EAN: 978
[zasłonięte][zasłonięte]15526
Prezentowana antologia jest pierwszym tego typu w Polsce zbiorem ludowych baśni niderlandzkiego obszaru językowego.
W ich doborze autor przekładu kierował się zamiarem reprezentatywnego przedstawienia baśni z różnych rejonów i różnych czasów, jak i chęcią stworzenia książki atrakcyjnej dla czytelnika.
W zbiorze znalazły się więc
bajki zarówno zaczerpnięte z rękopisów - i publikowane tu po raz pierwszy - jak i z czasopism holenderskich, flamandzkich i fryzyjskich oraz z opublikowanych zbiorów bajek niderlandzkich, wśród nich również w wersjach gwarowych.
Baśnie opatrzone są obszernym komentarzem zawierającym informacje filologiczne - źródło, miejsce i czas publikacji oraz uwagi etnograficzne i literackie, a także typologię według systematyki międzynarodowej.
Recenzja
Ten zbiór baśni ma ponad sześćset stron i jest chyba jedynym tak szerokim opracowaniem baśni niderlandzkich, flamandzkich, holenderskich i fryzyjskich. Antologia zawiera 120 baśni, skierowanych zarówno do młodszego, jak i starszego czytelnika. Z wieloma z nich czytelnicy zetkną się po raz pierwszy, co tym bardziej świadczy o unikatowości tej pozycji i luce, jaka dotychczas istniała na rynku wydawniczym. Profesor Andrzej Dąbrówka zebrał i opracował całkiem smakowitą ucztę dla miłośników baśni, folkloru i dawnych wierzeń. Autor zdążył zgłębić skarbnicę baśni będąc na stażu w Zakładzie Etnograficznym Holenderskiej Akademii Nauk. Udało mu się także dotrzeć do zbiorów archiwalnych, które dotąd nie ukazały się drukiem. Kilka z nich zostało umieszczonych w niniejszym zbiorze, obok bajek zaczerpniętych z rękopisów, czasopism holenderskich, flamandzkich i fryzyjskich a także różnych opublikowanych wcześniej zbiorów, w tym w wersjach gwarowych. Wydanie „Baśni…” było możliwe dzięki finansowemu wsparciu fundacji belgijskich, fryzyjskich i holenderskich.
Sam autor podkreśla, że w jego opracowaniu jest więcej bajek magicznych, niż w „Baśniach Braci Grimm”. Są tam baśnie tchnące grozą („Trupojad”, „Nieboszczyk zaproszony do stołu”), znane z innych zbiorów (jak na przykład „Król Olch”), czy opowiadające o niezwykłych zwierzętach („Ptak feniks”, „Zaczarowany kotek”). Baśnie zostały opatrzone szczegółowym komentarzem wraz z informacjami filologicznymi. Autor podaje źródło, miejsce i czas publikacji. Warto zajrzeć do osobnego działu komentarzy i uwag do tekstów. Zawierają one sporo cennych informacji i wskazówek dla czytelników, chcących poszerzyć wiedzę o bajkach i baśniach od strony bardziej naukowej.
Magdalena Świtała
SPIS TREŚCI:
Przedmowa. "Opowiadania, którymiśmy byli" (Andrzej Dąbrówka)
1. Siedem języków smoka
2. O trzech zaklętych królewnach
3. O kowalczyku-siłaczu
4. O szklanym dziadku
5. Jaś i Marysia i czarownica Pitra Loo
6. Zamek ognia
7. Czarodziejska strzelba
8. Wątroba smoka
9. Niema księżniczka
10. Głupi
13. O kupcu z czterema psami
14. O czarnoksiężniku z Ameryki
15. Zamek o czterech białych wieżach
16. O syrenie
17. Góra magnetyczna
18. O czarnym koniu, złotej uździe i ptaszku
19. Klaas Sztukimistrz
20. Ten, co nie umiał się bać
21. Synunio-Palunio i ludojad
22. Janek z papierowego domku
23. Młynarze nie idą do piekła
24. Olbrzym, który kradł siano
25. Syn rybaka i księżniczka
26. Chłopak bez cienia
27. Smidje Smee
28. O gospodarzu Jędrzeju
29. „Stara bida”
30. Jak tam się dostać
31. O człowieku, który chciał spotkać śmierć
32. Koniec świata
33. Chłop Miotła, Chłop Kiść Liści i Chłop Żelazo
34. Smalczuś
35. Trzej bracia
36. Trupojad
37. Od dziś za rok...
38. Złota bransoletka
39. O rycerzu z synkiem i Królu Olch
40. Dom pełen dziwów
41. Syn kupca z Antwerpii
42. O panu, który zwiedzał świat
43. Dwie narzeczone
44. Śpiąca królewna
45. Jan Półprosiak Pierwszy
46. Śliczna dziecina
47. Królewicz zaklęty w dzika
48. Różnica między bogatym a biednym
49. Nagrobek starego pastora
50. Nieboszczyk zaproszony do stołu
51. W krainie nieśmiertelności
52. Mnich z Afflighem
53. Biała Karolinka i Czarna Karolinka
54. O Maryni i Jasiu
55. O prządce, co nie umiała prząść
56. Żelazny Człowiek
57. Krasnoludki
58. Wdzięczny topielec
59. Wdzięczny umarły
60. O królewnie i piekarczyku
61. Duży Gjalt i Mały Gjalt
62. Wdzięczny rycerz
63. Jan Niedźwiedź
64. Wierny przyjaciel
65. Silna księżniczka
66. Jan Marcin
67. O różdżce czarodziejce, złotym piórku i mówiącym osiołku
68. Szyper i czarny pies
69. Panna Chaberek
70. Zaczarowany kotek
71. Ptak Feniks
72. Źródło Świętego Allana
73. Walibór
74. O chłopaku z orłem
75. Książę Brunświku na bezludnej wyspie
76. Rybak i jego żona
77. Pierścień syreny
78. O drewnianym koniku
79. O chruśniczku
80. Krzesiwo
81. Zaczarowana butelka
82. O siedmiu śpiących i księżniczce z rogami
83. Złoty ptaszek
84. O serwetce, lasce, skrzypcach i płaszczu
85. Chłopak ze śliwkami
86. „Rzep-czep” i „w górę kosz”
87. O latającym koniu
88. O mieczu i koszuli
89. Cudowny konik
90. Trzech chłopaków i trzy królewny
91. Szabelka czarodziejska
92. O bańce złodziejce
93. Jack i jego piszczałka
94. O jabłkach zdrowia
95. Diabeł i drwal
96. Dwaj wędrowcy
97. Podarunki trzech braci
98. Kasia Znajdusia
99. Czterej bracia na koniach
100. O trzech rycerzach i diable
101. Co brat, to chwat
102. O Wielkoludzie, Smoczycu i Łabędzim Panu
103. Zaczarowana sakiewka
104. O chłopie, który zrozumiał mowę zwierząt
105. Królewicz, który poznał mowę zwierząt
106. Księżniczka, która zażyczyła sobie mieć dziecko
107. Szewc i Krasnoludek
108. Paluszek
109. Wielkolud
110. Pan Księżyc
111. Dziewczyna bez rąk
112. O złotym ptaku, który umiał mówić
113. Maurycja
114. Opowieść o wypędzonej kobiecie
115. O półkogutku
116. O Jasiu i Marysi
117. Królewicz i trzech dziwaków
118. Wodnik i złoty topór
119. Pani na Staveren
120. Biedny robotnik i bogaty chłop
KOMENTARZE
Objaśnienia skrótów
Źródła wyboru
Opracowania wykorzystane
Uwagi do tekstów
