Redaktor naukowy: prof. dr hab. inż. Roman Ney
Współpracownicy: Sławomir Graczyk, Grażyna Hołojuch, Beata Kępińska, Marcin Pussak, Agnieszka
Redaktor Wydawnictwa: Marta Komarowska
Redakcja techniczna: Barbara Sudoł
Opracowanie graficzne rycin, projekt okładki i stron tytułowych: Marcin Pussak Tłumaczenie na język angielski: Wojciech Mayer, David Toft



Odnawialne źródła energii mogą stanowić istotny udział w bilansie energetycznym. Kogą przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa regionu, a zwłaszcza do poprawy zaopatrzenia w energię na terenach o słabo rozwiniętej infrastrukturze energetycznej. Odnawialne źródła energii to także nowe miejsca pracy.
W uchwalonej przez Sejmik "Województwa małopolskiego w dniu 3O stycznia 2OOÓ r. „Strategu TR,oz-woju 'Województwa Małopolskiego na lata 2OO7—20/,3" jednym z kierunków jest ochrona powietrza i zwiększenie wykorzystania niekonwencjonalnych źródeł energii. Zapis ten został doprecyzowany w Programie Ochrony Środowiska Województwa małopolskiego na lata 2005—20 i 2, gdzie ochrona powietrza poprzez m.in. zwiększanie wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w szczególności energii geotermalnej oraz wodnej, została uznana za priorytet polityki ekologiczne] małopolski.
TPodziewine wody termalne jako czysty ekologicznie nośnik energii mogą odegrać znaczącą rolę w wielu rejonach województwa małopolskiego. ^Dlatego Województwo małopolskie na przestrzeni ostatnich lat zleciło szereg opracowań z zakresu rozpoznania potencjału źródeł tych wód w regionie.
niniejszy Htlas jest zwieńczeniem przeprowadzonych badań. Stanowi kompendium wiedzy na ten temat i swego i"odzaju przewodnik dla potencjalnych inwestorów. Liczę, że pomoże w podjęciu działań inwestycyjnych wykorzystujących podziemne wody termalne w ciepłownictwie czy też rekreacji.
Janusz Sepioł Ynarszałeh Województwa małopolskiego
Województwo małopolskie leży na obszarze o zróżnicowanej budowie geologicznej. nakładają się tu na siebie różne jednostki geologiczne, co powoduje dużą zmienność warunków hydrogeologicznych i geotermalnych.
Mutorzy rttlasu przeanalizowali wyniki wierceń, a także opracowania dotyczące hydrogeologu, i na tej podstawie wyodrębnili osiem zbiorników wód podziemnych, które są równocześnie zbiornikami wód termalnych o zróżnicowanej wydajności i entalpii. Ha tej bazie wykonano mapy obrazujące występowanie poszczególnych zbiorników wód termalnych z podaniem ich charakterystyki.
należy mieć świadomość, że pozyskane informacje z poszczególnych wierceń są ograniczone nie tylko w aspekcie hydrogeologicznym, ale szczególnie mało jest wiarygodnych danych geotermalnych. 'Wynika to z ograniczonych zakresów opróbowań tych otworów, które miały inne zadanie, głównie dotyczące rozpoznania naftowego. TPomimo tego zestawienie fttlasu jest opiracowaniem nowatorskim, które będzie pomocne przy wyborze miejsca budowy instalacji geotermalnych.
Gnergia geotermalna jest czysta ekologicznie i jest niezależna zarówno od zmian klimatycznych, jak i od pory roku oraz doby, może zatem być wykorzystywana przez cały rok na optymalnym poziomie.
Sądzę, że pożyteczne byłoby opiracowanie analogicznych atlasów dla poszczególnych województw.



SPIS TREŚCI



Od Autorów..................................................................................................................................................... 6
Spis tabel........................................................................................................................................................... 7
Spis rycin.......................................................................................................................................................... 7
Wprowadzenie - informacje ogólne............................................................................................................. 9
1. Wody termalne w jednostkach geologicznych małopolski............................................................... 15
2. Zbiorniki paleozoiczne (ryc. 2.1-2.3, tab. 1)......................................................................................... 19
3. Zbiornik triasowy (ryc. 3.1-3.4, tab. 2).................................................................................................. 22
4. Zbiornik jury środkowej (doggeru) (ryc. 4.1-4.6, tab. 3).................................................................... 25
5. Zbiornik jury górnej (malmu) (ryc. 5.1-5.4, tab. 4).............................................................................. 27
6. Zbiornik kredy górnej (cenomanu) (ryc. 6.1-6.5, tab. 5)..................................................................... 30
7. Zbiornik kredy górnej (senonu) (ryc. 7.1, tab. 6)................................................................................. 32
8. Zbiorniki paleogeńsko-mezozoiczne Karpat (ryc. 1.4,1.5, 3.1-3.4, tab. 7)...................................... 34
9. Zbiornik mioceński (ryc. 8.1-8.2, tab. 8)............................................................................................... 36
Bibliografia....................................................................................................................................................... 40



