|
|
"METEOROLOGIA i KLIMATOLOGIA", S.P.CHROMOW ; PWN ; nakład : 3 200 ; stan : plus db : pieczątki; przesyłka polecona : 9,30 zł.
SPIS TREŚCI:
Z przedmowy autora do pierwszego wydania..............17
Rozdział I.
Wstęp........19
1. Meteorologia a klimatologia ... 19
2. Atmosfera........... 19
3. Wyższe warstwy atmosfery. Aerotomia............. 20
4. Pogoda............ 20
5. Klimat............ 21
6. Wpływy Słońca oraz powierzchni Ziemi na ziemskie procesy atmosferyczne ........... 21
7. Obieg ciepła.......... 22
8. Obieg wilgoci......... 23
9. Cyrkulacja atmosferyczna .... 23
10. Kształtowanie się klimatów ... 24
11. Obserwacje i eksperyment w meteorologii ...........24
12. Stosowanie w badaniach meteorologicznych metod statystycznych i fizyczno-matematycznych 25
13. Uwagi o mapach meteorologicznych i klimatologicznych .... 26
14. Obserwacje meteorologiczne ... 27
15. Sieć meteorologiczna......28
16. O długotrwałości i ciągłości spostrzeżeń meteorologicznych jako warunkach, którym powinny odpowiadać szeregi obserwacji meteorologicznych.........28
17. Rozwój sieci meteorologicznej . . 29
18. Zakres oraz terminy wykonywania obserwacji na stacjach meteorologicznych............30
19; Uwagi o przyrządach meteorologicznych ........... 31
20. Metody obserwacji aerologicznych 32
21. Służba meteorologiczna ..... 34
22. Światowa Organizacja Meteorologiczna ............. 34
23. Z dziejów meteorologii i klimatologii.............. 35
24. Z dziejów meteorologii i klimatologii polskiej.......... 37
Rozdział II.
Powietrze i atmosfera. 42
1. Skład suchego powietrza przy powierzchni Ziemi........ 42
2. Para wodna w powietrzu .... 43
3. Prężność p.ary wodnej i wilgotność względna........... 44
4. Zmiana składu powietrza z wysokością............. 45
5. Ozon w atmosferze....... 45
6. Ciekłe i stałe domieszki w powietrzu atmosferycznym .... 46
7. Zamglenia, mgły, chmury .... 48
8. Jony w atmosferze....... 48
9. Pole elektryczne atmosfery ... 49
10. Równanie stanu gazów ..... 50
11. Ciśnienie atmosferyczne..... 51
12. Temperatura powietrza..... 52
13. Gęstość powietrza....... 53
14. Podstawowe równanie statyki atmosfery........... 56
15. Zastosowania wzoru barometrycznego............. 59
16. Stopień baryczny....... 60
17. Średni pionowy rozkład ciśnienia atmosferycznego (rys. 4) .... 6-2
18. Ogólna masa atmosfery..... 62
19. Adiabatyczne zmiany stanu atmosfery ............ 62
20. Suchoadiabatyczne zmiany temperatury............ 63
21. Suchoadiabatyczne zmiany temperatury podczas ruchów pionowych • 64
22. Wilgotnoadiabatyeznc zmiany temperatury.......... 66
23. Proces pseudoadiabatyeany ... 67
24. Diagram adiabatyczny..... 67
25. Temperatura potencjalna .... 69
26. Pionowy rozkład temperatury powietrza ............ 70
27. Wiatr i turbulencja. ....... 71
28. Wymiana turbulencyjna..... 73
29. Troposfera........... 75
30. Stratosfera i rnezosfera ..... 76
31. Jonosfera........... 76
32. Egzosfera ........... 78
33. Masy powietrza i fronty atmosferyczne ........... 79
Rozdział III.
