Ta strona wykorzystuje pliki cookies. Korzystając ze strony, zgadzasz się na ich użycie. OK Polityka Prywatności Zaakceptuj i zamknij X

CERAMIKA PORCELANA TECHNIKA PRODUKCJA ZAŁĘSKA 1954

25-01-2012, 13:21
Aukcja w czasie sprawdzania nie była zakończona.
Aktualna cena: 69.99 zł     
Użytkownik inkastelacja
numer aukcji: 2063703017
Miejscowość Kraków
Wyświetleń: 26   
Koniec: 27-01-2012 19:55:52
info Niektóre dane mogą być zasłonięte. Żeby je odsłonić przepisz token po prawej stronie. captcha



PEŁNY TYTUŁ KSIĄŻKI -
CERAMIKA TECHNIKI PRODUKCJI (PRZEWODNIK WYSTAWY)



PONIŻEJ ZNAJDZIESZ MINIATURY ZDJĘĆ ZNAJDUJĄCYCH SIĘ W DOLNEJ CZĘŚCI AUKCJI (CZASAMI TRZEBA WYKAZAĆ SIĘ CIERPLIWOŚCIĄ W OCZEKIWANIU NA ICH DOGRANIE)


AUTOR -
HALINA ZAŁĘSKA

WYDAWNICTWO, WYDANIE, NAKŁAD -
WYDAWNICTWO - MINISTERSTWO KULTURY I SZTUKI CENTRALNY ZARZĄD MUZEÓW I OCHRONY ZABYTKÓW, TORUŃ 1954
WYDANIE - 1
NAKŁAD - 1950 + 160 EGZ.

STAN KSIĄŻKI -
DOBRY JAK NA WIEK (ZGODNY Z ZAŁĄCZONYM MATERIAŁEM ZDJĘCIOWYM, LEKKIE PRZYBRUDZENIA, ZAMAZANE PODPISY WŁASNOŚCIOWE) (wszystkie zdjęcia na aukcji przedstawiają sprzedawany przedmiot).

RODZAJ OPRAWY -
ORYGINALNA, MIĘKKA

ILOŚĆ STRON, WYMIARY, WAGA -
ILOŚĆ STRON - 280 + TABLICE Z ILUSTRACJAMI
WYMIARY - 20,5 x 14,5 x 1,6 CM (WYSOKOŚĆ x SZEROKOŚĆ x GRUBOŚĆ W CENTYMETRACH)
WAGA - 0,392 KG (WAGA BEZ OPAKOWANIA)

ILUSTRACJE, MAPY ITP. -
ZAWIERA


KOSZT WYSYŁKI -
8 ZŁ - KOSZT UNIWERSALNY, NIEZALEŻNY OD ILOŚCI I WAGI, DOTYCZY PRZESYŁKI PRIORYTETOWEJ NA TERENIE POLSKI.

ZGADZAM SIĘ WYSŁAĆ PRZEDMIOT ZA GRANICĘ. KOSZT WYSYŁKI W TAKIM PRZYPADKU, USTALA SIĘ INDYWIDUALNIE WEDŁUG CENNIKA POCZTY POLSKIEJ I JEST ZALEŻNY OD WAGI PRZEDMIOTU. (PREFEROWANYM JĘZYKIEM KONTAKTU POZA OCZYWIŚCIE POLSKIM JEST ANGIELSKI, MOŻNA OCZYWIŚCIE PRÓBOWAĆ KONTAKTU W SWOIM JĘZYKU NATYWNYM.)

I AGREE to SEND ITEMS ABROAD. The COST of DISPATCHING In SUCH CASE, IS ESTABLISH ACCORDING TO PRICE-LIST of POLISH POST OFFICE SEVERALLY And it IS DEPENDENT FROM WEIGHT of OBJECT. ( The PREFERRED LANGUAGE of CONTACT WITHOUT MENTIONING POLISH IS ENGLISH, BUT YOU CAN OBVIOUSLY TRY TO CONTACT ME IN YOUR NATIVE LANGUAGE.)


DODATKOWE INFORMACJE - W PRZYPADKU UŻYWANIA PRZEGLĄDARKI FIREFOX MOŻE WYSTĄPIĆ BŁĄD W POSTACI BRAKU CZĘŚCI TEKSTU LUB ZDJĘĆ, NIESTETY NARAZIE JEDYNYM ROZWIĄZANIEM JAKIE MOGĘ ZAPROPONOWAĆ TO UŻYCIE INTERNET EXPLORERA LUB WYSZUKIWARKI "OPERA", Z GÓRY PRZEPRASZAM ZA NIEDOGODNOŚCI.
PRZY OKAZJI PRZYPOMINAM O KOMBINACJI KLAWISZY CTRL+F (PRZYTRZYMAJ CTRL I JEDNOCZEŚNIE NACIŚNIJ F), PO NACIŚNIĘCIU KTÓREJ Z ŁATWOŚCIĄ ZNAJDZIESZ INTERESUJĄCE CIĘ SŁOWO O ILE TAKOWE WYSTĘPUJE W TEKŚCIE WYŚWIETLANEJ WŁAŚNIE STRONY.



SPIS TREŚCI LUB/I OPIS -

MUZEUM POMORSKIE W TORUNIU
DZIAŁ SZTUKI
HALINA ZAŁĘSKA
CERAMIKA TECHNIKI PRODUKCJI
(Przeujodnik ujystaiuy)
TORUŃ
1954
MINISTERSTWO KULTURY I SZTUKI CENTRALNY ZARZĄD MUZEÓW I OCHRONY ZABYTKÓW





