Chrzan pospolity (Armoracia lapathifolia) to zgrubiałe mięsiste kłącza (korzenie) wieloletniej byliny, należącej do rodziny krzyżowych (Cruciferae), której ojczyzną jest prawdopodobnie Azja Zachodnia i Bałkany. Stamtąd chrzan rozprzestrzenił się w wielu krajach świata o klimacie umiarkowanym na wszystkich kontynentach. Znano go i ceniono w starożytnym Rzymie i Egipcie, a także w Europie Środkowej już w XII w. Jest to roślina przyprawowa, rosnąca w stanie dzikim (chrzan polny) lub w uprawie (chrzan ogrodowy). Najlepszy jakościowo chrzan otrzymuje się tylko w dwóch pierwszych latach po założeniu plantacji. W następnych latach warzywo jest twarde i bardzo ostre w smaku.
Spożywa się wyłącznie kłącza, ale można także wykorzystywać liście, głównie do kwaszenia ogórków, kapusty, pomidorów i innych kwaszonek. Chrzan ma duże znaczenie smakowe, zawiera wiele różnorodnych składników odżywczych, ułatwia trawienie spożywanych pokarmów. Zawiera: błonnik,wapń, mangan, żelazo, cynk, fosfor, chlor, jod, witaminy: B1, B2, C, kwas nikotynowy.był uprawiany w Europie Środkowej już w XI wieku, a pierwsze wzmianki o nim znajdujemy w starożytnym Egipcie.Zawiera między innymi związki bakteriobójczeChrzan ułatwia trawienie reguluje czynności żołądka, jelit, poprawia pracę wątroby i nerek. zwiększa odporność organizmu, poprawia przemianę materii jest środkiem moczopędnym i antyszkorbutowym - polecany, przy kaszlu nieżycie oskrzeli i schorzeniach dróg moczowych, w zapaleniach korzonków nerwowych oraz w gośćcu i schorzeniach reumatycznych. N ie wskazany- osobom cierpiącym na marskość wątroby, w ostrych stanach zapalnych przewodu pokarmowego i nerek.
Nie ma to jak we własnym zakresie przygotowany chrzan wg przepisów naszej babci:
Aby po starciu chrzan nie ściemniał i zachował walory odżywcze i smakowe, należy go zakwasić sokiem z cytryny, aby złagodzić ostry smak można dodać trochę śmietany i cukru.
Okład z utartego chrzanu stosujemy przy gośćcu stawowym i mięśniowym artretyzmie i bólach stawów, zapaleniu nerwu kulszowego i korzonków nerwowych ( zbyt długie pozostawienie okładów może spowodować jej uszkodzenie, zapalenie i pęcherze)
W tych samych dolegliwościach stosuje się także tarty chrzan jako dodatek do ciepłej kąpieli całego ciała (50-100 g chrzanu na 1/3 wanny wody)
Ciasto chrzanowe Ciasto chrzanowe wspomaga leczenie zapalenia stawów, uśmierza bóle reumatyczne i artretyczne.: 1/2 kg mąki (może być razowa), 10 dag drobno utartego chrzanu, 1 łyżka stołowa oleju i nieco wody; wymieszać i zagnieść ciasto, tak jak na pierogi. Rozwałkować na dość duże plastry (placki) grubości 0,5-1,0 cm. ciasto położyć na bolące mięśnie, stawy, kręgosłup. Owinąć ręcznikiem i trzymać 15-20 min do odczucia pieczenia. Ciasto zdjąć, wytrzeć ciało, a zaczerwienione miejsca posmarować olejem słonecznikowym W czasie przeziębienia można również kłaść ciasto chrzanowe podobnie jak bańki, na plecach, ramionach. Należyuważać, by nie podrażnić skóry.
Syrop chrzanowy z miodem i sokiem z cytryny na grypowe dni (przepis naszych babć - pomaga ) Do 100 g świeżo utartego chrzanu dodać pół szklanki chłodnej, przegotowanej wody, wymieszać i pozostawić na pół godziny. w temperaturze pokojowej. Następnie wycisnąć dokładnie sok z cytryny przez płótno i dodać 100 g miodu pszczelego wymieszać. Pić po 1 łyżce stołowej 3- dziennie z ciepłą przegotowaną wodą, (dzieci po 1 łyżeczce ) w kaszlu, zapaleniu oskrzeli, w grypie, w nieżytach górnych dróg oddechowych oraz w celu poprawienia apetytu.
Liście chrzanu ułożone na głowie i przewiązane płócienną chustką chronią skutecznie w upalne dni przed porażeniem słonecznym. uśmierzają też ból głowy.
Korzenie są ekologiczne , można je sadzić i zakładac własne plantacje chrzanu
|