Promieniowanie w atmoaferze............81
1. Ogólne uwagi o promieniowaniu 81
2. Równowaga promieniowania i równowaga cieplna Ziemi. ..... 83
3. Skład widmowy promieniowania słonecznego .........83
4. Natężenie bezpośredniego promieniowania Siońca........84
5. Stała słoneczna i dopływ promieniowania słonecznego do Ziemi . 80
6. Zmiany promieniowania słonecznego w atmosferze i na powierzchni Ziemi...........87
7. Pochłanianie promieniowania słonecznego w atmosferze.....88
8. Rozpraszanie promieniowania słonecznego w atmosferze.....89
9. Zjawiska wywołane rozpraszaniem promieniowania......90
10. Zmierzch i świt oraz zorza ... 91
11. Widzialność.......... 92
12. Osłabienie, promieniowania słonecznego w atmosferze ziemskiej. Prawo Bonguera........93
13. Współczynnik zmętnienia .... 95
14. Wyniki pomiarów bezpośredniego promieniowania słonecznego ... 96
15. Wyniki pomiarów promieniowania rozproszonego.......98
16. Promieniowanie całkowite .... 98
17. Odbicie promieniowania słonecznego. Promieniowanie pochłonięte. Albedo Ziemi.........99
18. Promieniowanie powierzchni Ziemi 100
19. Promieniowanie zwrotne . . . .101
20. Promieniowanie efektywne . . .102
21. Bilans promieniowania powierzchni Ziemi...........103
22. Wypromieniowanie w przestrzeń międzyplanetarną........103
23. Metody pomiaru promieniowania 104
24. Rozkład promieniowania słonecznego „na granicy atmosfery" . . 106
25. Strefowy rozkład bezpośredniego promieniowania słonecznego przy powierzchni Ziemi.......109
26. Geograficzny rozkład promieniowania całkowitego.......110
27. Geograficzny rozkład bilansu promieniowania powierzchni Ziemi . 117
Rozdział IV.
Temperatura powietrza 119
1. Przyczyny zmian temperatury powietrza ............119
2. Bilans cieplny powierzchni Ziemi 120
3. Różnice w przebiegu procesów cieplnych w gruncie oraz w zbiornikach wodnych........123
4. Dobowy i roczny przebieg temperatury powierzchni gruntu . . .124
5. Wpływ pokrywy glebowej na temperaturę powierzchni gruntu. . .126
6. Rozchodzenie się ciepła w głąb gruntu............126
7. Dobowy i roczny przebieg temperatury na powierzchni zbiorników wodnych i w górnych warstwach wody.............129
8. Pomiar temperatury powietrza . . 129
9. Dobowy przebieg temperatury powietrza przy powierzchni Ziemi . 131
10. Zmiana, dobowej amplitudy temperatury powietrza z wysokością 134
11. Nieokresowe zmiany temperatury powietrza...........134
12. Temperatura mas powietrza. . .136
13. Międzydobowa zmienność temperatury.............137
14. Przymrozki..........138
15. Amplituda roczna temperatury powietrza...........142
16. Kontynentalizm klimatu .... 145
17. Wskaźniki kontynentalizmu . . . 146
18. Typy rocznego przebiegu temperatury powietrza.........149
19. Zmienność średnich temperatur miesięcznych..........152
20. Zakłócenia w rocznym przebiegu temperatury powietrza.....152
21. Izotermy. Redukcja temperatury do poziomu morza.......154
22. Geograficzny rozkład temperatury powietrza przy powierzchni Ziemi 155
23. Temperatury równoleżników, półkul oraz kuli ziemskiej jako całości............160
24. Anomalie w. rozkładzie temperatury .............163
25. Pionowy rozkład temperatury w troposferze i stratosferze . . . 167
26. Objaśnienie pionowego rozkładu temperatury..........169
27. Przyspieszenie konwekcji .... 171
28. Stratyfikacja atmosfery i pionowa równowaga powietrza suchego . . 172
29. Stratyfikacja atmosfery i pionowa równowaga powietrza nasyconego 175
30. Przebieg dobowy stratyfikacji i konwekcji..........177
31. Stratyfikacja mas powietrza. . . 178
32. Inwersja temperatury......178
33i Inwersje przygruntowe.....180
34. Inwersje w swobodnej atmosferze 181
35. Bilans cieplny układu Ziemia — atmosfera...........183
36. Bilans cieplny stref równoleżnikowych i prądy powietrza . . .186
Rozdział V.