SPIS TREŚCI

Przedmowa........................... 5
Wstęp.............................. 9
Część pierwsza: Przegląd technik ceramicznych ....... 13
Wprowadzenie......................... 15
1. Surowce........................ 17
2. Przygotowanie surowców............... 23
3. Składniki glin i mas ceramicznych.......... 25
4. Formowanie przedmiotów z glin i mas ceramicznych . . 30
5. Suszenie wyrobów ceramicznych........... 34
6. Retuszowanie i obtaczanie wyrobów ceramicznych . . 35
7. Wypalanie....................... 35
8. Szkliwienie....................... 43
9. Zdobienie wyrobów ceramicznych........... 48
Część druga: Zarys dziejów ceramiki artystycznej........ 55
Wstęp.............................. 57
Ceramika w epoce wspólnoty pierwotnej............ 60
I. Okres dzikości...................... 60
II. Okres barbarzyństwa................... 61
1. Niższy stopień okresu barbarzyństwa......... 65
2. Średni stopień okresu barbarzyństwa......... 67
3. Wyższy stopień okresu barbarzyństwa........ 67
III. Rozkład wspólnoty pierwotnej.............. 69
Ceramika w epoce niewolnictwa................ 73
I- Egipt.......................... 73
II. Grecja ......................... 78
1. Kreta......................... 78
2. Mykeny ..................... 80
3. Okres homerowy.................... 81
4. Korynt......................... 83
5. Ateny.......................... 84
44
1. Etruria.........- -.............. JJ
2. Rzym............."......... 97
m-miia - - -;...................: 104
Ceramika w epoce feudalizmu............... 1Q4
I. Wyroby bizantyjskie.................. 106
II. Wyroby gancarskie i kamionkowe............
III. Fajanse...................... n7
1. Persja i Bliski Wschód................ ^
2. Hiszpania........................ j25
3. Włochy..................... 134
4. Holandia ....................... ^41
5. Francja .............." /-...... 152
6. Niemcy ................... 156
7. Polska .................. !72
IV. Porcelana ................... 172
1- Chiny......................... 1B1
2. Próby produkcji porcelany w Europie......... ^
3. Saksonia ...................... jgg
4. Austria .................. 19o
5- Prusy ........................ 192
6. Inne manufaktury niemieckie............. l9g
7. Francja ....................... 199
8. Anglia .................. 201
9- Rosja .................. 203
10. Polska ...............Ę ~ 210
11. Inne kraje europejskie............. 213
12. Osiągnięcia techniczne manufaktur porcelany..... ^
13. Forma i dekoracja porcelany............ ^
14. Plastyka figuralna............... 2g4
V. Ceramika produkcji J. Wedgwood"a............ ^
Ceramika w epoce kapitalizmu............
Ceramika polska w dobie budowy podstaw socjalizmu...... ^
I. Ceramika artystyczna............... 248
II. Ceramika ludowa ................u -i -
Część trzecia: Scenariusz wystawy pt. „Ceramika - techniki
produkcji".................. 2gg
Bibliografia ...................... 276
Spis ilustracji...................





