PRZEDMOWA DO CZWARTEGO WYDANIA 3
SPIS TREŚCI 5

1. WSTĘP 9

2. WIADOMOŚCI OGÓLNE 11

2.1. Rodzaje budynków, systemy ogrzewań 11
2.2. Izolacyjność budynków jednorodzinnych 12
2.3 .Ocieplenie istniejących budynków jednorodzinnych 14
2.3.1. Przykład ocieplenia budynku jednorodzinnego i obliczania strat ciepła 15

2.4.Warunki komfortu w pomieszczeniach 19
2.4.1. Komfort cieplny 20
2.4.2. Temperatura w pomieszczeniach 21
2.4.3. Jakość powietrza w pomieszczeniach 22

2.5. Wymagania w odniesieniu do jakości wody w instalacjach ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej 24

3. ŹRÓDŁA CIEPŁA NA POTRZEBY INSTALACJI CENTRALNEGO OGRZEWANIA I PRZYGOTOWANIA CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJ 25

3.1. Sieć ciepłownicza 25
3.2. Paliwa stałe 27
3.3. Paliwa ciekłe 27
3.4. Paliwa gazowe : 28
3.5. Energia elektryczna 30

3.6. Niekonwencjonalne źródła ciepła i energii 30
3.6.1. Ciepło ze źródeł geotermalnych 31
3.6.2. Promieniowanie słoneczne 32
3.6.3. Spalanie biomasy 39
3.6.4. Pompy ciepła 40

4. SYSTEMY CENTRALNEGO OGRZEWANIA 50

4.1. Ogrzewanie wodne 50
4.1.1. Grzejnikowe ogrzewanie wodne w systemie „łagodnego ciepła" 56

4.2. Ogrzewanie powietrzne 59
4.2.1. Najprostsze ogrzewania powietrzne grawitacyjne 60
4.2.2. Współczesne ogrzewania z wymuszonym obiegiem powietrza 61
4.2.3. Ogólna ocena ogrzewań powietrznych 63
4.2.4. Wkłady kominkowe do powietrznego ogrzewania budynku 64

4.3. Ogrzewania elektryczne 69
4.4. Inne systemy ogrzewania 71

5. KRYTERIA WYBORU ŹRÓDŁA CIEPłA I SYSTEMU OGRZEWANIA 72

5.1. Kryteria wyboru źródła ciepła 72
5.2. Kryteria wyboru systemu ogrzewania 73
5.3. Wskaźnikowe koszty eksploatacji ogrzewania 75

6. ELEMENTY INSTALACJI CENTRALNEGO OGRZEWANIA WODNEGO 77

6.1. Kotły 77
6.1.1. Pojęcia podstawowe 77
6.1.2. Kotły na paliwa stałe 79

6.1.2.1. Kotły opalane węglem 79
6.1.2.2. Kotły opalane drewnem 83
6.1.2.3. Kotły opalane słomą 87
6.1.2.4. Zasobniki ciepła do kotłów na paliwa stałe 89

6.1.3. Kotły na paliwa gazowe 91
6.1.4. Kotły na paliwa ciekłe 100
6.1.5. Kotły wielopaliwowe 102
6.1.6. Kominy kotłów centralnego ogrzewania 102

6.1.6.1. Problemy w eksploatacji kominów instalacji co 102
6.1.6.2. Systemy kominowe 104
6.1.6.3. Problemy wykonawcze 108

6.2. Węzły ciepłownicze 108

6.3. Grzejniki 110
6.3.1.Grzejniki żeliwne 111
6.3.2. Grzejniki stalowe 112
6.3.3. Grzejniki aluminiowe 116
6.3.4. Konwektory 120
6.3.5. Inne grzejniki 121
6.3.6. Warunki stosowania grzejników w instalacjach co 121
6.3.7. Czyszczenie powierzchni grzejników 125

6.4. Przewody 128
6.4.1 .Przewody stalowe 128
6.4.2. Przewody miedziane 128
6.4.3. Przewody z tworzyw sztucznych 129
6.4.4. Izolacja cieplna przewodów 131

6.5. Armatura 132
6.5.1. Armatura odcinająca 132
6.5.2. Armatura regulacyjna 133
6.5.3. Armatura zabezpieczająca 135
6.5.4. Przyrządy pomiarowe 137

6.6. Pompy obiegowe 141
6.6.1. Pojęcia podstawowe 141
6.6.2. Dławnicowe pompy obiegowe 145
6.6.3. Bezdławnicowe pompy obiegowe 146
6.6.4. Dobór pomp obiegowych 149
6.6.5. Montaż i eksploatacja pomp obiegowych 151

7. OGRZEWANIA PODŁOGOWE 154

7.1. Ogrzewanie podłogowe wodne 155
7.2. Ogrzewanie podłogowe elektryczne 160
7.3. Specjalne systemy ogrzewań podłogowych 161

