BYĆ I NIE BYĆ

Książka Być i nie być Tomasza Platy to pierwsza w polskiej myśli teatralnej tak wyrazista próba uczynienia z dekonstrukcji nie zaledwie punktu odniesienia, lecz zasadniczego horyzontu rozważań o teatrze. Przedmiotem swojej obserwacji autor czyni w pierwszym rzędzie 'metafizykę obecności', strukturę kluczową tak dla teatru, jak dla filozofa dekonstrukcji Jacques'a Derridy. Każdy teatr - twierdzi Plata - lokuje się między dwoma biegunami, między obecnością a nieobecnością. W rezultacie stanowi więc dowód na nieskuteczność roszczeń metafizyki obecności, podważa podział ustanowiony w imię kategorii tożsamości i jednoznaczności. Tę nierozstrzygalność Plata znakomicie analizuje na przykładzie dokonań kontrkulturowych twórców lat 60., spadkobierców Artauda, dla których scena miała być nieodmiennie przestrzenią obecności. Czy aktor jest obecny na scenie czy raczej maskuje swoją obecność? A tworzona przezeń postać? Jest czy nie jest? Te pytania wyznaczyły pod koniec XX wieku ważny zwrot w pojmowaniu teatru i performansu. Plata jest jednym z pierwszych, którzy konsekwentnie zadają te pytania w Polsce i wobec rodzimych poszukiwań teatralnych, umieszczając je na tle powszechnym. Bardzo cenna praca. Tomasz Kubikowski Patroni Medialni: Dziennik, Exklusiv.