Wstęp 7

1. Podstawowe obowiązki pracodawcy i pracowników w zakresie bhp 7

1.1. Obowiązki pracodawcy 7

1.2. Obowiązki osób kierujących pracownikami 9
1.2.1. Szczegółowe obowiązki osoby kierującej pracownikami w magazynie 9
1.2.2. Szczegółowe obowiązki w zakresie nadzoru nad bezpieczeństwem przeciwpo-żarowym osoby kierującej pracownikami 9

1.3. Obowiązki pracowników w zakresie bhp 10
1.3.1. Szczegółowe obowiązki pracowników na stanowiskach magazynierów 10
1.3.2. Obowiązki pracownika magazynu prowadzącego ewidencję materiałową 10

2. Zasady odpowiedzialności materialnej personelu magazynowego 11

2.1. Odpowiedzialność pracownika za szkodę wyrządzoną pracodawcy 11
2.2. Odpowiedzialność za mienie powierzone pracownikowi 12
2.3. Wspólna odpowiedzialność materialna 12

3. Budynki — bezpieczeństwo konstrukcji 12

4. Określenia i rodzaje budowli magazynowych 13

4.1. Wymagania ogólne dla budynków magazynowych 14
4.2. Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące pomieszczeń pracy oraz stanowisk pracy 16
5. Wyposażenie magazynów 18

5.1. Urządzenia do składowania w systemie ręcznym 19
5.2. Urządzenia do składowania w systemie zmechanizowanym 20

5.3. Charakterystyka i dobór magazynowych środków transportowych 20
5.3.1. Podział środków transportowych 20
5.3.2. Układnice magazynowe 23

6. Technologia pracy w magazynach 31

6.1. Technologia pracy w magazynach z systemem ręcznym 31

6.2. Technologia pracy w magazynach zmechanizowanych 32
6.2.1. Proces technologiczny w strefie wydań 32
6.2.2. Technologia pracy w magazynach kompletacyjnych 33
6.2.3. Technologiczny proces magazynowy w strefie przyjęć 33
6.2.4. Technologiczny proces magazynowy związany z przepływem ładunków w strefie składowania i kompletacji 33
6.2.5. Technologia pracy w magazynach obsługiwanych układnicami magazynowymi (regałowymi) 33
6.2.6. Sterowanie technologicznym procesem magazynowym przy wsparciu komputerowym 34
6.2.7. Automatyzacja procesów magazynowych 34

7. Organizacja gospodarki magazynowej 35

7.1. Struktura organizacyjna magazynów — typowe przykłady 36

7.2. Dokumentacja obrotu materiałowego 36
7.2.1. Dokumentowanie przyjęcia dowodów i materiałów 37
7.2.2. Dokumentowanie przyjęcia wyrobów gotowych 37
7.2.3. Dokumentowanie przyjęcia depozytów 37
7.2.4. Dokumentowanie wydawania wyrobów i materiałów z magazynu 37

8. Organizacja składowania i przechowywania materiałów 38

8.1. Podstawowe zasady bhp przy obsłudze urządzeń transportu ręcznego 38
8.2. Podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy przy przemieszczaniu ręcznym 39

8.3. Ryzyko zawodowe przy ręcznych pracach transportowych 42
8.3.1. System oceny ryzyka zawodowego przy ręcznych pracach transportowych 42
8.3.2. Ocena obciążenia przy ręcznym ciągnięciu i pchaniu ciężarów 44
8.3.3. Ocena obciążenia układu ruchu podczas podnoszenia i przenoszenia metodą wskaźników kluczowych 47
9. Transport mechaniczny 50

9.1. Podstawowe zasady bhp przy obsłudze urządzeń transportu mechanicznego 50
9.2. Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym 50
9.3. Ocena zagrożeń na stanowisku operator wózka 56

10. Organizacja składowania i magazynowania materiałów niebezpiecznych 65

10.1. Wymagania podstawowe dotyczące magazynowania materiałów, uwzględnia-jące bezpieczeństwo pożarowe 65

10.2. Magazynowanie materiałów niebezpiecznych 68
10.2.1. Przechowywanie, transport, stosowanie materiałów niebezpiecznych 68
10.2.2. Wymagania podstawowe dotyczące magazynowania materiałów niebezpiecznych 70