Woda w atmosferze. .
1. Parowanie i stan nasycenia . . .189
2. Szybkość parowania......191
3. Geograficzny rozkład parowania rzeczywistego oraz potencjalnego 193
4. Wielkości charakteryzujące zawartość pary wodnej w atmosferze..............194
5. Pomiar wilgotności powietrza . . .197
6. Dobowy i roczny przebieg prężności pary wodnej.......197
7. Dobowy i roczny przebieg wilgotności względnej........199
8. Geograficzny rozkład wilgotności powietrza....... . . 201
9. Wpływ roślinności na wilgotność powietrza........... 205
10. Zmiany wilgotności z wysokością 208
13. Kondensacja w atmosferze . . . 209
12. Jądra, kondensacji ....... 210
13. Chmury............ 211 50.
14. Mikrostruktura i wodność chmur 212
15. Międzynarodowa klasyfikacja chmur............. 213
16. Opis poszczególnych rodzajów chmur.............215
17. Zjawiska optyczne w chmurach. Halo.............217
18. Zjawiska optyczne w chmurach. Wieńce............218
19. Zjawiska optyczne w chmurach. Tęcza.............219
20. Chmury konwekcyjne (chmury o budowie pionowej) .....220
21. Chmury faliste.........222
22. Chmury wznoszenia wślizgowego (chmury o budowie warstwowej) .............223
23. Zachmurzenie, jego przebieg dobowy i roczny.........224
24. Geograficzny rozkład zachmurzenia ..............226
25. Czas trwania usłonecznienia . . . 230
26. Zamglenie, mgła, zmętnienie. . . 231
27. Powstawanie mgieł.......233
28. Geograficzny rozkład mgieł . . . 236
29. Opady tworzące się z chmur . . 236
30. Rodzaje opadów........238
31. Powstawanie opadów......240
32. Sztuczne wywoływanie opadów . 241
33. Elektryczność chmur i opadów . 242
34. Burza. .........243
35. Błyskawica i grzmot......245
36. Błyskawica kulista. Ognie św. Elma ........246
37. Osady.............247
38. Gołoledź i oblodzenie samolotów 249
39. Uwagi o pomiarach opadów oraz o wielkościach ich charakteryzujących .............250
40. Przebieg dobowy opadów .... 251
41. Przebieg roczny opadów .... 252
42. Wskaźnik nierównomierności opadów..............255
43. Zmienność wysokości opadów. Posuchy .............255
44. Liczba dni z opadem oraz czas trwania i natężenie opadów . . . 257
45. Geograficzny rozkład opadów . . 258
46. Charakterystyka uwilgotnienia . . 262
47. Bilans wodny kuli ziemskiej . . 264
48. Wewnętrzny i zewnętrzny obieg wody............265
49. Pokrywa śnieżna ........266
50. Znaoaenie klimatyczne pokrywy śnieżnej ............ 269
51. Linia, wie.eznyoh śniegów . . . 270
52. Zamiecie, śnieżne ........ 271
Rozdział VI.