PRZEDMOWA

Praca niniejsza, będąca zarysem historii i technik produkcji ceramiki, powstała w związku z realizacją wystawy, która jest stała częścią składową planowo organizowanego wystawiennictwa Działu Sztuki Muzeum Pomorskiego w Toruniu.
Koncepcja wystawy wraz z jej scenariuszem, stanowiąc właściwą podstawę naukową i plastyczną oprawę dla wystawy pt. „Ceramika — techniki produkcji", zrodziła, w następstwie konieczność opracowania katalogu wystawionego zbioru, myśl przedstawienia, choćby w zarysie, twórczości ceramicznej w aspekcie historycznym i technologiczno-technicznym.
Wszechstronne naświetlenie kategorii wytworów ceramicznych jako przedmiotów użytkowo-artystycznych stało się też ambitnym zadaniem Autorki, która zdając sobie sprawę z trudności tego rodzaju przedsięwzięcia naukowego, postawiła sobie za cel — sam przedmiot ceramiczny, jego powstanie i długowieczny rozwój uczynić zagadnieniem naukowego poznania. Stąd wynikła konieczność rozważenia produkcji ceramicznej jako zjawiska występującego w wytworach pracy człowieka od najdawniejszych czasów, niemal od zarania jego istnienia, oraz położenia akcentu na znaczenie sił wytwórczych w rozumieniu narzędzi produkcji i ludzi produkujących dobra materialne, wyciskających — jak może na żadnych innych przedmiotach — piętno dokładności warsztatowo-rzemieślniczej.
WmyślającTsię bowiem w rodzaje tych przedmiotów, w różnorodność ich kształtów i w społeczną ich treść, stwierdzamy, że forma nie jest w nich obojętna w stosunku do treści oraz, że
mistrzowstwo przejawia się tutaj nie tylko w rzemieślniczej technice, lecz przede wszystkim w umiejętności przetwarzania materiału garncarskiego, gliny, w substancję określonego dzieła sztuki, które, jak wiemy, jest zjawiskiem społecznym.
Stąd zrodziła się jeszcze jedna konsekwencja, ważna dla zrozumienia oceny estetycznej przedmiotów, wybranych z szerokiego kręgu rzemiosła artystycznego. Jest nią przegląd technik ceramicznych, uwzględniający, przy rozróżnianiu rodzajów ceramiki, sam proces produkcji od przygotowania surowców, formowania kształtu naczynia poprzez wypalenie aż do szkli-wienia i zdobienia. Nie pominięto przy tym, samych, podstawowych narzędzi pracy i narzędzi zdobniczych wykazując, że ręka staje się i w tej dziedzinie twórczości najpewniejszym narzędziem, Podkreślając, że „ręka jest - jak mówi Engels -nie tylko narządem, lecz także jej wytworem", w produkcji ceramiczinej stykamy się bodaj najbardziej bezpośrednio z ma-teriałowo-technicznymi właściwościami sztuki, w której dotknięcie ręki i narzędzia najważnejszą odgrywa rolę.
Przez nieprzerwany wzrost i doskonalenie się produkcji ceramiki na bazie doskonalenia się jej techniki zaspokajane były i w tej dziedzinie materialne i kulturalno-artystyczne potrzeby społeczeństwa na różnych etapach i w różnych okresach rozwoju historycznego. Począwszy od wytworów ceramicznych pierwotnych społeczeństw, poprzez produkcję antyczną, średniowieczną, renesansową, manufaktury XVlII-wieczne aż do dzisiejszych wyrobów fabryki fajansów i indywidualno-arty-stycznych utworów artystów-ceramików - produkt, który przedstawi się oczom naszym w licznie zgromadzonych eksponatach w rozległej skali porównawczej, uwarunkowanych właśnie różnorodnością i bogactwem techniki, w omawianej książce otrzymuje niejako uzupełnienie, a przez to pełnię swego znaczenia w życiu społeczeństw. Omawia się tu więc przedmioty, które reprezentują zarówno artystyczną jak i warsztatowo-rze-mieślniczą formę wytwórczości oraz przedmioty przeznaczone dla masowego lub indywidualnego odbiorcy.
Wysizukanie różnicy technik wytwarzania i metod artystycznego zdobnictwa, ulegających na przestrzeni wieków wielu przemianom, pozwoliło wyświetlić z pozycji materializmu dialektycznego i historycznego niezmiernie bogatą twórczość tak ściśle z człowiekiem-wytwórcą i człowiekiem odbiorcą związaną, że chyba w te] specyfice rzemiosła, na jego doskonałym wyczuciu tworzywa i znalezieniu właściwych temu tworzywu form) możemy rozpoznawać na bazie materialnej „styl" społeczeństwa w jego historycznym rozwoju.
Analiza historycznego rozwoju ceramiki, wykazując, że jej produkcja w różnych czasach i w różnych środowiskach przybiera różne cechy artyzmu, pozwala w tej różnorodności do-patrzeć się złożonego procesu twórczego oraz wspólnych cech, które w omawianych przedmiotach, przeważnie anonimowych, uwidaczniają doskonałe zespolenie treści i formy. Tak doskonałe, że główna rola przypada tu pozornie samej formie. Wydawać się też może, że tym samym wartość estetyczna każdego przedmiotu ceramicznego (zwłaszcza z najlepszych okresów produkcji), będącego, jak się przekonamy, wytworem skomplikowanej pracy, polega przede wszystkim na działaniu kształtu artystycznego. Ale ten właśnie jest związany z rzeczywistością, odbija jej właściwości i czyni przedmiot ceramiczny przez zredukowanie środków wyrazu do najistotniejszych czytelnym, pięknym i estetycznie wartościowym. Nie jest zatem forma naczyń ceramicznych oderwana od życia, a jeśli wzbogaca ona naszą wrażliwość, to wzbogacenie to nie wypływa tylko z samej powierzchni przedmiotu, lecz ze szczególnego bogactwa treści, zamkniętej w uogólniającą i syntetyczną formę.
Specyficzne właściwości ceramika występują zatem w jej użytkowości i komunikowaniu określonych treści, słowem w pełnym oddziaływaniu na otoczenie, w którym i dla którego dane wytwory zostały stworzone. W ogromnej różnorodności przeznaczenia tych przedmiotów istnieją oczywiście poważne różnice jakościowe między przedmiotami a zwłaszcza ich zespołami czy grupami. W świetle historycznego rozwoju ceramiki przekonamy się, że posiada ona nie tylko sobie właściwy, lecz
bardzo zróżnicowany w swej odmienności warsztat, właściwą technikę i rozmaite cechy wykonania.
Do specyficznych cech ceramiki należy także pozorna ..dwoistość" charakteru jej dzieł, wyznaczająca im miejsce raz między wytworami kultury materialnej, drugi raz pomiędzy utworami kultury artystycznej. Rozważając jednak całość przedstawionego tutaj rozwoju historycznego, dostrzegamy w przebogatym w tej dziedzinie dorobku, niewątpliwie stopniowe, jak w całej sztuce, wykształcanie się pierwiastków artystycznych, pierwsze przesłanki artystycznego kształtowania formy, ściśle związane z pracą i potrzebami życia. Wynalazczość w zakresie opanowywania materiału i techniki, narastanie funkcji sztuki zainteresowanej w unaocznianiu rzeczywistych kształtów otoczenia i w uplastycznianiu myśli i uczuć twórcy, powoduje zróżnicowanie omawianej produkcji na artystyczną i rzemieślniczą, w której ma przeważać raz pierwiastek użyteczności praktycznej, innym razem użyteczności estetyczno-wizualnej. zależnie od kształtowania się potrzeb zbiorowego, masowego czy indywidualnego odbiorcy . Biorąc pod uwagę współzależność występującą zawsze na przestrzeni wieków między producentem a konsumentem, oraz przypominając wypowiedź Marksa (ze „Wstępu do krytki ekonomii politycznej"), że „produkcja dostarcza nie tylko materiału dla zapotrzebowania, ale dostarcza również zapotrzebowania dla materiału" i następnie, że „przedmiot sztuki — podobnie jak każdy inny produkt — stwa-r rza odbiorców wrażliwych na sztukę i zdolnych do smakowania piękna", możemy wyprowadzić wniosek o „niepodzielności" tych dzieł w tym sensie, że historycznie stanowią one dla nas. niezależnie czy je wykonała ręka człowieka kultur pierwotnych czy ręka dzisiejszego artysty, przedmiot podziwu i nauki.

