KOBIETA Z PAGAN

STAROŻYTNEJ  STOLICY TAJEMNICZEJ I MITYCZNEJ BIRMY

-DAMA  DWORU KRÓLA ANAWRAHTA-

STAROŻYTNE  MIASTO PAGAN 

(porównywalne ,a może nawet  przewyższające Angor Wat świetnością.)

Gigantyzm  i ilość wzniesionych przed wiekami świątyń, budowli i pałaców dowodzi  wielkiej potęgi i bogactwa starożytnych królów Birmy. Dzisiaj z  zbudowanych pomiędzy XI a XIII na obszarze 400km2 blisko 5000 świątyń  przetrwało, około 2500,ale to, co zostało budzi zdumienie i zachwyt.  Wyobraźmy sobie miasto o powierzchni zaledwie 400km2 i 5000  gigantycznych: świątyń, pagód i stup których ściany błyszą w słońcu  pokryte złotem i drogocennymi klejnotami. Taki był Pagan u szczytu swej  potęgi.

Przyjmuje  się,że założycielem Pagan był Król Anawratha (1[zasłonięte]044-10 r.), który  zbudował pierwszą pagodę, Shwezigon, jednak historia Pagan sięga  znacznie głębiej i związana jest z rozwojem buddyzmu na terenie Birmy.  Dlatego musimy wrócić się w trzecie stulecie naszej ery do Indii ,w czas  kiedyKról Ashoka (272-232 n.e.) z dynastii Mauriya przyjmuje buddyzm.  Wkrótce potem rozsyła misjonarzy po całej południowo- wschodniej Azji,  aby rozprzestrzeniali naukę Buddy. Misjonarze trafili między innymi do  Birmy .

 Korzenie ludu birmańskiego tkwią w  Tybecie. Przed wiekami cześć zamieszkujących tam plemion ruszyło na  południe i stopniowo zakładało swoje siedziby na brzegach rzeki  Ayeyarwaddy.

Z kolei nad rzekami Sittaung i  Thanlwin zamieszkało plemię Pyus, pochodzące z Indii. Pyus stworzyli  pierwszą w Birmie cywilizację, której ślady pozostały w ich stolicy,  Pyay gdzie możemy znaleźć fragmenty buddyjskich kamiennych inskrypcji  pisanych w języku Pali. Zwykli ludzie plemienia Pyus byli zwolennikami  buddyzmu, jedni tradycji Pali (Theravada), inni sanskryckiej tradycji  Mulasarvastivada. Jednak królowie Pyus oraz panująca klasa wyznawali  hinduizm. W sztuce Pyus widać wpływy indyjskiej sztuki Orissa (wschód  Indii). O ludzie Pyus zachowało się bardzo mało informacji, bowiem w  ósmym wiekiem dorzecze rzeki Ayeyarwaddy podbiły wojska chińskiego ze  stanu Nan Tchao niszcząc wiele miast Pyus ,a pół wieku później  zwierzchnictwo nad rejonem objęło chińskie Imperium dynastii Tang co  przypieczętowało definitywny upadek państwa Pyus.