Od Autorów



Prace badawcze i wdrożeniowe prowadzone w Polsce od połowy lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia doprowadziły do uruchomienia do chwili obecnej pięciu instalacji geotermalnych wykorzystujących wody
0 temperaturze ponad 25°C (w Pyrzycach, Mszczonowie, Uniejowie i Stargardzie Szczecińskim oraz największa obszarowo instalaq'a ciepłownicza na Podhalu), kilku instalacji wykorzystujących wody podziemne o temperaturze poniżej 25°C (np. w Słomnikach) oraz kilkuset instalacji wykorzystujących ciepło gruntu w pompach ciepła.
Według danych na koniec 2005 roku zainstalowana moc cieplna wszystkich zakładów geotermalnych, włączając instalacje pomp ciepła, wynosiła w Polsce około 210 MWt, z czego blisko połowa (100 MWt) zabezpieczana jest z energii geotermalnej, pozostała część (110 MWt) pochodzi z gazu, oleju opałowego i energii elektrycznej. Tradycyjne nośniki energii wykorzystywane są do napędu pomp absorpcyjnych (gaz) i sprężarkowych (energia elektryczna) oraz w źródłach szczytowych jak kotły gazowe i olejowe, a także w agregatach kogenera-cyjnych (gaz) wytwarzających energię cieplną i elektryczną. Całkowita ilość energii wytwarzanej rocznie z tych instalacji oceniana jest na ponad 1100 TJ.
Pomimo tego, że ponad 2/3 powierzchni Polski uznawane jest za perspektywiczne w aspekcie możliwości technologicznych zagospodarowania potencjału geotermalnego, stopień jego wykorzystania jest relatywnie niewielki. Jedną z barier jest słaba znajomość warunków geotermalnych i potencjału geoenergetycznego w konkretnej lokalizacji danego województwa.
Mamy nadzieję, że niniejszy Atlas podniesie poziom wiedzy i przyczyni się do przyspieszenia realizacji programu wykorzystania energii geotermalnej w województwie małopolskim i jednocześnie będzie przydatnym narzędziem w rękach lokalnych liderów samorządowych oraz potencjalnych inwestorów.
Biorąc pod uwagę stopień szczegółowości i zakres prac związanych z wykonywaniem Atlasu oraz jakość wykorzystanych danych, jesteśmy świadomi możliwości wystąpienia w nim pewnych niedociągnięć. Wraz z napływem danych pochodzących z nowych badań i otworów geotermalnych przedstawione w Atlasie oceny mogą być weryfikowane. Mamy nadzieję, że publikacja ta przybliży problematykę geotermalną oraz wskaże miejsca
1 kierunki dla jej rozwoju, a także zachęci do wykorzystania posiadanych zasobów przyspieszając rozwój gospodarczy regionu.
Atlas opracowano na zlecenie Województwa Małopolskiego reprezentowanego przez Zarząd Województwa Małopolskiego, w imieniu którego działali: Andrzej Sasuła — Wicemarszałek Województwa Małopolskiego i Andrzej Masny Dyrektor Departamentu Środowiska i Rozwoju Wsi. Atlas wykonano w oparciu o „Studium występowania i możliwości zagospodarowania energii wód geotermalnych horyzontów wodonośnych: neogenu, paleogenu, kredy (bez cenomanu), jury, triasu oraz paleozoiku w województwie małopolskim" wykonanego w Instytucie Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, w którym wykorzystano dane pochodzące z Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa S.A. (PGNiG), Państwowego Instytutu Geologicznego (PIG) oraz Geofizyki-Kraków Sp. z o.o.
Tą drogą Autorzy dziękują Panom Józefowi Chowańcowi z PiG i Adamowi Górce z PGNiG S.A. oraz Ryszar-dowi Myszce z Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska za życzliwą pomoc i merytoryczne wskazówki.