Toruń, czerwiec 1953 r.
Jerzy Remer





WSTĘP

Otwarta dnia 15 lutego 1953 r. wystawa w Muzeum Pomorskim w Toruniu pt. „Ceramika - techniki produkcji" ma na celu zilustrować rozwój technik ceramicznych, przedstawić historię ceramiki i ukazać rolę, jaką odgrywa ona w życiu społeczeństwa, przechodzącego długą drogę rozwojową od epoki wspólnoty pierwotnej poprzez formacje pośrednie aż do epoki socjalizmu.
W związku z tym szczególny nacisk położono na podstawowe znaczenie sił produkcyjnych, których stopniowy wzrost prowadzi nieuchronnie do kolejnego ulepszenia sposobu produkcji, a co za tym idzie do nowego przekształcenia również stosunków wytwórczych.
Wyroby ceramiki jako najdawniejsze wytwory pracy ludzkiej, jako niezbędne przedmioty codziennego użytku towarzyszą człowiekowi niemal od zarania jego istnienia. Pozostają zatem w ścisłej łączności z przemianami życiowymi, zachodzącymi na danym etapie dziejowym. Spełniają więc ważną funkcję społeczną w poszczególnych okresach historycznych.
Zgromadzone na wystawie eksponaty przyczynią się niewątpliwie do zapoznania społeczeństwa, zwłaszcza toruńskiego, z rozwojem produkcji ceramiki, z jej historią oraz rolą życiową a tym samym pogłębią znajomość, zrozumienie i ocenę istotnej wartości tej dziedziny twórczości w kształtowaniu kultury ogólnoludzkiej.
Odpowiednio do tych założeń wystawę zmontowaną w całości z oryginalnych wyrobów ceramiki podzielono na dwa piony:
pierwszy, obrazujący rozwój technik ceramicznych, drugi, objaśniający historię ceramiki artystycznej.
Eksponaty zebrane w części technologicznej wystawy zawdzięcza Muzeum Pomorskie w Toruniu życzliwemu ustosunkowaniu się do popularyzacji zagadnień technicznych przez Centralny Zarząd Przemysłu Ceramicznego przy Ministerstwie Przemysłu Lekkiego, który zezwolił Włocławskim Zakładom Fajansu oraz Zakładom Porcelany „Krzysztof" w Wałbrzychu na wydanie wszelkich prób ceramicznych. Ponadto okazów w tym dziale dostarczyła Spółdzielnia Przemysłu Ludowego i Artystycznego „Rzut" w Toruniu oraz Toruńskie Zakłady Ceramiki Budowlanej.
Modele, ilustrujące narzędzia pracy i poszczególne etapy wytwórczości ceramicznej, wykonali: Halina Olech, asystent Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu, Stanisław Jasiewicz z Warszawy oraz Pracownie Konserwacji Zabytków w Toruniu. Modele kół garncarskich sporządzono według wskazań udzielonych przez profesora Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu artystę ceramika, Rudolfa Krzywca.
Nad całością naukowego opracowania zagadnień technologicznych czuwała profesor Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu artysta ceramik, Julia Kotarbińska, która również przejrzała i cennymi uwagami uzupełniła część pierwszą tej pracy, dotyczącą przeglądu technik ceramicznych.
Trzon wystawy stanowią eksponaty ze zbiorów Muzeum Pomorskiego w Toruniu, przedstawiające historię rozwoju ceramiki artystycznej. Doceniając w pełni społeczną funkcję upowszechnienia dzieł sztuki najszerszym masom, Dyrekcja Muzeum Narodowego w Warszawie użyczyła również szeregu cennych okazów. Doboru eksponatów z zakresu ceramiki świata starożytnego dokonała kustosz Działu Sztuki Starożytnej Muzeum Narodowego w Warszawie dr Maria Ludwika Bernhard. Fajanse i porcelanę europejską uzupełnił mgr Stanisław Ge-
bethner, kustosz i kierownik Działu Sztuki Zdobniczej Muzeum Narodowego w Warszawie. Współczesną ceramikę artystyczną wypożyczyli na wystawę artyści ceramicy: Danuta Duszniaków-na, Zofia Dutkowska-Palowa, Wanda Golakowska, Julia Kotarbińska i Hanna Orthwein z Warszawy oraz Aleksandra Jawor-ska-Mizgalska i Halina Ridel z Torunia.
Rysunki wykonali mgr Eugeniusz Gąsiorowski z Torunia oraz Jerzy Maniewski z Warszawy. Zdjęcia, przedstawiające kolejne etapy produkcji ceramicznej we Włocławskich Zakładach Fajansu, wykonał prof. UMK w Toruniu Leonard Torwirt.
Koncepcję wystawy opracowała kustosz Działu Sztuki Muzeum Pomorskiego w Toruniu mgr Halina Załęska przy współudziale pracowników Działu: adiunkta mgr Marii Gąsiorow-skiej i asystenta mgr Janiny Kruszelnickiej.
Pomysł wystawy obrazującej technologię i historię ceramiki od czasów najdawniejszych aż po dzień dzisiejszy realizowano już uprzednio zagranicą. Przykładem może być np. wystawa pt. „Die Keramik als Baumaterial und als Hausgeschirr" urządzona w Muzeum Rzemiosła (Gewerbemuseum) w Basel wr Szwajcarii w 1942 r. W Polsce koncepcja ta po raz pierwszy wystąpiła i to jedynie w szkicowym ujęciu na wystawie pt. „Pokaz Ceramiki Artystycznej — techniki dawne i nowe" zorganizowanej zespołowo przez pracowników Muzeum Narodowego i Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie w ramach III Festiwalu Plastyki w Sopocie w 1950 r. Szerzej natomiast rozwinęła podobny pomysł kustosz Muzeum Śląskiego we Wrocławiu mgr Maria Starzewska w urządzonej tamże w 1950 r. wystawie pt. „Techniki ceramiki artystycznej".
Eksponaty z zakresu archeologii polskiej przygotował na wystawę kustosz Działu Archeologicznego Muzeum Pomorskiego w Toruniu mgr Bonifacy Zielonka. Koncepcję ekspozycji działu słowiańskiej ceramiki ludowej opracowała kustosz Działu Etnograficznego Muzeum Pomorskiego w Toruniu dr Maria Znamierowska-Prufferowa. Stronę artystyczno-plastyczną ekspozycji skomponował mgr Eugeniusz Gąsiorowski z Torunia.
Prace liternicze wykonała mgr Kazimiera Sokołowska, napisy gipsowe sporządził Ryszard Krzywka i artysta rzeźbierz Apoloniusz Krygier.
W montażu wystawy brali udział pracownicy techniczni Muzeum Pomorskiego w Toruniu pod kierownictwem laboranta Działu Sztuki Antoniego Głowackiego.
Projekt sprzętu do ekspozycji wystawy zamówiono w Pracowniach Konserwacji Zabytków w Toruniu. Opracował go inż. arch. prof. Stefan Naręhski przy współudziale mgr Jana Koza-neckiego. Wykonanie sprzętu powierzono Stolarni nr 2 Spółdzielni Przemysłu Ludowego i Artystycznego „Rzut" w Toruniu pod kierownictwem Ludwika Konkolewskiego, Rzemieślniczej Spółdzielni Pracy Slusarsko-Mechanicznej im. Nowotki w Toruniu oraz Szklarskiej Spółdzielni Pracy „Kryształ" w Toruniu. Instalacje elektryczne założyły Warsztaty Szkolne Zasadniczej Szkoły Zawodowej Centralnego Urzędu Szkolenia Zawodowego w Toruniu pod kierownictwem Alfonsa Koszar-skiego.
Wszystkim, którzy przyczynili się do urządzenia wystawy pt. „Ceramika — techniki produkcji" Dyrekcja Muzeum Pomorskiego w Toruniu składa na tym miejscu serdeczne wyrazy podziękowania.