Mieszkające  w delcie Ayeyarwaddy plemię Mon miało główną siedzibę w Thaton (Ramanya  Desha), na wschód od zatoki Motetamet. Do jedenastego wieku, państwo  Mon pozostaje lennem Khmerów z Angkor. Gdy Tajowie podbijają Angor  królestwo zyskują niezależność. Mon wybudowali dwa duże porty w Bago i  Thaton, które przeładowywały towary płynące z Indii do Azji  południowo-wschodniej i z powrotem. Tereny zwierzchnictwa Mon rozciągały  się na wschodzie dzisiejszej Birmy. Ślady Mon możemy również znaleźć w  Lawas, w górę od Nakhon Pathon, które było głównym miastem królestwa  Suvannabhumi (Złota Ziemia) założonego przez indyjskiego Króla Ashoka.  Mon z Suvannabhumi, stworzyli potężne imperium Dvaravati, na południu  Birmy. Mon z Nakhon Pathon z Lamphun, stolicy niezależnego królestwa  Haripunchai byli jedynymi z wszystkich królestw Mon, które oparło się  najazdom Khmerów i Tajów Wróćmy teraz jednak do Pagan .Przybyłe wieki  temu z Tybetu ludy koczownicze praktykujące animizm osiedlając się  rejonie Pagan zmieniły się z w lud rolniczy uprawiający ryż i hodujący  bydło. Z czasem kontakty z Indiami i Tybetem spowodowały ,że w miejsce  animizmu zaczęto praktykować buddyzm Mahayana. W 849 roku król Pyinbya  (846-878 n.e.) zjednoczył wsie wokół Pagan w jedno dużego miasta i  otoczył wszytko murem. W następnym wieku uzurpator Nyaung U Saw Yahan  (931- 964) należący do sekty Aris ( Sądów Ludów Pustynnych) uczynił z  tantricsm (pochodzący z Tybetu) oficjalną religię Pagan. Gdy królem  Pagan zostaje Anawrahta (1[zasłonięte]044-10) rozpoczyna się dynastia, która  przyniosła sławę Pagan i uczyniła z niego centrum potężnego imperium.  Anawrahta przeszedł na buddyzm Hinayana, pod wpływem mnicha Shin Arahan,  który pochodził z Thaton gdzie praktykowano Theravadę . Na początku  swego panowania, Anawrahta zbudował pagodę „Myingaba”, aby odpokutować  winę, za zabicie poprzednika przyrodniego brata Sokkada.

Pagoda  zbudowana jest już w stylu architektury i symboliki buddyzmu Theravada  Anawrahta chciał odkryć prawdę nauk Buddy w tradycji Hinayana. Dlatego  chciał uzyskać dostęp do studiowania starych pism przetrzymywanych w  Thaton Jednak król Thaton - Manuha odmówił ich wydania. Anawrahta użył  siły.Zaatakował i splądrował Thaton w 1057. Po podboju Anawrahta  zbudował "Shwe San Daw". Stupę w kształcie piramidy. W stupie tej  zostały złożone jako relikwie włosy Buddy . Tarasy stupy udekorowano  cienką terakotową emalią, na której przedstawiono sceny Jataka (550  Żywotów Buddy). W każdym kącie tarasu umieszczono kamienne posągi  hinduskich bogów . Pagoda również jest znana pod imieniem Maha Pienne ( w  pali Vinayaka) lub Ganesha. Genesh z ludzkim ciałem i głową słonia,  jest jednym z najbardziej popularnych bóstw Indii .Usuwa bowiem  wszystkie przeszkody. Na wygląd budowli Pagan ogromny wpływ miał styl  architektoniczny stworzony przez króla Manuha który charakteryzują  proste formy ,korytarze z klasztornymi oknami i zaciemnionymi pokojami  ozdobione i obrazami. Historia mówi że Anawrahta przywiózł do Bagan  pojmanego Króla Manuha, wraz jego ministrami i uczonymi oraz pisma  Pitaka ( znane bardzie pod nazwą Tripitaka) odnoszące się do doktryny  Theravada , życia i dyscypliny klasztornej , oraz życia Buddy. Manucha  pozostając uwieziony w Pagan mógł jednak wznosić w mieście świątynie  które stały się wzorem dla wielu następnych budowanych przez Anawrahta i  jego następców . Prototypem tego stylu jest świątynia zbudowana przez  samego Manuha w 1059 i nazwana jego imieniem . Jest to budynek z  zaburzonymi proporcjami i piramidalną formą, która ma oznaczać  alegoryczną manifestację fizycznej i moralnej niewygody więźnia. W  świątyni znajdują się trzy olbrzymie posagi Buddy których wielkość jest  nieproporcjonalnie duża w stosunku do rozmiarów świątyni . Wszystko to  sprawia,że posągi „duszą się „ zamknięte w świątyni .

