Podręcznik stanowi kompendium wiedzy z zakresu wybranych działów chemii nieorganicznej, fizycznej i organicznej, rodzaju zanieczyszczeń oraz elementów chemii podstawowych środowisk naturalnych (powietrza atmosferycznego, wód i gleb). Prezentuje poszerzoną wiedzę chemiczną, niezbędną do zrozumienia zjawisk i procesów zachodzących w środowisku przyrodniczym i w technice - tak w aspekcie monitoringu jakości środowiska, jak i podstawowych procesów chemicznych i fizykochemicznych stosowanych w inżynierii środowiska (uzdatnianie wód, oczyszczanie ścieków, unieszkodliwianie osadów ściekowych, odpadów stałych i gazowych).

Przedmowa
I. ELEMENTY CHEMII NIEORGANICZNEJ I FIZYCZNEJ
1. WPROWADZENIE
1.1. Chemia jako dziedzina nauki
1.2. Rola chemii w ochronie i inżynierii środowiska
2. ELEMENTY BUDOWY MATERII
2.1. Jądrowy model atomu
2.2. Struktura jądra, nukleony, elementy trwałości jądra
2.3. Struktura elektronowa atomu
2.4. Materia pierwiastków, izotopy, nuklidy
2.5. Naturalne przemiany jądrowe
2.6. Sztuczne przemiany jądrowe
2.7. Zanieczyszczenia promieniotwórcze w środowisku
2.8. Pierwiastki chemiczne
3. BUDOWA CZĄSTECZKI _ WIĄZANIA CHEMICZNE
3.1. Ogólne zasady teorii wiązań chemicznych
3.2. Wiązania jonowe (heteropolarne)
3.3. Wiązania kowalencyjne (atomowe)
3.4. Wiązanie koordynacyjne (semipolarne) - kompleksy
3.5. Wiązanie metaliczne
3.6. Wiązanie wodorowe
3.7. Siły międzycząsteczkowe
4. REAKCJE CHEMICZNE
4.1. Kryteria podziału reakcji chemicznych
4.2. Charakterystyka reakcji chemicznych
4.3. Efekt energetyczny reakcji
5. KINETYKA CHEMICZNA
5.1. Podstawowe elementy kinetyki chemicznej
5.2. Kataliza
6. RÓWNOWAGA CHEMICZNA
6.1. Dynamiczny charakter równowagi chemicznej
6.2. Podstawy termodynamiczne równowag chemicznych
6.3. Zależność stałej równowagi od temperatury
6.4. Zależność położenia równowagi od temperatury, ciśnienia i stężenia reagentów - prawo przekory
7. PROCESY UTLENIANIA I REDUKCJI
7.1. Utlenianie i redukcja, stopień utlenienia
7.2. Ogniwa elektrochemiczne (galwaniczne)
7.3. Procesy redoks w technice i środowisku
7.4. Korozja
8. STANY SKUPIENIA MATERII
8.1. Ogólna charakterystyka materii
8.2. Stan gazowy
8.3. Stan stały
8.4. Właściwości cieczy
9. ROZTWORY RZECZYWISTE
9.1. Ogólna charakterystyka roztworów, rozpuszczalniki
9.2. Mechanizm rozpuszczania, solwatacja
9.3. Właściwości roztworów
10. ELEKTROLITY
10.1. Ogólna charakterystyka elektrolitów
10.2. Aktywność elektrolitów
10.3. Moc jonowa roztworu
10.4. Protonowa teoria kwasów i zasad
10.5. Dysocjacja kwasów i zasad
10.6. Iloczyn jonowy wody, wykładnik pH
10.7. Obliczanie pH wodnych roztworów kwasów i zasad
10.8. Czynniki decydujące o mocy kwasów
10.9. Hydroliza soli
10.10. Roztwory buforowe
10.11. Iloczyn rozpuszczalności
11. UKŁADY DYSPERSYJNE
12. ROZTWORY KOLOIDALNE
12.1. Właściwości koloidów
12.2. Budowa cząstki kolidalnej
12.3. Właściwości elektrokinetyczne koloidów
12.4. Koagulacja układów koloidalnych
12.5. Znaczenie układów koloidalnych w technice i środowisku
13. ADSORPCJA
13.1. Wprowadzenie
13.2. Adsorpcja na granicy faz ciecz (roztwór)-gaz
13.3. Adsorpcja na granicy faz ciało stałe-gaz
13.4. Adsorpcja na granicy faz ciało stałe-roztwór
13.5. Izotermy adsorpcji
13.6. Dynamika procesu adsorpcji
13.7. Kinetyka procesu adsorpcji
13.8. Procesy adsorpcji w technice i środowisku
14. WYMIANA JONOWA
14.1. Wprowadzenie
14.2. Budowa wymieniaczy jonowych
14.3. Właściwości jonitów
14.4. Równowaga wymiany jonowej
14.5. Kinetyka wymiany jonowej
