 |
| |
Ze wstępu autora:
"Oddawana do rąk Czytelników Encyklopedia wojen napoleońskich obejmuje przede wszystkim wojny prowadzone przez Napoleona Bonaparte. Otwiera je pierwsza kampania włoska (1[zasłonięte]796-19), zamyka natomiast kampania 1815 roku, prowadzona na terenie Belgii, zakończona klęską pod Waterloo. Encyklopedia uwzględnia jednak także wcześniejsze wojny Wielkiej Rewolucji Francuskiej (1[zasłonięte]792-17), jak również te, które toczyły się w latach 1[zasłonięte]789-18 bez udziału Francji (np. konflikty rosyjsko-tureckie czy rosyjsko-perskie).
Encyklopedia zawiera około 1300 haseł, które można podzielić na kilka kategorii: Napoleon i członkowie jego rodziny; monarchowie i książęta; wodzowie naczelni państw walczących z Francją; francuscy marszałkowie i generałowie; wojskowi niższego szczebla, jeśli zapisali się w pamięci potomnych wybitnym czynem; kampanie i bitwy; armie poszczególnych krajów, rodzaje broni i służb; traktaty pokojowe i dyplomaci, którzy je przygotowywali bądź podpisywali; ordery wojskowe, a także hasła anegdotyczne (kapelusz cesarza, buława marszałkowska itp.).
Sporo miejsca zajmują hasła o tematyce polskiej. Uważam, że jeśli sami nie zadbamy o przypomnienie naszej wojskowej historii tego okresu, to nikt za nas tego nie zrobi. Jest więc hasło Księstwo Warszawskie, kilka haseł ogólnych odnoszących się do Wojska Polskiego tego okresu, biogramy polskich generałów oraz zasłużonych oficerów, np. Cypriana Godebskiego, Berka Joselewicza, Salwatora Rakowieckiego, Michała Świdy. Jest również kilkanaście biogramów wybitnych polskich postaci politycznych, takich jak Feliks Łubieński, Stanisław Kostka Potocki, Tadeusz Ma tusze wieź. Są miejsca bitew i potyczek z terenu Księstwa Warszawskiego, m.in. Pułtusk, Czarnowo, Tczew, Gdańsk, Lidzbark Warmiński, Raszyn, Zamość, Sandomierz, kilkanaście haseł bitew napoleońskich, w których szczególnie odznaczyli się Polacy, np. Hohenlinden, Tudela, Somosierra, Saragossa, Fuengirola; są słynne pułki polskie tego okresu, jak szwoleżerowie gwardii, jest Legia Nadwiślańska.
Są też hasła prezentujące te miasta polskie, które w czasach Księstwa Warszawskiego odgrywały istotną rolę bądź jako siedziby władz departamentalnych (Lublin, Kalisz, Poznań, Łomża), bądź też jako fortece oblegane przez Rosjan (Zamość, Modlin, Toruń, Częstochowa, Gdańsk).
Są wreszcie biogramy francuskich rezydentów w Księstwie Warszawskim, a więc Serry, Bignona i Pradta.
Wprowadziłem również hasła przypominające tych artystów - francuskich, polskich i innych - którzy swe rysunki i obrazy poświęcili epoce napoleońskiej. Są to zarówno uczestnicy tych dramatycznych wydarzeń - świadkowie niezwykłej epopei -jak też malarze późniejsi, którzy w swej twórczości nawiązywali do czasów wielkiego cesarza.
W encyklopedii przyjąłem „system szufladkowy" polegający na tym, że np. obok hasła „Kampania 1812 roku", gdzie został obszernie przedstawiony przebieg tej wojny, istnieją hasła odnoszące się do poszczególnych operacji lub bitew, np. Smoleńsk, Możajsk, tarutiński manewr, Małojarosławiec, Krasne, Berezyna. W ten sposób Czytelnik, który po przeczytaniu hasła głównego chciałby pogłębić swą wiedzę, znajdzie w encyklopedii jeszcze wiele dokładniejszych haseł odnoszących się do spraw szczegółowych. Znajdzie również biogramy marszałków i generałów występujących w tej kampanii, a także inne hasła charakterystyczne dla tej właśnie kampanii., jak np. baszkirzy, opołczenije, kozacy, partyzanci rosyjscy, Kreml. Ten sam system zastosowany został w odniesieniu do pozostałych kampanii.
Starałem się pisać tak, aby encyklopedia mogła stanowić pierwszą - wprowadzającą- lekturę dla młodego Czytelnika, który dopiero zaczyna interesować się epoką napoleońską i jeszcze niewiele wie na ten temat. Dlatego w licznych hasłach możliwie przystępnie tłumaczę sprawy wojskowe i polityczne owego okresu.
Jednocześnie jednak encyklopedia może także służyć tym, którzy wiedzą już bardzo dużo, a chcieliby sprawdzić jedynie pewne kwestie szczegółowe. Dlatego np. w hasłach dotyczących poszczególnych armii podaję pełną listę pułków piechoty i kawalerii, często z datami ich formowania. Takie hasła zainteresują szczególnie grono kolekcjonerów militariów.
Hasła, odnoszące się do bitew o istotnym znaczeniu dla przebiegu poszczególnych kampanii, zaopatrzone zostały w plany sytuacyjne, aby Czytelnik mógł się zorientować, jak przebiegały najważniejsze fazy danej batalii.
Odrębną część stanowi bardzo szczegółowe kalendarium, w którym podaję nie tylko daty odnoszące się do dziejów Wielkiej Rewolucji Francuskiej i cesarstwa, ale również daty ważne dla historii militarnej i politycznej głównych krajów europejskich oraz Polski, by Czytelnik mógł zorientować się w chronologii wydarzeń."
Stron 636, Wydawnictwo TRIO |
|
|
|
|
|