Pole ciśnienia i wiatr . 273
1. Pole ciśnienia.........273
2. Mapy powierzchni izobarycznych (mapy topografii barycznej) . . 274
3. Izobary............277
4. Poziomy gradient ciśnienia . . . 278
5. Zmiany gradientu ciśnienia z wysokością ............280
6. Układy baryczne........282
7. Zmiany pola ciśnienia z wysokością w układach, niżowych i wyżowych ............284
8. Wahania ciśnienia ....... 285
9. Zmienność międzydobowa ciśnienia. Wartości ekstremalne. . . . 286
10. Obszary zmian ciśnienia .... 287
11. Roczny przebieg ciśnienia .... 288
12. Miesięczne i roczne anomalie ciśnienia .............289
13. Prędkość wiatru........290
14. Kierunek wiatru........291
15. Linie prądu..........293
16. Porywistośó wiatru.......295
17. Wpływ przeszkód na wiatr . . . 296
18. Przyspieszenie ruchu powietrza pod działaniem gradientu ciśnienia atmosferycznego......297
19. Siła odchylająca spowodowana ruchem obrotowym Ziemi.... 299
20. Wiatr geostroficzny.......300
21. Wiatr gradientowy.......301
22. Wiatr gradientowy w niżu i wyżu 302
23. Wiatr termiczny .......304
24. Siła tarcia. Warstwa tarcia. Poziom tarcia..........305
25. Wpływ tarcia na prędkość i kierunek wiatru..........305
26. Kąt odchylenia wiatru od gradientu ciśnienia..........307
27. Przebieg dobowy prędkości i kierunku wiatru.........308
28. Baryczne prawo wiatru.....309
29. Zależność między wiatrem a zmianami ciśnienia.........310
30. Fronty atmosferyczne.....311
31. Eodzajo frontów ........314
32. Front i prąd strumieniowy . . .316
Rozdział VII.
Cyrkulacja atmosfery 313
1. Ogólna cyrkulacja atmosfery . .318
2. Quasi-geostroficznośó prądów cyrkulacji ogólnej.........318
3. Strefowość w rozkładzie ciśnienia atmosferycznego i wiatru . . . .319
4. Składowe południkowe ogólnej cyrkulacji atmosfery......320
5. Strefy ciśnienia i wiatru w tro-posferze górnej i stratosferze . . 320
6. Strefowy rozkład ciśnienia atmosferycznego i wiatru przy powierzchni Ziemi i w dolnej troposferze ...........323
7. Geograficzny rozkład ciśnienia. Centra działania atmosfery . . .324
8. Średnie wielkości ciśnienia atmosferycznego dla kuli ziemskiej i dla poszczególnych półkul......333
9. Przeważające kierunki wiatru . . 334
10. Fronty klimatologiczne.....337
11. Pasaty . . ..........340
12. Pogoda pasatów........342
13. Antypasaty..........343
14. Wewnątrzzwrotnikowy pas zbieżności .............343
15. O monsunach w ogólności. . . . 344
16. Monsuny zwrotnikowe.....346
17. Cyklony tropikalne, ich powstawanie i przemieszczanie się ... 348
18. Obszary powstawania cyklonów tropikalnych..........351
19. Pogoda w cyklonie tropikalnym . 353
20. Cyrkulacja pozazwrotnikowa. . . 355
21. Niże pozazwrotnikowe.....356
22. Przemieszczanie się niżów poza-zwrotnikowych.........357
23. Pogoda w niżu........359
24. Wyże.............359
25. Powstawanie zaburzeń pozazwrot-nikowych...........361
26. Rola rodziny niżów w międzyszerokościowej wymianie powietrza ............364
27. Energia niżu..........364
28. Typy cyrkulacji atmosferycznej w szerokościach pozazwrotnikowych.............365
29. Monsuny pozazwrotnikowe . . . 368
30. Wiatry miejscowe (lokalne) . . . 369
31. Bryzy.............370
32. Wiatry dolinne i górskie .... 372
33. Wiatry lodowcowe.......373
34. Fen..............373
35. Bora.............376
36. Szkwały (nawałnice)......376
37. Wiry małoskalowe.......378
38. Służba pogody.........380
39. Synoptyczna analiza i prognoza 381
40. Prognozy długoterminowe .... 384
Rozdział VIII.