BIBLIOGRAFIA

Część pierwsza
PRZEGLĄD TECHNIK CERAMICZNYCH
Basiński A. Chemia nieorganiczna i ogólna, Warszawa, 1953 r. Czechowski K. Garncarstwo, Warszawa, 1918 r. Katedra Technologii Ceramiki PWSSP we Wrocławiu, Technologia rzemiosła garncarskiego, Wrocław, 1952 r.
Krzywiec R. Podstawy technologii ceramiki. Podręcznik dla ceramików, PZWS, 1950 r.
Krzywiec R. Technologia rzemiosła garncarskiego, cz. II., Historia pieca garncarskiego, Poznań - Wrocław, 1954 r.
Laszczka K. Ceramika artystyczna, Krótkie wiadomości techniczne, Warszawa, 1928 r.
Prowans S. Pomiary temperatur, Stalinogród, 1953 r. Romer E. Pomiary temperatury w technice. Metody i Przyrządy, Wrocław. Starzewska M. Techniki ceramiki artystycznej, Wrocław, 1950 r.
Część druga
ZARYS DZIEJÓW CERAMIKI ARTYSTYCZNEJ
Allgemeines Lexikon der Bildenden Kiinstler von der Antike bis
zur Gegenwart, Begriindet von U. Thime und F. Becker, t. 35 (J.
Wedgwood), Leipzig, 1942 r.
Ambrosiani Sunę, Zur Typologie der alteren Kacheln, Stockholm,
1910 r.
Berling K., Das Meissner Porzellan und seine Geschichte, Leipzig,
1900 r.
Bernhard M. L. Sztuka starożytna, Wystawa objazdowa, Przewodnik po wystawie, Warszawa, 1948 r. Bernhard M. L. Wazy greckie, Warszawa, 1949 r. Bernhard M. L. Terrakoty greckie, Warszawa, 1949 r. Bernhard M. L., Ceramika antyczna. Pokaz ceramiki artystycznej. Techniki dawne i nowe. III. Festiwal plastyki. Katalog, Sopot, 1950 r.
Bernhard M. L., Kultura antyczna. Wystawa objazdowa Muzeum Narodowego w Warszawie, Warszawa, 1950 r.
Bezborodow M. A., Dmitrij Iwanowicz Winogradow sozdiatiel rus-skogo farfora, Moskwa-Leningrad, 1950 r.
Bojarska I., Krakowska ceramika ludowa, Polska Sztuka Ludowa, R. III, nr. 5, 1949 r.
Bolszaja Sowieckaja Encyklopedia, t. X, Moskwa, 1952 r. Bulanda E., Etruria i Etruskowie, Lwów, 1934 r., Biblioteka Filomaty nr 11.
Bulas K., Keramika grecka, Lwów, 1933 r. Biblioteka Filomaty nr 3.
Czajkowski W., Tradycje ceramiki polskiej, Przegląd Artystyczny, nr 2, 1952 r.
Czajkowski W., Ceramika na wystawie architektury wnętrz i sztuki dekoracyjnej, Przegląd Artystyczny, nr 3, 1952 r. Czajkowski W. Ceramika w architekturze. Przegląd Artystyczny, nr 6, 1952 r.
Demmin A. Keramik-Studien, Leipzig, 1881 r.
Dobrzycki J., Śląska wytwórczość ceramiczna w XVIII w., Przemysł, Rzemiosło, Sztuka, R. III, nr 1-4, Kraków, 1924 r. Eelco M. Vis und Commer de Gens, Althollandische Fliesen, t. I-II, Leipzig, 1926-33 r.
Enciclopedia Italiana, t. XXI, Roma, 1934 r. The Encyclopaedia Britanica, t. 18, London, 1929 r. wyd. 14. Falke O., Maiolica. Handbiicher der Berliner Museen, Berlin, 1907 r.
Fąlke O., Das Rheinische Steinzeug, t. I-II, 1908 r. Gebethner S., Wyroby ceramiki polskiej w 2-ej połowie XVIII i XIX w., Arkady R. I, nr 4, 1935 r.
Gebethner S., Ceramika średniowieczna i nowożytna. Pokaz ceramiki artystycznej. Techniki dawne i nowe. III Festiwal plastyki. Katalog, Sopot, 1950 r.
Gebethner S., Komentarz do artykułu J. Mecia, Biuletyn Historii Sztuki, R. XIII, nr. 4, Warszawa, 1951 r.
Geschichte des Kunstgewerbes aller Zeiten und V61ker, Herausg. von dr H. Th. Bossert, T. I-VI, Berlin, 1928-35 r. Gołębiowski L., Z dziejów ceramiki, Biblioteka Warszawska, t. III, Warszawa, 1877 r.
Hensel W., Polskie tysiąclecie. Sprawozdania P. M. A., t. III, z. 1-4, Warszawa, 1950 r.
Hensel W., Próba periodyzacji najdawniejszych dziejów ziem polskich, Sprawozdania P. M. A. t. IV, z. 1-2, Warszawa, 1951 r. Hensel W., Słowiańszczyzna wczesno-średniowieczna. Zarys kultury materialnej, Poznań, 1952 r.
Herbst S., Toruńskie cechy rzemieślnicze, Toruń, 1933 r. Hofmann F. H., Das Porzellan der europaischen Manufakturen im XVIII Jahrhundert. Eine Kunst und Kulturgeschichte. Propylaen Verlag, Berlin, 1932 r.
Hołubowicz W., Glina „szlamowana" i glina „grubej roboty" w garncarstwie przedhistorycznym, Przegląd Archeologiczny, t. VII, z. 1, 1946 r.
Hołubowicz W., Technika obróbki gliny w eneolitycznej osadzie ceramiki malowanej w Szypenicach na Bukowinie, Przegląd Archeologiczny, t. VII, z. 2, 1947 r.
Hołubowicz W., Z dziejów garncarstwa na ziemiach polskich, Z Otchłani Wieków, R. XVI, z. 1-2, 1947 r.
Hołubowicz W., Z badań nad ceramiką kultury „łużyckiej". Z Otchłani Wieków, R. XVI, z. 11-12, 1947 r.
Hołubowicz W., Garncarstwo wiejskie zachodnich terenów Białorusi, Toruń, 1950 r.
Hołubowicz W.. Zagadnienie periodyzacji dziejów społeczeństwa przedklasowego na terenie Polski. Sprawozdania P. M. A., t. IV, z. 1-2, Warszawa, 1951 r.