W Pagan są  setki świątyń godnych opisania, a każda niesamowita i każda mająca  własną historię chociażby taką jak Lokananda, w której przechowuje się  relikty Buddy pochodzące z Cejlonu.( kość z czoła i włosy) a w posadzce  wmurowano ledwo już widoczny odcisk stopy samego Buddy czy Złota Pagoda  Shwezigon, opisana przez Marco Polo.

Bogactwa  Pagan w czasie jego rozkwitu nie można porównać z żadnym innym miejscem  na świecie. Kultura i sztuka Pagan promieniowała na całą Azję południową  –wschodnią .Ich wpływ możemy dostrzec prawie wszędzie gdzie dotarł  buddyzm Theravada. Pagan był jednocześnie miastem bardzo nowoczesnym.  Mieszkańcy prowadzili życie bardzo dostatnie i bardzo chętnie  przeznaczali cześć swojego bogactwa na zdobienie świątyń złotem i  drogocennymi kamieniami, aby zyskać lepsze życie w następnym wcieleniu.  Nikt nie skąpił swoich bogactw, aby świątynie wyglądały coraz to  piękniej. Co ciekawe Kobiety z Pagan były słynne w starożytnej Azji  zarówno ze zdobienia świątyń jak i samych siebie. To jest prawie  aksjomat, że kobiety wszystkich czasów ,wszystkich epok i wszystkich  narodowości, mają pragnienie piękna i elegancji. Kobiety Pagan nie były  tutaj żadnym wyjątkiem. Jest wiele obrazów, i literackich inskrypcji,  pokazujących styl ubiorów, biżuterii i makijażu. Kobiety z Pagan słynęły  z wymyślnych fryzur. Jest wzmianka o szczególnej nazywanej  „Myeik-lut-su" noszonej przez nastoletnie dziewczyny . Szczegółowy i  kompletny wykaz fryzur kobiet z Pagan opisała Yaway Shin Htwe, dama  dworu służaca w pałacu Króla Maha Dhamma Yaza (A.D.1584 -1459). Yaway  Shin Htwe opisała 55 fryzur formie wiersza "Un Chin" a ich nazwy  brzmiały : " Myeik Hpyu" Myeik So" Thwe Nyo Myeik Lut" Yit Pat Su" Yaw  Yee" Tu Mei Shwe Yaung" Tein Taung Tet Thit" Hlyat Sit Pyat" Hnin Thwe  Ma So" Kya Nyo Wit San" Du Win Hnaing She" U Pyi Shun Pyaw" Zin Yaw Tant  Wei" Pale Ko Lone" Gamon Ngon Ar" Ley Tha Wei Le" Mgu Chee Matin" Ya  Gin " Kha Yu Chaung" Hton Kyaung" Hton Kya" Nga Pa Myeik So" Aung Myo  Nameik" Karaweik Hnot Thi" Hseik Thamee" Pan Pyee Hse Htwe" Ney Ayone  Khan" Nyint Yan Thauk Shu" Tein U Naga" Ley Pa Ya Thi" Hnaing Pyee San  Lut" Naga Pat Kyaw Kwin" Nantwin Myitzu" Htwet Pyu Mokwa" Padoma  Theikdi" Mani Kopa" Chaya Pwint They" Yon Yey La Wei" Ney Lei U Daung"  Thon Chaung Chu Shet" Sa Hwet Yaung Chaw" Thibaw Tagun" 43. Ananta Hpu  Sha, Mawra Giwa" Hintha Sa Hkunt" Pa Zin Taung Pyant" Thi Nyunt Let  Thin" Kun Lin" Nauk Twe" Myit Ta Ywe" Pale Kun Char " Yatana Man Daing"  Pwint Saing Pona Yeik" Naga Ate Ley Daunt" Shit Hmyaunt" Pyan Ka Bat.•

RZEŹBA PRZEDSTAWIA KOBIETĘ Z PAGAN

DAMĘ DWORU KRÓLA ANAWRAHTA

W KLASYCZNYM STRAOZYTNYM STROJU I  UCZESANIU Z EPOKI

Wymiary : wysokość 93cm

Rzeźba z drewna tekowego . Kraj  pochodzenia : BIRMA - PAGAN