w
o
G
Ó
N
ZNACZENIE wystaw zabytków znajdujących się w prywatnem posiadaniu jest dla historji sztuki i kultury wielkie, o ile zgromadzone na wystawie okazy zostaną w drukowanym katalogu zinwentaryzowane. Los skarbów sztuki i zabytków będących prywatną własnością jest niepewny. Wojny, pożary, grabieże oraz brak należytej opieki czynią ogromne spustoszenia w tej dziedzinie. A dodajmy do tego wywóz zagranicę najcenniejszych zabytków, bo te głównie opłaci się antykwarzom wywozić, a będziemy mieli smutną zapowiedź zubożenia stanu posiadania dowodów kultury naszego kraju. Nie tylko wielkie kolekcje dzieł sztuki, ale także ilość posiadanych jej okazów w rękach obywateli świadczy o kulturze kraju. Dlatego też katalogi wystaw są dokumentami poniekąd stwierdzającemi bogactwo narodów. Żałować należy, że przed wojną światową tych wystaw urządzano za mało i za mało inwentaryzowano dzieł sztuki w katalogach. Przepadły w ten sposób bogate kolekcje w Polsce, zwłaszcza ze wschodnich kresów. Jakżeby się także przydały katalogi i inwentarze przy rewindykacji zabytków od zaborców!
Również dla celów muzealnych i kolekcjonerskich, a zarazem dla celów teoretycznych badań naukowych, katalogi mają pierwszorzędne znaczenie jako opis i zestawienie materjału będącego podstawą wszelkich badań. Urządzanie wystaw w Polsce wobec braku specjalnie na cele muzealne wzniesionych budynków było połączone z trudnościami, — nie było odpowiedniego pomieszczenia, któreby dawało możność bezpiecznego i należytego wystawienia okazów. Krakowskie Muzeum Narodowe urządzało od lat po dziś dzień liczne wystawy czy to w Sukiennicach, czy też w Muzeum Czapskich, a wreszcie w domu fundacji Szołayskich, ale nie mogły być one zakrojone na większą skalę i odbywać się musiały kosztem usunięcia muzealnych okazów na czas trwania wystawy. Teraźniejsza wystawa zakrojona na większą skalę pociągnęła za sobą zwinięcie całej Galerji na kilka miesięcy. Jest to wina braku gmachu na cele muzealne. W nowym budynku Muzeum Narodowego przewidziano odpowiednie sale na perjodyczne wystawy, przez co uniknie się w przyszłości uniedostęp-niania zbiorów muzealnych podczas trwania wystaw.
Obecna wystawa w Muzeum Narodowem w Sukiennicach obejmuje dwa działy przemysłu artystycznego może najbardziej rozpowszechnione w ozdabianiu pałaców, dworów a nawet skromnych mieszkań t. j. dział kobierców i dział ceramiki. Ograniczono się tylko do kobierców wschodnich, które w naszym kraju wobec wpływów artystycznej kultury Wschodu są liczne. Katalog działu kobierców opracowano systematycznie w ten sposób, aby ułatwiał on każdemu widzowi rozejrzenie się w zgromadzonym materjale. Każdy kobierzec określono według pochodzenia, tak że zwiedzający wystawę nie potrzebuje cofać się do nagłówka umieszczonego na wstępnej karcie przy odnośnej grupie. Kolejno opisano kobierce wiązane, a po nich kobierce tkane (kilimy), a następnie makaty. Zaczęto opis od okazów wypożyczonych na wystawę z muzeów, poczem opisano okazy ze zbiorów prywatnych.
Ceramikę wystawiono wprawdzie kolekcjami prywatnemi na życzenie właścicieli, niemniej jednak w katalogu wprowadzono systematyczny i naukowy układ.
DO DRUGIEGO WY DA N I A
POWODZENIE, z którem spotkała się obecna wystawa kobierców wschodnich i ceramiki, i konieczność druku drugiego wydania katalogu po wyczerpaniu wydania pierwszego, jest szczególnie w naszych czasach bardzo dodatnim obja-