Homolacs K., Rękodzielnictwo jako sztuka, Warszawa, 1948 r. Honey W. B., English pottery and porcelain, London, 1947 r. Hudig F. W., Delfter Fayence. Bibliothek fur Kunst- und Anti-ąuitatensammler, t. 34, Berlin, 1929 r.
Illustrierte Geschichte des Kunstgewerbes, t. I-II, Berlin. J. B. Ceramika w Anglii Joziasza Wedgwood!a, Biblioteka Warszawska, t. II, Warszawa, 1870 r.
Jaczynowska M., Rozwój rzemiosła w świetle papirusów z Oxyr-hynchos, Meander, R. VI, nr. 8-9, 1951 r. Jaennicke, Geschichte der Keramik, Leipzig, 1900 r. Jażdżewski K., Przewodnik po Muzeum Archeologicznym w Łodzi, Łódź, 1951 r.
Katalog Wystawy Ceramiki Polskiej urządzonej staraniem Muzeum Rzemiosł i Sztuki Stosowanej w Warszawie, Warszawa, 1927 r. Katalog wystawy kobierców mahometańskich, ceramiki azjatyckiej i europejskiej urządzonej w Muzeum Narodowym w Krakowie, Kraków, 1934 r.
Kietlińska A. i Musianowicz K., Rozwój garncarstwa przedhistorycznego. Pokaz ceramiki artystycznej. Techniki dawne i nowe. III Festiwal plastyki. Katalog. Sopot, 1950 r.
Kołaczkowski J., Wiadomości o fabrykach i rękodziełach w dawnej Polsce. Warszawa, 1881 r.
Kołaczkowski J., Wiadomości tyczące się przemysłu i sztuki w dawnej Polsce, Kraków-Warszawa, 1888 r.
Kopydłowski B., Unikaty i nieznane rzeźby Kandlera w zbiorach polskich, Biuletyn Historii Sztuki, R. XIII, nr. 2-3, Warszawa, 1951 r.
Kostrzewski J., Kultura prasłowiańska. Wiedza Powszechna. Cykl Prasłowiańszczyzna i Polska pierwotna, z. 3, Warszawa, 1946 r. Kostrzewski J., Kultura Prapolska, Poznań, 1949 r. Kostrzewski J., Pradzieje Polski, Poznań, 1949 r. Kucharzewski F., Sławni garncarze. Rzut oka na dzieje ceramiki. Biblioteka Warszawska. T. IV, Warszawa, 1887 r. Kuliszer J. M., Dzieje gospodarcze Europy zachodniej, T. I-II, Warszawa itd. Gebethner i Wolff. Lane A., French Faience, London, 1946 r. Lane A., Greek Pottery, London, 1947 r.
Lepszy L., O fabryce fajansu i porcelany w Korcu. Biblioteka Warszawska, t. I, Warszawa, 1889 r.
Łopaciński H., Fabryki ceramiczne w Tomaszowie i Lubartowie dziś nie istniejące. Sprawozdania Komisji do Badań Historii Sztuki w Polsce, t. VIII, Kraków, 1907 r.
Majewski K., Kultura aigajska, Lwów, 1933) r., Biblioteka Filomaty nr. 5.
Majewski K., Knossos i Mykeny. U kolebki cywilizacji europejskiej, Wrocław - Warszawa, 1948 r.
. Majewski K., Importy rzymskie na ziemiach słowiańskich. Prace Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, Seria A, nr. 13, Wrocław, 1949 r.
Mańkowski T., Królewska fabryka farfurowa w Belwederze, Sztuki Piękne, R. VIII, Kraków-Warszawa, 1932 r.
Mańkowski T., Dzieje wytwórni ceramicznych w Glińsku i Żółkwi, Biuletyn Historii Sztuki i Kultury, R. IX, nr 3/4, Warszawa, 1947 r. Maszkin N. A., Historia starożytnego Rzymu, Warszawa, 1951 r.
Mejman N. M., Ekonomiczne podstawy społeczeństwa formacji niewolniczej, Meander, R. VI, nr. 5-6, 1951 r.
Michałowski K., Zbiory sztuki starożytnej, Przewodnik, Warszawa, 1949 r.
Michałowski K., Chemia grecka, Meander, R. VII, nr. 2, 1952 r. Narymunt-Broniewicz) L., Z zagadnień niewolnictwa w czasach antyku, Meander, R. VII, 1952 r.
Nieć J., Z dziejów koreckiej manufaktury ceramicznej, Biuletyn Historii Sztuki, R. XIII, nr. 4, Warszawa, 1951 r. Ogólnopolska wystawa architektury wnętrz i sztuki dekoracyjnej, Warszawa, 1952 r.
Orynżyna J., Ceramika ludowa (opracowanie w książce M. Sta-rzewskiej, Polska ceramika artystyczna pierwszej połowy XX wieku), Wrocław, 1952 r.
Ostrowitianow K. W., Zarys ekonomiki przedkapitalistycznych formacji, Warszawa, 1949 r. Biblioteka ekonomiczna nr. 2. Pamiętnik Wystawy Ceramiki i Szkła Polskiego urządzonej w domu własnym w Warszawie przez Tow. Opieki nad Zabytkami Przeszłości, Warszawa, 1913 r.
Pierwsza konferencja metodologiczna historyków polskich, t. I-II, Warszawa, 1953 r.
Pietkiewicz K., Społeczna rola artysty ludowego, Polska Sztuka Ludowa, R. VI, nr. 2, 1952 r.
Pietkiewicz K., Zagadnienia sztuki ludowej, Przegląd Kulturalny, R. II, nr. 6, 1953 r.
Polska Sztuka Ludowa, R. II, nr. 4-5, 1948 r. Numer poświęcony wystawie sztuki ludowej Mazur i Warmii. W opr. J. Grabowskiego. Poświk R., Rekonstrukcja warunków i procesu pracy jako badania pomocnicze dla historii kaflarstwa, Biuletyn Historii Sztuki i Kultury, t. I, 1932-33 r.
Praca zbiorowa pod kierunkiem dr J. Krajewskiej, Katalog garncarstwa ludowego woj. rzeszowskiego opracowany według zbiorów i materiałów archiwalnych Muzeum Etnograficznego w Łodzi, Łódź, 1952 r.
