Ludwig van Beethoven (1770–1827) w pojedynkę wywarł największy wpływ na historię muzyki Zachodu. Mając za duchowych mentorów Mozarta i Haydna, Beethoven uwolnił się z okowów osiemnastowiecznego klasycyzmu. Z wizjonerskim zapałem odkrywał nowe krainy muzyczne, wprawiając w osłupienie swoich słuchaczy. Jego najświatlejsi orędownicy często nie mieli pojęcia do czego zmierzał, kiedy rozbijał w drzazgi prymitywne instrumenty swojej epoki. Nawet okrutna głuchota nie zgasiła w kompozytorze ducha twórczości. Na wyidealizowanych portretach kompozytora widzimy mężczyznę szlachetnej, surowej urody, o twarzy otoczonej lokiem rozwianych włosów – typowy „geniusz przy pracy”. A jednak Beethoven był dość krępej budowy ciała, miał ogorzałą, ospowatą twarz. Nie wyróżniał się niczym szczególnym i hołdował wątpliwym standardom higieny osobistej. Niezależnie od ogromnych osiągnięć w dziedzinie muzyki życie osobiste Beethovena charakteryzowało się wielkim pasmem niepowodzeń. W codziennych relacjach z osobami obojga płci wciąż pojawiały się niesnaski. Pomimo, że idealistycznie zakochał się bez wzajemności w kilku kobietach z wyższych sfer, tajemnicę tożsamości tej, która była najbliższa jego sercu („nieśmiertelna narzeczona”) zabrał ze sobą do grobu. Po zderzeniu z wszechmocnym geniuszem Beethovena świat muzyki zmienił się bezpowrotnie. Przez większą część XIX wieku kompozytorzy musieli się nagiąć do jego woli lub świadomie obrać inne kierunki tworzenia muzyki. Tak czy inaczej duch Beethovena obecny był wszędzie. Jak stwierdził poeta Franz Grillparzer podczas wzruszającej mowy przed dziesięcioma tysiącami ludzi przybyłymi na pogrzeb kompozytora: „Był człowiekiem w każdym, najszlachetniejszym tego słowa znaczeniu. Usunął się w cień, dawszy ludzkości wszystko i nie otrzymawszy nic w zamian. Żył sam, bo nie znalazł równego sobie. A jednak w jego sercu znajdywało się ciepło dla wszystkich. Taki był, taki umarł, taki będzie żył po wsze czasy.”