Za pomocą poruszających wyobraźnię cytatów i błyskotliwie Buchanan ożywia panoramę polityczną, zręcznie charakteryzując ekonomiczne, kulturalne oraz społeczne prądy zmian i ciągłości, które wiodły Europę od podzielonego kontynentu ku nowej, wciąż jeszcze nieokreślonej roli w świecie.
Carole Fink, Uniwersytet Stanowy Ohio
Burzliwy pokój. Historia Europy 1
[zasłonięte]945-20 to przejrzysta całościowa ocena zdumiewającego odrodzenia się Starego Kontynentu ze straszliwego zniszczenia i rozpaczy po drugiej wojnie światowej.
William R. Keylor, Instytut Historii Międzynarodowej, Uniwersytet Bostoński
Książka Toma Buchanana, opisująca okres od zakończenia drugiej wojny światowej aż po nowe tysiąclecie, prezentuje syntetyczny przegląd historii Europy – zarówno wschodniej, jak i zachodniej.
Autor rozpoczyna od omówienia wpływu drugiej wojny światowej na sytuację w Europie, ukazując, w jaki sposób w ostatnim okresie wojny tworzono podwaliny nowego ładu. Następnie przedstawia okres zimnej wojny, dzieje Europy wschodniej i zachodniej od lat pięćdziesiątych po osiemdziesiąte, po czym przechodzi do zagadnienia integracji, która nabierała coraz szybszego tempa w miarę zbliżania się końca stulecia. Analizuje gwałtowne i dramatyczne zmiany w Europie Wschodniej i ZSRR, które doprowadziły do zakończenia zimnej wojny; proponuje także nową interpretację lat dziewięćdziesiątych XX wieku, skupiając się na powstawaniu „zjednoczonej Europy” w postaci Unii Europejskiej, wciąż bezskutecznym poszukiwaniu „trzeciej drogi” oraz politycznych i gospodarczych przekształceniach w Europie Wschodniej.
Tom Buchanan wykłada historię współczesną i politykę na Uniwersytecie Oksfordzkim. Jest członkiem Kolegium Kellogga. Jest autorem m.in. książki
Britain and the Spanish Civil War (1997).
Spis treści
Podziękowania
Spis map
Spis ilustracji
Wprowadzenie: niepokoje Europy
1. Wojna i jej dziedzictwo
Podbój i okupacja
Kolaboracja
Ruch oporu
Wyzwolenie, 1943–1945
Europa neutralna
Koszty ludzkie i materialne
Sąd
Podsumowanie
2. Europa między mocarstwami, 1945–1953
Od Wielkiego Sojuszu do zimnej wojny, 1941–1947
Kwestia niemiecka
Plan Marshalla i bezpieczeństwo ekonomiczne
NATO i obrona Zachodu
Kultura a zimna wojna
Podsumowanie
3. Odrodzenie, odbudowa i rewolucja: Europa, 1945–1950
Nowa Europa?