Kształtowanie się klimatów. Mikroklimat.....386
1. Procesy klimatotwórcze..... 386
2. Czynniki geograficzne klimatu . . 387
3. Szerokość geograficzna..... 387
4. Wysokość nad poziom morza . . 388
5. Pionowa strefowość klimatyczna . 388
6. Rozmieszczenie lądów i mórz . . 389
7. Orografia........... 390
8. Prądy morskie......... 390
9. Szata roślinna i pokrywa śnieżna 391
10. Działalność człowieka.-.....391
11. Mikroklimat..........392
12. Mikroklimat jako zjawisko w warstwie przyziemnej.......393
13. Metody badania mikroklimatu . . 394
14. Temperatura w przyziemnej warstwie powietrza........395
16. Wiatr w przyziemnej warstwie powietrza...........396
16. Mikroklimat terenu o urozmaiconej rzeźbie...........396
17. Mikroklimat lasu........398
18. Mikroklimat miasta.......399
Rozdział IX.
Klasyfikacja klimatów.
Klimaty Ziemi ........401
1. Klasyfikacja klimatów.....401
2. Klasyfikacja klimatów Kóppena. Uwagi o klasyfikacji klimatów Berga.............401
3. Klasyfikacja klimatów Alisowa (rys. 155)...........404
4. Klimat równikowy.......406
5. Klimat monsunów zwrotnikowych (podrównikowy)........408
6. Klimat monsunowy na wyżynach zwrotnikowych......409
7. Klimat pasatowy........410
8. Klimat pustyń zwrotnikowych . .411
9. Klimaty podzwrotnikowe . . . .412
10. Wewnątrzkontynentalny klimat podzwrotnikowy........412
11. Klimat wysokich wyżyn podzwrotnikowych ........414
12. Klimat śródziemnomorski .... 414
13. Monsunowy klimat podzwrotnikowy.............415
14. Podzwrotnikowy klimat oceanów 416
15. Klimat szerokości umiarkowanych 417
16. Wewnątrzkontynentalny klimat w szerokościach umiarkowanych 417
17. Klimat obszarów górskich w szerokościach umiarkowanych . . . .419
18. Klimat zachodnich części kontynentów w szerokościach umiarkowanych ............420
19. Klimat wschodnich części kontynentów w szerokościach umiarkowanych ............421
20. Klimat oceanów w szerokościach umiarkowanych........422
21. Klimat subpolarny.......423
22. Klimat Arktyki........423
23. Klimat Antarktydy.......425
Rozdział X.
Zmiany klimatu . . . 429
1. Zmiany klimatu w przeszłości geologicznej..........429
2. Przyczyny zmian klimatu w ciągu dziejów geologicznych.....431
3. Zmiany klimatu w okresie historycznym............432
4. Współczesne ocieplenie.....433
5. Przyczyny współczesnych wahań klimatu............434
6. O możliwościach polepszania klimatu . ............435
Dodatek I. Uzupełniające uwagi 0 przyrządach meteorologicznych 437
1. Pomiar ciśnienia atmosferycznego. Barometry...........437
2. Pomiar temperatury i wilgotności powietrza. Termometry, psychrometry, higrometr włosowy. Klatka meteorologiczna.......440
3. Przyrządy samopiszące: barograf, termograf, higrograf......445
4. Psychrometr Assrnana.....447
5. Pomiar opadów. Deszczomierz i pluwiograf Hełlmanna.....448
6. Pomiary wiatru. Wiatromierz Wilda. Anemometr Robinsona . . . 450
7. Heliograf Campbell-Stokesa (rys. 172)..............452
Dodatek II. Uwagi o opracowania wyników obserwacji meteorologicznych 455
1. Opracowania synoptyczne .... 455
2. Pierwotne (wstępne) opracowania klimatologiczne........457
3. Klimatyczne wielkości średnie i ekstremalne.........458
4. Zmienność elementów meteorologicznych oraz miary zmienności . 459
5. Wyrównywanie wyników opracowań.......... .... 461
6. Redukcja wyników obserwacji do jednakowego okresu......461
7. Mapy klimatologiczne......464
8. Wykresy rozkładu pionowego . . 466
9. Przebieg dobowy i roczny poszczególnych elementów meteorologicznych ............. 466
10. Izoplety............ 438
11. Częstość. Krzywe rozkładu . . . 468
12. Metoda korelacji........ 469
Spis ilustracji...... 473 |
|
|