Prehistoria ziem polskich. Encyklopedia polska, t. IV, cz. 1, dz. V,
P. A. U., Kraków, 1[zasłonięte]939-19 r.
Przyrembel Z. Farfurnie polskie dawne i dzisiejsze. Lwów 1936 r.
Reinfuss R., Z zagadnień sztuki ludowej, Polska Sztuka Ludowa,
R. VI, nr. 2, 1952 r.
Rodziewicz L., Historia sztuki chińskiej, Poznań, 1953 r.
Ryszard R. St, Porcelana używana w Polsce, Sztuki Piękne, R.
III, Kraków, 1926-27 r.
Ryszard R. St. Jan Joachim Kaendler, Sztuki Piękne, R. VIII, Kra-ków-Warszawa, 1932 r.
Schmidt R., Das Porzellan als Kunstwerk und Kulturspiegel, Mtin-chen, 1925 r.
Schnorr v. Carolsfeld L., Porzellan der europaischen Fabriken des XVIII Jahrhunderts, Bibliothek fur Kunst- und Antiąuitatensamm-ler, t. 3, Berlin, 1916 r.
Secker H. F., Die Alte Tópferkunst Danzigs und seiner Nachbar-stadte, Cicerone, VII, z. 13-16, 1915 r.
Siergiejew W. S., Historia starożytnej Grecji, Warszawa, 1952 r. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów Słowiańskich, t. III, Warszawa, 1882 r.
Sokorski W., Sztuka w walce o socjalizm, PIS, Warszawa, 1950 r. Starzewska M., Polska ceramika artystyczna pierwszej połowy XX wieku, Wrocław, 1952 r.
Starzyński J., Badania nad sztuką, PIS, Warszawa, 1951 r. Soubise-Bisier G., O fabrykach ceramiki w Polsce, Warszawa, 1913 r.
Stelmachowska B., Współczesna ceramika ludowa na Kaszubach, Polska Sztuka Ludowa, R. IV, nr. 7-12, 1950 r.
Stóhr A., Deutsche Fayencen und Deutsches Steingut, Bibliothek fur Kunst- und Antiąuitatensammler, t. 20, Berlin, 1919 r. Strauss K., Studien zur mittelalterlichen Keramik, Leipzig, 1923 r. Strauss K., Alte deutsche Kunsttópfereien, Berlin, 1923 r. Strauss K., Schlesische Keramik. Studien zur Deutschen Kunstge-schichte, z. 254, Strassburg, 1928 r.
Świechowska A., Wykopaliska na zamku średniowiecznym w Wenecji pod Żninem, Biuletyn Historii Sztuki i Kultury, R. XI, nr. 3/4, Warszawa, 1949 r.
Swinarski M. i Chróścicki L., Znaki porcelany europejskiej i polskiej ceramiki, Poznań, 1949 r.
Sztuka polska czasów średniowiecznych. Praca zbiorowa, PIS i Stów. Historyków Sztuki i Kultury Materialnej, Warszawa, 1953 r. Sztuka polska czasów nowożytnych, cz. I, 1[zasłonięte]450-16 r. Praca zbiorowa. PIS i Stów. Historyków Sztuki i Kultury Materialnej, Warszawa, 1952 r.
Tomkowicz S., Siady fabrykacji majolik znajdowane w okolicach Krakowa. Sprawozdania Komisji do Badania Historii Sztuki w Polsce, t. VIII, Kraków, 1902 r.
Turczyński W. S., Włoskie majoliki Quattrocenta w krakowskich zbiorach. Prace Komisji Historii Sztuki, t. I, z. 1, wyd. Akademii Umiejętności w Krakowie, Kraków, 1917 r.
Wałek-Czarnecki T., Historia gospodarcza świata starożytnego, t.
I-II, Warszawa, 1948 r., Biblioteka Meandra nr 5.
Wielka wystawa sztuki Chińskiej Republiki Ludowej, Przegląd
Artystyczny, nr. 6, 1951 r.
Wierzbicki E., Sztuka staroperska na międzynarodowej wystawie
sztuki perskiej w Londynie 1931 r., Sztuki Piękne, R. VII, Kraków-
Warszawa, 1931 r.
Wierzbicki E., Sztuka perska. Wystawa sztuki perskiej w Warszawie zorganizowana przez Tow. Zachęty Sztuk Pięknych i Tow. Pol-sko-Irańskie, Arkady, R. I. Nr. 2, 1935 r.
Wisłocki J., Stanowisko prawne niewolnika u niektórych ludów starożytnego Wschodu. Meander, R. IV, 1949 r. Wojciechowski A., Zagadnienie rzemiosła i przemysłu artystycznego na tle stosunku do dziedzictwa polskiej sztuki ludowej, Polska Sztuka Ludowa, R. V, nr. 4-5, 1951 r.
Wojciechowski A., Problemy Wystawy architektury wnętrz i sztuki dekoracyjnej, Przegląd Artystyczny, nr. 3, 1952 r. Wojciechowski A., Triumf sztuki nad maszyną. Uwagi o artykule J. Marchlewskiego pt.: „Z wystawy powszechnej", Materiały do studiów i dyskusji, R. III, nr 1 (9), Warszawa, 1952 r. Wojciechowski A., Elementy sztuki ludowej w polskim przemyśle artystycznym XIX i XX wieku, Wrocław, 1953 r. Wolski-Urbankowski, W., Bibliografia polskiej ceramiki szlachetnej, Warszawa, 1938 r.
Wystawa sztuki Chińskiej Republiki Ludowej, Warszawa, 1951 r. Zboińska-Daszyńska B., Majoliki włoskie w Zbiorach Czartory-skich w Krakowie, Kraków, 1952 r.
Zimmermann E. Erfindung und Fruhzeit des Meissner Porzellans, Berlin, 1908 r.
Zimmermann E. Chinesisches Porzellan, Leipzig, 1923 r. Żakowska M., Stanisław Kosiarski garncarz iłżecki, Polska Sztuka Ludowa, R. I, nr. 1-2, 1947 r.
Żurowski J., Sztuka prehistoryczna Europy. Historia sztuki t. I. Praca zbiorowa, wyd. Zakł. Narodowego im. Ossolińskich Lwów 1934 r.