Polityka w Europie Zachodniej
Europa Zachodnia: odbudowa i państwo opiekuńcze
Skandynawia: drogi do bezpieczeństwa
Europa Południowa: dyktatura i wojna domowa
Związek Radziecki i Europa Środkowo-Wschodnia
Między Wschodem a Zachodem: Finlandia, Austria i Jugosławia
Podsumowanie
4. Konsolidowanie Europy Zachodniej, 1950–1963
Obawy i aspiracje
W stronę dobrobytu: gospodarka a zmiany społeczne
Od Korei do Berlina: kontekst międzynarodowy
Bez eksperymentów: Niemcy Zachodnie, Wielka Brytania i Włochy
Francja i Algieria
Alternatywy socjaldemokratyczne
Podsumowanie
5. Europa Zachodnia w latach sześćdziesiątych
Przełom kulturowy
Nowe społeczeństwo: zmiany ekonomiczne i społeczne
Granice reform: Włochy, Niemcy Zachodnie i Wielka Brytania
Zagadkowa republika: Francja, 1958–1968
Bunt: studenci i robotnicy, 1967–1969
Nieustępliwa dyktatura: Hiszpania, Portugalia i Grecja
Podsumowanie
6. Związek Radziecki i Europa Wschodnia, od 1953 roku do lat siedemdziesiątych
Nowe społeczeństwa, powracające kryzysy
Chruszczow i destalinizacja
Kryzys 1956 roku: Polska i Węgry
Początek ery Breżniewa
Wschodnioeuropejskie alternatywy: Rumunia, Jugosławia, Albania
Od Praskiej Wiosny po doktrynę Breżniewa
Podsumowanie
7. Europa Zachodnia w latach siedemdziesiątych: spadek koniunktury i odprężenie
Era odprężenia
Ostpolitik Willy ego Brandta, 1969–1974
Nowe poczucie niepewności gospodarczej
Polityka zachodnioeuropejska
Problem terroryzmu, ok. 1970–1981
Prądy intelektualne i kulturalne
Przemiany: Hiszpania, Portugalia i Grecja
Podsumowanie
8 Europa Zachodnia w latach osiemdziesiątych: era Thatcher, Mitterranda i Kohla
Ku społeczeństwu postindustrialnemu
Kultury postmodernistyczne?
Nowa zimna wojna
Wielka Brytania za rządów Thatcher
Francja za Mitterranda
Kohl i Niemcy Zachodnie
Przełamywanie szablonu? Nowe ruchy polityczne
Europa Południowa
Podsumowanie
9 Integracja europejska: od Rzymu do Maastricht, 1957–1992
Spojrzenia na integrację
Utworzenie EWG
De Gaulle i EWG, 1958–1969
Zastój, 1970–1984
Jednolity Akt Europejski i 1992
Maastricht i później
Podsumowanie
10 Upadek reżimówkomunistycznych: Związek Radziecki i Europa Wschodnia, 1980–1991
Wszystko stanowe i znieruchomiałe ulatnia się
Polska i Solidarność, 1980–1981
Gorbaczow i reforma radziecka, 1985–1990
1989: upadek komunizmu w Europie Wschodniej
Zjednoczenie Niemiec, 1989–1990
Koniec Związku Radzieckiego, 1990–1991
Podsumowanie
Europa po zimnej wojnie
Budowanie Europy?
Polityka Europy Zachodniej
Niespokojne wody: Włochy i Niemcy
11. Europa Zachodnia: gospodarka i europejska unia walutowa
Postkomunizm: Europa Wschodnia i dawny ZSRR
Wojny bałkańskie
Podsumowanie
Podsumowanie
Przypisy
Wprowadzenie: niepokoje Europy
1 Wojna i jej dziedzictwo
2 Europa między mocarstwami, 1945–1953
3 Odrodzenie, odbudowa i rewolucja: Europa, 1945–1950
4 Konsolidowanie Europy Zachodniej, 1950–1963
5 Europa Zachodnia w latach sześćdziesiątych
6 Związek Radziecki i Europa Wschodnia, od 1953 roku do lat siedemdziesiątych
7 Europa Zachodnia w latach siedemdziesiątych: spadek koniunktury i odprężenie
8 Europa Zachodnia w latach osiemdziesiątych: era Thatcher, Mitterranda i Kohla
9 Integracja europejska: od Rzymu do Maastricht, 1957–1992
10 Upadek reżimów komunistycznych: Związek Radziecki i Europa Wschodnia, 1980–1991
11 Europa po zimnej wojnie
12 Podsumowanie
Literatura uzupełniająca
Ujęcie ogólne
Historia powszechna
Regiony
Historie narodowe
Zagadnienia
Gospodarka
Kultura
Druga wojna światowa w Europie
Zimna wojna w Europie
Europa po wojnie, 1945–1950
Europa zachodnia w latach pięćdziesiątych
Europa zachodnia w latach pięćdziesiątych
Związek Radziecki i Europa wschodnia, 1953–1970
Europa w latach siedemdziesiątych
Europa w latach osiemdziesiątych
Integracja europejska
Upadek komunizmu
Europa po zimnej wojnie
Indeks