14.6. Procesy wymiany jonowej w technice i środowisku
II. ZWIĄZKI ORGANICZNE W ŚRODOWISKU I TECHNICE
15. ELEMENTY BUDOWY ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH
15.1. Skład jakościowy i struktura cząsteczek
15.2. Przestrzenne rozmieszczenie atomów w cząsteczkach
15.3. Podział związków organicznych
16. WĘGLOWODORY ALIFATYCZNE (ACYKLICZNE)
16.1. Alkany
16.2. Alkeny
16.3. Alkadieny (polieny)
16.4. Alkiny
16.5. Występowanie i znaczenie węglowodorów alifatycznych w środowisku i technice
17. WĘGLOWODORY ALICYKLICZNE
18. WĘGLOWODORY AROMATYCZNE
18.1. Struktura i właściwości benzenu
18.2. Rodniki arylowe
18.3. Pochodne benzenu
18.4. Policykliczne węglowodory aromatyczne o pierścieniach izolowanych
18.5. Policykliczne węglowodory aromatyczne o pierścieniach skondensowanych
18.6. Występowanie i znaczenie węglowodorów aromatycznych w środowisku i technice
19. ZWIĄZKI HETEROCYKLICZNE
19.1. Związki heterocykliczne pięcioczłonowe
19.2. Związki heterocykliczne sześcioczłonowe
19.3. Związki heterocykliczne o pierścieniach skondensowanych
19.4. Występowanie i znaczenie ważniejszych węglowodorów heterocyklicznych w środowisku i technice
20. POCHODNE WĘGLOWODORÓW Z HYDROKSYLOWYMI GRUPAMI FUNKCYJNYMI
20.1. Alkohole
20.2. Fenole
20.3. Występowanie i znaczenie alkoholi i fenoli w środowisku i technice
21. ETERY
22. ZWIĄZKI KARBONYLOWE
22.1. Ogólna charakterystyka związków karbonylowych
22.2. Aldehydy
22.3. Ketony
22.4. Występowanie i znaczenie związków karbonylowych w środowisku i technice
23. KWASY KARBOKSYLOWE
23.1. Alifatyczne kwasy monokarboksylowe nasycone i nienasycone
23.2. Alifatyczne kwasy dikarboksylowe nasycone i nienasycone
23.3. Aromatyczne kwasy karboksylowe
23.4. Występowaniei znaczenie kwasów karboksylowych w środowisku i technice
24. POCHODNE KWASÓW KARBOKSYLOWYCH
24.1. Pochodne funkcyjne kwasów karboksylowych
24.2. Pochodne kwasów karboksylowych z podstawionymi rodnikami alkilowymi
24.3. Występowanie i znaczenie pochodnych kwasów karboksylowych w środowisku i technice
25. POCHODNE ZAWIERAJĄCE AZOT
25.1. Związki nitrowe
25.2. Aminy
25.3. Związki diazoniowe i azowe
25.4. Nitryle i izocyjanki
25.5. Występowanie i znaczenie pochodnych zawierających azot w środowisku i technice
26. ORGANICZNE ZWIĄZKI SIARKI
26.1. Tiole i benzenotiole
26.2. Sulfidy
26.3. Kwasy sulfonowe
26.4. Występowanie i znaczenie organicznych związków siarki w środowisku i technice
27. ZWIĄZKI FOSFOROORGANICZNE
28. ZWIĄZKI METALOORGANICZNE
29. ZANIECZYSZCZENIA ORGANICZNE POCHODZENIA ANTROPOGENICZNEGO
29.1. Halogenopochodne węglowodorów alifatycznych) (C₁, C₂)
29.2. Chlorowane pochodne węglowodorów aromatycznych
29.3. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA)
29.4. Pestycydy
29.5. Surfaktanty
III. CHEMIA WYBRANYCH ELEMENTÓW ŚRODOWISKA NATURALNEGO
30. ELEMENTY CHEMII ATMOSFERY
30.1. Struktura atmosfery ziemskiej
30.2. Skład chemiczny przyziemnych warstw powietrza atmosferycznego
30.3. Niszczenie warstwy ozonowej
30.4. Efekt cieplarniany
30.5. Kwaśne deszcze
31. WODA W ŚRODOWISKU
31.1. Woda czysta, skład izotopowy, woda ciężka
31.2. Woda w związkach chemicznych
31.3. Wody naturalne
32. ELEMENTY CHEMII GLEB
32.1. Procesy glebotwórcze w środowisku
32.2. Skład jakościowy fazy stałej gleb
32.3. Faza ciekła - woda w glebie
32.4. Faza gazowa - powietrze glebowe
32.5. Budowa profilu glebowego, poziomy genetyczne
32.6. Chemiczne i fizykochemiczne właściwości gleb
32.7. Gleba jako środowisko naturalne
Literatura
Skorowidz rzeczowy