8. INSTALACJE WODY ZIMNEJ I CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJ 162

8.1. Instalacje wody zimnej 162

8.2. Instalacje ciepłej wody użytkowej 166
8.2.1. Źródła ciepła do przygotowania cw.u 166
8.2.2. Instalacje cw.u 168
8.2.3. Termostatyczne baterie mieszające 169

8.3. Wykorzystanie wody deszczowej 170

9. WENTYLACJA BUDYNKÓW JEDNORODZINNYCH 173

9.1. Zadania wentylacji pomieszczeń mieszkalnych 173

9.2. Systemy wentylacji 174
9.2.1. Wentylacja grawitacyjna 174
9.2.2. Wentylacja mechaniczna 175
9.2.3. Porównanie wentylacji grawitacyjnej i mechanicznej 175

9.3. Wymagania dotyczące instalacji wentylacyjnych 176
9.3.1. Wentylacja grawitacyjna 176
9.3.1.1. Strumienie objętości powietrza wentylacyjnego 176
9.3.1.2. Sposoby doprowadzania i odprowadzania powietrza 177
9.3.1.3. Przewody wentylacyjne 178
9.3.1.4. Usytuowanie wylotów powietrza na dachu budynku 178
9.3.1.5. Odbiór wentylacji grawitacyjnej 179
9.3.2. Wentylacja mechaniczna wywiewna 179
9.3.2.1. Strumienie objętości powietrza wentylacyjnego 179
9.3.2.2. Sposoby doprowadzania i odprowadzania powietrza 180
9.3.2.3. Urządzenia i elementy instalacji wentylacyjnej 180
9.3.2.4. Głośność pracy instalacji wentylacyjnej 181
9.3.2.5. Regulacja i odbiór instalacji wentylacyjnych 181
9.3.3. Wentylacja mechaniczna nawiewno - wywiewna 181

9.4. Kryteria doboru rozwiązania wentylacji 182
9.4.1. Warunki budowlane 182
9.4.2. Sposób użytkowania budynku 183
9.4.3. Usytuowanie budynku 183
9.4.4. Rodzaj ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej 183
9.4.5. Koszty inwestycyjne i eksploatacyjne 184

9.5. Rozwiązania wentylacji w budynkach jednorodzinnych 184
9.5.1. Wentylacja grawitacyjna 184
9.5.2. Wentylacja mechaniczna 187

9.5.2.1. Wentylacja mechaniczna wywiewna 187
9.5.2.2. Wentylacja mechaniczna nawiewno - wywiewna 191
9.5.2.1.2. Wentylacja zdecentralizowana 190
9.5.2.2.1. Wentylacja z odzyskiwaniem ciepła 191
9.5.2.2.2. Wentylacja bez odzyskiwania ciepła 192

10. INSTALACJE GAZOWE 193

10.1. Ogólne informacje techniczne związane z dostarczaniem gazu do budynku 193
10.2. Podział urządzeń gazowych 194

10.3. Przewody gazowe i złączki instalacyjne 195
10.3.1. Przewody (rury) stalowe i ich łączenie 195
10.3.2. Przewody (rury) miedziane i ich łączenie 197
10.3.3. Prowadzenie przewodów (rur) gazowych 198

10.4. Instalowanie kurka głównego, reduktora ciśnienia, gazomierza 199

10.5. Instalowanie urządzeń gazowych 201
10.5.1. Wymagania wspólne dotyczące wszystkich urządzeń gazowych instalowanych w budynku mieszkalnym 201
10.5.2. Instalowanie kuchni gazowych 203
10.5.3. Instalowanie gazowych, przepływowych grzejników wody 205
10.5.4. Instalowanie gazowych kotłów grzewczych 207
10.5.4.1.Pomieszczenia z kotłami o łącznej mocy cieplnej do 30 kW 207
10.5.4.2. Pomieszczenia z kotłami o łącznej mocy cieplnej powyżej 30 do 60 kW 210
10.5.5. Instalowanie urządzeń gazowych do ogrzewania pomieszczeń 210

10.6. Instalowanie urządzeń sygnalizujących niedopuszczalny poziom stężenia gazu 211
10.7. Wymagania związane z wykonywaniem i odbiorem instalacji gazowych 213
10.8. Eksploatacja instalacji gazowych 214

11. PRAKTYCZNA TRWAŁOŚĆ INSTALACJI SANITARNYCH 215

12. PROJEKTY INSTALACJI CENTRALNEGO OGRZEWANIA I CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJ 222

12.1. Wymagania prawne 222
12.2. Potrzeba projektu i jego koszty 223
12.3. Nadzpr nad wykonaniem instalacji 223
12.4. Odbiór instalacji, rozruch i regulacja wstępna 223
12.5. Przykładowe projekty instalacji centralnego ogrzewania 224

13. WYKAZ NORM I PIŚMIENNICTWO 233