10.3. Warunki zachowania bezpieczeństwa w magazynie substancji i preparatów chemicznych niebezpiecznych 71

11. Szczegółowa instrukcja magazynowania i składowania substancji i preparatów niebezpiecznych w magazynach 74

11.1. Informacje podstawowe 74
11.2. Zasady ogólne obowiązujące przy pracach z chemikaliami 74
11.3. Wymagania dla opakowań 74
11.4. Zasady magazynowania 75
11.5. Środki ochrony indywidualnej dla pracownika upoważnionego do wstępu do magazynu 75
11.6. Środki udzielania pierwszej pomocy 76
11.7. Przypadki uszkodzenia opakowań 76

11.8. Organizacja składowania i magazynowania materiałów niebezpiecznych 77
11.8.1. Wymagania podstawowe dotyczące magazynowania materiałów, uwzględ-niające bezpieczeństwo pożarowe 77
11.8.2. Wymagania podstawowe dotyczące magazynowania materiałów niebezpiecznych 77

11.9. Szczególne wskazówki bhp — postępowanie z kwasami i zasadami 81
11.9.1 Postępowanie z kwasami 81
11.9.2 Postępowanie z zasadami 83

11.10. Magazynowanie farb, emalii, rozpuszczalników 86
11.11. Magazynowanie środków ochrony roślin, nawozów mineralnych i nawozów organiczno-mineralnych 86
11.12. Magazynowanie gazów palnych 88
11.13. Magazynowanie gazów płynnych 90
11.14. Gazy utleniające 92

11.15. Magazynowanie karbidu 93
11.15.1. Magazynowanie karbidu na wolnym powietrzu 93
11.15.2. Magazynowanie karbidu w pomieszczeniach składowych 93

11.16. Magazynowanie pod warstwą cieczy 94
11.16.1. Magazynowanie sodu 94
11.16.2. Magazynowanie fosforu 94

11.17. Sposoby przechowywania niektórych materiałów 94

12. Substancje i preparaty chemiczne niebezpieczne 96

12.1. Podstawowe wymagania dotyczące zasad klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych niebezpiecznych 101
12.2. Karta charakterystyki substancji niebezpiecznej lub preparatu niebezpiecznego 102
12.3. Oznakowanie opakowania substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego 112
12.4. Przepisy o nadzorze 114

13. Prace szczególnie niebezpieczne 115

13.1. Prace na wysokości 115
13.2. Drabiny przenośne 116
13.3. Rusztowania 117
13.4. Środki ochrony indywidualnej stosowane przy pracach na wysokości 118
13.5. Praca na wysokości przy odśnieżaniu dachu 120

14. Ochrona przeciwpożarowa 124

14.1. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa pożarowego budynków i ich części 124
14.2. Podstawowe obowiązki właściciela, zarządcy lub użytkownika budynku magazynowego w zakresie ochrony przeciwpożarowej 127
14.3. Techniczne środki zabezpieczenia przeciwpożarowego 128
14.4. Urządzenia przeciwpożarowe w obiektach magazynowych 128
14.5. Podręczny sprzęt gaśniczy 128
14.6. Ewakuacja ludzi z pomieszczeń magazynowych i budynków 135
14.7. Najważniejsze wymagania dotyczące dróg i wyjść ewakuacyjnych 138
14.8. Instrukcja zabezpieczenia pożarowego 139
14.9. Prace niebezpieczne pod względem pożarowym 140
14.10. Zagrożenie pożarem i/lub wybuchem. Ocena zagrożeń, ocena ryzyka zawodowego 140

15. Ryzyko zawodowe a wypadki 143
16. Przykłady wypadków zaistniałych w magazynie 144

Podsumowanie 146
Przepisy prawne 147
Literatura 148
Wykaz tabel 149
Wykaz fotografii 150
Wykaz rysunków 150
Dane producentów i dystrybutorów sprzętu prezentowanego w książce 151