych z różnymi religiami uczynić przedmiotem głębszych zainteresowań.

Spis treści

Przedmowa

STAROŻYTNOŚĆ I ŚREDNIOWIECZE

Bronisław Sitek
O edykcie Teodozjusza De fide catholica. Krótkie uwagi o tolerancji i nietolerancji religijnej na przełomie IV i V w. po Chr

Marzena Hanna Dyjakowska
Procesy chrześcijan w świetle korespondencji Pliniusza Młodszego

Monika Wójcik
Si Iesum Christum heredem quis scripserit... Chrystus jako spadkobierca w prawie justyniańskim

Paulina Święcicka
Wybrane zmiany fragmentów dotyczących odpowiedzialności akwiliańskiej dokonane w okresie poklasycznym i justyniańskim, których przyczyną mogła być doktryna chrześcijańska - czy rzeczywiście była?

Piotr Michalik
Kilka uwag na temat cezaropapizmu w cesarstwie wschodniorzymskim i bizantyjskim

Andrzej Gaca
Prawo kanoniczne, Kościół i duchowieństwo w postanowieniach Prawa Jutlandzkiego Waldemara II z 1241 r.


NOWOŻYTNOŚĆ

Tadeusz Maciejewski
Wpływ reformacji na przemiany ustroju wielkich miast pruskich w I połowie XVI w.

Leszek Ćwikła
Sytuacja prawna mieszczan wyznania prawosławnego w Rzeczypospolitej do unii brzeskiej (1[zasłonięte]595-19)

Maurycy Zajęcki
Przedmiot badań nauk historycznoprawnych (na przykładzie pokoju augsburskiego jako fenomenu historycznego i prawnego)

Katarzyna Maćkowska
O kwestii religijnej w amerykańskich stanach założycielskich (XVII-XVIII w.)

Marian Małecki
Stosunek państwa do innych wyznań chrześcijańskich w świetle józefińskiego ustawodawstwa w Galicji. (Zarys problematyki)

Karol Kuźmicz
Filozofia religii Immanuela Kanta jako przyczyna jego sporu z władzą


XIX I XX WIEK

Ireneusz Stanisław Grat
Prawo do wolności sumienia w kontekście prawa natury

Tomasz Kruszewski
VI śląski sejm prowincjonalny w 1841 r. wobec problemu handlu w niedzielę

Dariusz Szpoper
Kościół katolicki w Cesarstwie Rosyjskim przed 1863 r. Przyczynek do porozbiorowych dziejów ziem byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego

Przemysław Dąbrowski
Konflikt językowy w nabożeństwie dodatkowym w Kościele katolickim na ziemiach byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego w latach 1[zasłonięte]863-19

Maciej Marszał
Układy laterańskie w polskiej myśli politycznej i prawnej

Ewa Kozerska
Sytuacja Kościoła katolickiego w faszystowskich Włoszech w latch 1[zasłonięte]922-19

Marek Maciejewski
Rasa, Żydzi i religia w poglądach nazistowskiego ideologa Alfreda Rosenberga

Tomasz Scheffler
Kościoły chrześcijańskie wobec rządów narodowosocjalistycznych w latach 1[zasłonięte]933-19

Andrzej Szymański
Prawo kanoniczne w państwie autorytarnym. O. Lothar Dudek, o. Dominik Kiesch, o. Adolf Ledwolorz, o. Andrzej Bolczyk - śląscy kanoniści franciszkańscy XX w.

Michał Gałędek
Nadzór administracji rządowej nad związkami wyznaniowymi w województwach północno-wschodnich i na Wołyniu w latach 1[zasłonięte]920-19

Józef Koredczuk
Przysięga wyznaniowa w polskim procesie karnym okresu międzywojennego

Piotr Fiedorczyk
Unifikacja i kodyfikacja prawa rodzinnego na tle stosunków pomiędzy państwem a Kościołem katolickim w Polsce (1[zasłonięte]944-19)

Marek Stus
Stosunek państwa do islamu we Francji w świetle ustawodawstwa i praktyki politycznej (1[zasłonięte]905-20)

Noty o autorach