SPIS ILUSTRACJI

1. Pucharek lejkowaty, miejscowość nieznana, 2[zasłonięte]300-17 p. n. e., kultura pucharów lejkowatych.
2. Naczynie workowate, powiat Aleksandrów Kujawski, 2[zasłonięte]500-17 p. n. e., kultura ceramiki wstęgowej kreskowo-kłutej.
3. Kubek, Wielkopolska, 2[zasłonięte]000-17 p. n. e., kultura ceramiki sznurowej.
4. Popielnica ze sceną figuralną, Darżlubie, 700-400 p. n. e., kultura pomorska.
5. Popielnica twarzowa, Żelewo, 700-400 p. n. e., kultura pomorska.
6. Popielnica przykryta miską, powiat Wąbrzeźno, 400 p. n. e., kultura łużycka.
7. Popielnica, Lachmierowice, 0-400 n. e., kultura Przeworska.
8. Naczynie zasobowe, Lachmierowice, [zasłonięte]900-13 n. e.
9. Naczynie dwustożkowe, Lubicz, [zasłonięte]800-11 n. e.
10. Lampka oliwna, Rzym, I w. n. e.
11. Skyfos, Styl orientalizujący, Korynt, Poł. VII w. p. n. e. Wł. Muzeum Narodowego w Warszawie.
12. Oinochoe. Styl Gnathia. Płd. Italia. Apulia, Poł. IV w. p. n. e. Wł. Muzeum Narodowego w Warszawie.
13. Misa „Terra sigillata", Rzym I w. n. e.
14. Garnek. Wyrób garncarski. Toruń, XIII w.
15. Saganek. Wyrób garncarski. Szkliwo ołowiowe. Ornament stempel-kowy, Toruń, XV w.
16. Dzbanek. Wyrób garncarski. Ornament stempelkowy. Toruń, XIV w.
17. Kafel. Dekoracja plastyczna. Szkliwo zielone. Toruń, XVI w.
18. Kafel. Dekoracja plastyczna. Szkliwo zielone Oświęcim, XV w. Wł. Muzeum Narodowego w Warszawie.
19. Kafel. Dekoracja plastyczna. Szkliwo zielone Toruń, XVI/XVII w.
20. Dzban, Kamionka. Dekoracja plastyczna. Szkliwo solne. Niemcy, Westerwalde. Ok. poł. XVII w.
21. Dzban. Kamionka. Dekoracja plastyczna. Szkliwo solne. Niemcy. Raeren. Ok. 1600 r.
22. Dzban. Kamionka. Dekoracja plastyczna. Szkliwo ziemne. Bolesławiec. XVIII w.
23. Półmisek. Fajans. Malowanie podszkliwne. Włochy. Savona. XVIII w.
24. Dno misy. Fajans. Malowanie podszkliwne. Persja. Typ z XIV w. Wł. Muzeum Narodowego w Warszawie.
25. Półmisek. Fajans. Dekoracja iryzująca. Wyrób hiszpańsko-maure-tański. XV/XVI w. Wł. Muzeum Narodowego w Warszawie.
26. Misa. Fajans. Malowanie podszkliwne kobaltem. Sceny figuralne chińskie. Niemcy. Frankfurt n(M. XVII/XVIII w. Wł. Muzeum Narodowego w Warszawie.
27. Talerz. Fajans. Malowanie podszkliwne kobaltem. Dekoracja w guście chińskim. Niemcy. Bayreuth. XVIII w. Wł. Muzeum Narodowego w Warszawie.
28. Półmisek. Fajans. Malowanie podszkliwne kobaltem. Holandia. Delft. Jacobus Pynacker. Ok. 1672 r.
29. Wazon. Fajans. Malowanie naszkliwne. Dekoracja daleko-wschodnia. Wolff. Kon. XVIII w. Wł. Muzeum Narodowego w Warszawie.
30. Wazon. Fajans. Malowanie naszkliwne. Dekoracja daleko-wschodnia. Belweder. Kon. XVIII w. Wł. Muzeum Narodowego w Warszawie.
31. Wazon. Fajans. Dekoracja plastyczna malowana barwnie. Telecha-ny. XVIII/XIX w. Wł. Muzeum Narodowego w Warszawie.
32. Talerz. Porcelana. Niemcy. Frankenthal. 1750-60 r.
33. Talerz. Porcelana. Saksonia. Miśnia. XVIII/XIX w.
34. Talerz. Porcelana. Wzór daleko-wschodni. Saksonia. Miśnia. Ok. 1730 r.
35. Talerz. Porcelana. Rosja. Manufaktura cesarska z czasów Katarzyny II. 2 poł. XVIII w. Wł. Muzeum Narodowego w Warszawie.
36. Talerz. Porcelana miękka. Francja. Sevres. XVIII w.
37. Talerz. Porcelana. Francja. Sevres. Kon. XVIII w. Wł, Muzeum Narodowego w Warszawie.
38. Filiżanka ze spodkiem. Porcelana. Korzec.
39. Figurka. Krakowiak. Porcelana. Ćmielów. XIX w.
40. Filiżanka. Porcelana. Baranówka XIX w. Wł. Muzeum Narodowego w Warszawie.
41. Filiżanka ze spodkiem. Fajans cienkościenny. Druk. Anglia. New-castle. Kon. XVIII w.
42. Wazonik. Kamionka. Dekoracja plastyczna. Anglia. Wedgwood. Pocz. XIX w. Wł. Muzeum Narodowego w Warszawie.
43. Wazon. Szkliwo chromowe. Temperatura garncarska. Ogień utleniający. H. Orthwein. 1952 r.
44. Wazon. Szkliwo bezbarwne, craąuele. Temperatura garncarska. Ogień utleniający. D. Duszniakówna. 1952 r.
45. Dzbanuszek. Szkliwo miedziowo-alkaliczne. Temperatura garncarska. Ogień utleniający. J. Kotarbińska. 1952 r.
46. Wazon. Wyrób garncarski. Angoba kryta szkliwem ołowiowym. Spółdzielnia Przemysłu Ludowego i Artystycznego „Rzut" w Toruniu. 1953 r.
47. Wazon. Wyrób garncarski. Angoba kryta szkliwem ołowiowym. Pracownia Necla. Chmielno pow. Kartuzy. Pocz. XX w.
48. Wazon. Wyrób garncarski. Angoba kryta szkliwem ołowiowym. Pracownia Necla. Chmielno pow. Kartuzy. Pocz. XX w.
Fotografie wykonał: Juliusz Mesuse z Pracowni Konserwacji Zabytków, Zakład w Toruniu.




Możesz dodać mnie do swojej listy ulubionych sprzedawców. Możesz to zrobić klikając na ikonkę umieszczoną poniżej. Nie zapomnij włączyć opcji subskrypcji, a na bieżąco będziesz informowany o wystawianych przeze mnie nowych przedmiotach.


ZOBACZ INNE WYSTAWIANE PRZEZE MNIE PRZEDMIOTY WEDŁUG CZASU ZAKOŃCZENIA

ZOBACZ INNE WYSTAWIANE PRZEZE MNIE PRZEDMIOTY WEDŁUG ILOŚCI OFERT


NIE ODWOŁUJĘ OFERT, PROSZĘ POWAŻNIE PODCHODZIĆ DO LICYTACJIbr