Babka płesznik - ( Plantago psyllium ).

Babka płesznik, nazywana także płesznikiem lub pchlicą, należy do gatunku roślin jednorocznych, z rodziny babkowatej, pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego. Rośnie dziko w krajach śródziemnomorskich od Hiszpanii do Azji Mniejszej, oraz w północnej Afryce, została zawleczona do Ameryki Południowej i południowej części Australii. Uprawia się ją w wielu krajach południowej Europy, głównie na południu Francji, w Polsce nie rośnie dziko, jest rzadko uprawiana.

Babka płesznik jest rośliną jednoroczną o słabo rozgałęzionej łodydze w górnej części krótko gruczołkowato owłosiona, dorasta do 30 cm. Łodyga pokryta jest małymi równowąskimi, owłosionymi naprzeciwlegle ułożonymi listkami. Z kątów liści wyrastają jasnobrunatne drobne kwiaty, zebrane w nieduże kłosy. Owocem są jasnobrązowe, pękające torebki, zawierające dwa małe nasiona, owalnołódkowate, błyszczące, ciemnobrązowe, które po zetknięciu z wodą pokrywają się śluzem. Łatwo przylegają do skóry. Wyglądem przypominają pchły i prawdopodobnie stąd pochodzi polska nazwa rośliny – pchlica.

Surowcem leczniczym są nasiona babki płesznika, które zbiera się całkowicie dojrzała, ścinając całe kwiatostany, które następnie suszy się w zaciemnionych i przewiewnych miejscach lub w specjalnych suszarniach, po czym omłaca i doczyszcza. Nasiona są barwy jasnobrunatnej do bardzo ciemnobrunatnej ale nie czarnej, są gładkie i połyskujące podłużne eliptyczne o długości 2 – 3 mm i 0,8 – 1 mm szerokie, w jednym końcu szersze niż w drugim. Po jednej stronie znajduje się liniowa jasna bruzda, ograniczona zgrubiałym brzegiem.

Skład i działanie:

Nasiona babki płesznika ( Semen Psyllii ) zawierają duże ilości substancji śluzowych które znajdują się w łupinie nasiona. Ponadto nasiona zwierają trisacharydy, białko, fitosterole, aukubiny, olej tłusty, sterole i triterpeny.

Nasiona babki płesznika dzięki dużej zawartości błonnika działają oczyszczająco, wspomagająco na pracę jelit, i przeczyszczająco.

Zastosowanie w lecznictwie domowym :

W medycynie naturalnej najczęściej nasion babki płesznika używa się jako środka przeczyszczającego, szczególnie przydatnego przy zaparciach, zwłaszcza u osób cierpiących na hemoroidy, Wyraźnie łagodzi wtedy ból w czasie wypróżnień. Stosowanie w diecie nasion babki płesznika łagodzi podrażnienia ścian jelit, przełyku, odbytu, dzięki swym właściwościom śluzowatym. Jest też stosowana jako środek zapobiegający chorobom układu krążenia, pomaga w usunięciu złego cholesterolu z organizmu.

Postać leku:

Nasiona babki płesznika podaje się do picia w zależności od wieku dorośli od 10 – 30 gram tj około 7,5 łyżeczki. W tym celu najlepiej namoczyć nasiona w wodzie przegotowanej, herbacie lub w kompocie i wypijać 2 do 3 razy dziennie. Podczas stosowania należy w ciągu dnia wypijać dodatkowo przynajmniej 8 szklanek wody.

Jako środek przeczyszczający można podawać nasiona niemowlakom i małym dzieciom w ilości 5 – 15 gram tj. od 1 – 2 łyżeczek według wieku. .Należy dla niemowląt przygotować kleik w naprze z rumianku, kleik podawać rano i wieczorem.

Nasiona babki płesznika polecane są kobietom w ciąży gdyż skutecznie zastępują inne nieraz gwałtowne i silnie działające środki przeczyszczające. Działanie następuje po 12 – 24 godzinach lub nawet później.

W starożytności nasionami babki płesznika leczono płuc i febrę. W dawnej Polsce gotowano z nasion leczniczy kleik, który słodzono miodem i podawano przy suchym kaszlu. Leczono nim również stany zapalne oczu.

Uwaga:

Nie stosować nasion babki płesznika przy niedrożności jelit, nudnościach, wymiotach i bólach brzucha z nieznanej przyczyn. Gdy w tym samym czasie przyjmowane są inne leki należy zachować odstęp co najmniej godzinny, gdyż mogą opóźniać wchłanianie leków.