Opis książki:
Bezrobocie jest stałą cechą współczesnych gospodarek rynkowych. Gdy jego rozmiary osiągają wysoki poziom, staje się poważnym zagrożeniem ekonomicznym. W książce podjęto próbę zbadania relacji pomiędzy bezrobociem a wzrostem gospodarczym oraz określenia roli bezrobocia jako czynnika determinującego poziom i dynamikę PKB.
W publikacji sformułowano płynące z tego wnioski i postulaty dla polityki gospodarczej zarówno w krajach wysoko rozwiniętych, jak i będących w fazie transformacji systemowej, z uwzględnieniem sytuacji w Polsce.
W opracowaniu tym czytelnik znajdzie między innymi omówienie:
zmian, jakie zachodzą w relacji bezrobocie - wzrost PKB pod wpływem postępu technicznego (rewolucji informatycznej, szybkiego wdrażania maszyn numerycznych i robotyzacji produkcji) oraz dokonującej się od lat 80. ubiegłego wieku globalizacji
problemów spornych i kontrowersyjnych, takich jak rola państwa w ograniczaniu bezrobocia i pobudzania długookresowego wzrostu PKB oraz interpretacja i ocena działania prawa Okuna w tym kontekście
zagadnień związanych z redukcją bezrobocia, w tym metod ograniczania stóp bezrobocia równowagi i nierównowagi, zwiększeniem PKB i oddłużaniem polskiej gospodarki w warunkach pogłębiającej się recesji zadłużeniowej w skali międzynarodowej.
Książka, będąca rozprawą habilitacyjną, adresowana jest do pracowników naukowych, doktorantów i studentów uczelni ekonomicznych oraz wszystkich osób zainteresowanych problematyką bezrobocia, jego wpływu na rozwój gospodarczy zarówno w krajach wysoko rozwiniętych, jak i rozwijających się.
Praca składa się z dwóch części: teoretycznej pt. Bezrobocie w wybranych modelach wzrostu gospodarczego oraz praktycznej pt. Bezrobocie a wzrost gospodarczy - wnioski i postulaty dla polityki gospodarczej (z uwzględnieniem sytuacji w Polsce). Zagadnieniom generalnej poprawy efektywności funkcjonowania rynków pracy, tworzenia i wdrażania wyników postępu technicznego i ich wpływu na poziom bezrobocia i wzrostu gospodarczego poświęcone są rozdziały 1-3. Natomiast odpowiedzi na trzy ostatnie pytania są przedmiotem rozdziałów 4-6 oraz aneksu.
Rozdział 1 zawiera zarys problemu bezrobocie a wzrost gospodarczy. Punktem wyjścia jest tzw. ujęcie tradycyjne (neoklasyczne) polegające na twierdzeniu, że wzrost gospodarczy ostatecznie zdeterminowany jest przez postęp techniczny, natomiast poziom bezrobocia zależy od wysokości stopy równowagi bezrobocia, przy czym nie istnieje korelacja pomiędzy wzrostem gospodarczym a bezrobociem (podrozdział 1.1). Podejście tradycyjne jest konfrontowane ze stylizowanymi faktami dotyczącymi relacji bezrobocie - wzrost gospodarczy (podrozdział 1.2). Skonfrontowanie tych zdarzeń z tradycyjnym modelowym ujęciem relacji bezrobocie a wzrost gospodarczy prowadzi do wniosku, że chociaż model tradycyjny uwzględnia znaczną liczbę tych faktów, to jednak nie wszystkie są w nim uwzględnione. Szczególnie dotyczy to nowego ujęcia postępu technicznego w modelach wzrostu, a w konsekwencji uwzględnienie nowych trendów w relacjach bezrobocie - wzrost gospodarczy. Było to odejście od modeli z egzogenicznym postępem technicznym w kierunku endogenicznych modeli wzrostu. Zagadnienia te są przedmiotem kolejnego podrozdziału (1.3). Rozdział 1 kończy zestawienie pojęć i definicji wykorzystywanych w dalszej części pracy (podrozdział 1.4).
Przedmiotem rozdziału 2 jest analiza wybranych teorii rynku pracy i modeli wzrostu ekonomicznego z punktu widzenia relacji bezrobocie - wzrost gospodarczy. W rozdziale omówiono wpływ postępu technologicznego oraz polityki płacy efektywnościowej na relację wzrost gospodarczy - bezrobocie. Podstawą analizy były modele płacy efektywnej, teorii dopasowań (model Aghiona i Howitta - podrozdziały 2.2 i 2.3) oraz model Zaglera (łączący zagadnienia wzrostu gospodarczego, bezrobocia oraz płacy efektywnościowej - podrozdział 2.4). Bezrobocie keynesowskie, prawo Okuna, teorie stóp równowagi bezrobocia a wzrost ekonomiczny zostały omówione w rozdziale 3. Punktem wyjścia jest analiza przyczyn i skutków bezrobocia typu keynesowskiego (podrozdział 3.1). Relacje bezrobocie (przede wszystkim o charakterze bezrobocia keynesowskiego) a wzrost gospodarczy wg prawa Okuna są przedmiotem kolejnego podrozdziału (3.2). Rozdział 3 kończy omówienie związków pomiędzy teoriami stóp równowagi bezrobocia a wzrostem gospodarczym ze szczególnym uwzględnieniem redefinicji pojęć równowagi bezrobocia. W części II, obejmującej rozdziały od 4-6 oraz aneks, zawarto wnioski i postulaty dla polityki gospodarczej (z uwzględnieniem sytuacji w Polsce). Szczególną uwagę zwrócono na trzy zagadnienia. Po pierwsze, na skracanie przeciętnego czasu pracy jako metodę ograniczania bezrobocia przede wszystkim technologicznego. Metoda ta ma głównie zastosowanie do krajów wysokorozwiniętych, o dużej liczbie przedsiębiorstw, posiadających dobrą kondycję finansową (rozdział 4). Po drugie, na intensyfikację wykorzystania kapitału jako metodę zmniejszenia bezrobocia równowagi oraz stymulowania, poprzez redukcję przeciętnego współczynnika kapitałochłonności, wzrostu gospodarczego (rozdział 5). Metoda ta ma przede wszystkim zastosowanie do krajów o relatywnie niskim poziomie dochodu narodowego na jednego mieszkańca. Jej celem jest złagodzenie bariery kapitałowej w tych krajach i ograniczenie poziomu stóp równowagi bezrobocia. Skuteczność oddziaływania procesów intensyfikacji wykorzystania kapitału zarówno w odniesieniu do wzrostu produkcji, jak i zwiększenia zatrudnienia przede wszystkim zależy od zwiększenia popytu na produkty i usługi wytwarzane w danej gospodarce. Stąd część II pracy kończą rozważania dotyczące działań, które mogłyby zwiększyć popyt na dobra i usługi wytwarzane w Polsce zarówno na rynek wewnętrzny, jak i na eksport w warunkach konieczności oddłużania polskiej gospodarki (rozdział 6).
Pracę zamyka aneks, w którym przedstawiono wyniki badań własnych autora dotyczących relacji bezrobocie - wzrost gospodarczy w Polsce w latach 1[zasłonięte]990-20 na tle sytuacji w USA i Japonii w tym okresie.
Wprowadzenie
CZĘŚĆ I. BEZROBOCIE W WYBRANYCH MODELACH WZROSTU GOSPODARCZEGO
Rozdział 1. Wzrost gospodarczy a bezrobocie - zarys problemu
1.1. Tradycyjne (neoklasyczne) podejście do problemów bezrobocia i wzrostu gospodarczego
1.2. Fakty stylizowane: wzrost gospodarczy - bezrobocie
1.3. Wzrost ekonomiczny a bezrobocie w endogenicznych modelach wzrostu
1.4. Pojęcia i definicje
1.5. Podsumowanie
Rozdział 2. Analiza wybranych teorii rynku pracy i modeli wzrostu ekonomicznego z punktu widzenia relacji bezrobocie - wzrost gospodarczy
2.1. Uwagi wstępne
2.2. Teoria poszukiwań i dopasowań. Tworzenie i likwidacja miejsc pracy w aspekcie wzrostu gospodarczego (model P. Aghiona i P. Howitta)
2.2.1. Oznaczenia i założenia modelu
2.2.2. Warunki równowagi stacjonarnej
2.2.3. Wzrost endogeniczny
2.2.4. Uczenie się przez pracę
2.3. Teoria płacy efektywnościowej
2.4. Model Zaglera
2.4.1. Gospodarstwa domowe i ich użyteczność
2.4.2. Produkcja
2.4.3. Sektor innowacyjny
2.4.4. Rynek pracy
2.4.5. Warunki równowagi na rynku pracy
2.5. Podsumowanie
Rozdział 3. Bezrobocie keynesowskie, prawo Okuna, teorie stóp równowagi bezrobocia a wzrost ekonomiczny
3.1. Bezrobocie keynesowskie a wzrost gospodarczy
3.2. Prawo Okuna
3.3. Teorie stóp równowagi bezrobocia a wzrost gospodarczy
3.4. Podsumowanie
CZĘŚĆ II. BEZROBOCIE A WZROST GOSPODARCZY - WNIOSKI I POSTULATY DLA POLITYKI GOSPODARCZEJ (Z UWZGLĘDNIENIEM SYTUACJI W POLSCE)
Wprowadzenie
Rozdział 4. Skracanie czasu pracy jako metoda ograniczania bezrobocia technologicznego
Rozdział 5. Intensyfikacja wykorzystania kapitału jako metoda zmniejszenia bezrobocia równowagi i stymulowania wzrostu gospodarczego
5.1. Modyfikacja o stopę równowagi bezrobocia modelu pięciokąta stabilizacji makroekonomicznej
5.2. Nowe podejście do zmianowości jako sposobu na obniżenie bezrobocia równowagi i pobudzanie wzrostu gospodarczego
Rozdział 6. P obudzanie popytu na produkcję wytwarzaną w Polsce, w warunkach konieczności oddłużania polskiej gospodarki, jako element długofalowej strategii rozwoju polskiej gospodarki
6.1. Inwestycje infrastrukturalne oraz aktywna polityka w zakresie kursu walut jako istotne elementy długofalowej strategii rozwoju Polski
6.2. Ocena wybranych elementów obecnej polityki fiskalnej w aspekcie walki z bezrobociem i jej oddziaływania na intensyfikację wzrostu gospodarczego - sugerowane rozwiązania
6.3. Proponowane zmiany metod dofinansowania działalności gospodarczej w Polsce z wykorzystaniem rozwiązań przyjętych w planie Marshalla
6.4. Wpływ wzrostu popytu na dobra i usługi wytwarzane przez polską gospodarkę oraz intensyfikacji kapitału na poziom bezrobocia w Polsce - ujęcie modelowe
Zakończenie
Bibliografia
Aneks. Wzrost gospodarczy a bezrobocie w Polsce w latach 1[zasłonięte]990-20 - wybrane zagadnienia
Spis tablic
Spis rysunków
|