SPIS TABEL



Tabela 1. Wybrane parametry hydrogeotermalne zbiorników paleozoicznych podłoża niecki miechowskiej i zapadliska przed karpackiego łącznie ze zbiornikiem permskim (na podstawie danych PIG, PGNiC S.A.)
Tabela 2. Wybrane parametry hydrogeotermalne zbiornika triasowego na obszarze niecki miechowskiej i zapadliska przedkarpackiego (na podstawie danych PIG, PGNiG S.A., prac: Oszczypko 1981, Pich 1978)
Tabela 3. Wybrane parametry hydrogeotermalne zbiornika doggerskiego na obszarze niecki miechowskiej i zapadliska przedkarpackiego (na podstawie danych PGNiG S.A., PIG)
Tabela 4. Wybrane parametry hydrogeotermalne zbiornika górnej jury w strefach samowypływów na obszarze zapadliska przedkarpackiego i niecki miechowskiej (na podstawie danych PIG, PGNiG S.A., prac; Kruczek 1972, Oszczypko i Tomaś 1978)
Tabela 5. Wybrane parametry hydrogeotermalne zbiornika cenomańskiego na obszarze zapadliska przedkarpackiego i niecki miechowskiej (na podstawie danych PIG, PGNiG S.A., prac: Oszczypko i Tomaś 1978, Jawor 1999, Gryz i Kozień-Królikowska 1999)
Tabela 6. Wybrane parametry hydrogeotermalne zbiornika kredy górnej (senon) na obszarze niecki miechowskiej i zapadliska przedkarpackiego (na podstawie danych PTG, PGNiG S.A.)
Tabela 7. Wybrane parametry hydrogeotermalne zbiorników paleogeńsko-mezozoicznych Karpat (wg Chowa-nieć, Witek 2003)
Tabela 8. Wybrane parametry hydrogeotermalne zbiornika mioceńskiego na obszarze środkowej części zapadliska przedkarpackiego (na podstawie danych PGNiG S.A.)
Tabela 9. Zestawienie stref-gmin Małopolski ze stwierdzonymi przypływami wód termalnych o wartościach powyżej 20 m3/h lub z samowypływami wód termalnych



SPIS RYCIN



Rycina 1.1. Główne jednostki geologiczne województwa małopolskiego
Rycina 1.2. Przekrój geologiczny przez rejon Włoszczowa - Brzesko (wg danych otworowych PGNiG S.A. i PIG; lokalizacja por. ryc. 1.1, przekrój A-A: przewyższenie 6-krotne)
Rycina 1.3. Wydzielone kompleksy geologiczne jako zbiorniki wód podziemnych - obszar pozapodhalański (przewyższenia 6-krotne)
Rycina 1.4. Przekrój geologiczny przez zbiornik podhalański - schemat zasilania i przepływu wód podziemnych (wg Chowanicc i Witek 2003; lokalizacja por. ryc. 1.1)
Rycina 1.5. Rozkład strumienia cieplnego i rozmieszczenie otworów z wodami termalnymi Karpat na tle jednostek tektonicznych (wg Chowaniec i Witek 2003)
Rycina 2.1. Szkic powierzchni utworów paleozoiku (lokalnie prekambru) na obszarze województwa małopolskiego (wg Jawor 1970, Moryc 1971, Jurkiewicz 1975 i danych PGNiG S.A.)
Rycina 2.2. Szkic strukturalny stropu utworów paleozoiku (lokalnie prekambru) na obszarze województwa małopolskiego
Rycina 2.3. Mapa temperatur w stropie zbiornika dewonu na obszarze województwa małopolskiego
Rycina 3.1. Mapa strukturalna powierzchni stropowej triasu na obszarze województwa małopolskiego (poza zasięgiem triasu powierzchnia paleozoiku; wg danych PGNiG S.A., PIG i Moryc 1971, Jurkiewicz 1974) Rycina 3.2. Mapa pola hydrodynamicznego triasowego zbiornika wód podziemnych na obszarze województwa
małopolskiego
Rycina 3.3. Mapa uśrednionych temperatur wód zbiornika triasowego na obszarze województwa małopolskiego Rycina 3.4. Mapa mineralizacji wód zbiornika triasowego na obszarze województwa małopolskiego Rycina 4.1. Mapa miąższościowa piaszczystych utworów doggeru na obszarze województwa małopolskiego
(wg danych PGNiG S.A., PIG i Jawor 1970) Rycina 4.2. Mapa strukturalna powierzchni stropowej piaszczystych utworów doggeru na obszarze województwa
małopolskiego
Rycina 4.3. Wybrane czasowe sekcje sejsmiczne z rejonu Miechowa (C-C) i Proszowic (D-D, E-E, F-F) Rycina 4.4. Mapa pola hydrodynamicznego doggerskiego zbiornika wód podziemnych na obszarze województwa
małopolskiego
Rycina 4.5. Mapa temperatur zbiornika doggerskiego na obszarze województwa małopolskiego Rycina 4.6. Mapa mineralizacji wód zbiornika doggerskiego na obszarze województwa małopolskiego Rycina 5.1. Mapa strukturalna powierzchni stropowej utworów jury górnej na obszarze województwa małopolskiego
Rycina 5.2. Mapa pola hydrodynamicznego górnojurajskiego zbiornika wód podziemnych na obszarze województwa małopolskiego
Rycina 5.3. Mapa uśrednionych temperatur zbiornika górnoju rajski ego na obszarze województwa małopolskiego Rycina 5.4. Mapa mineralizacji wód stropowej części zbiornika górnojurajskiego na obszarze województwa małopolskiego Rycina 6.1. Mapa miąższościowa utworów górnej kredy (cenomanu) na obszarze województwa małopolskiego
(wg danych PGNiG S.A. oraz prac: Jawor 1970,1999, 2001 - zmodyfikowane)
Rycina 6.2. Mapa strukturalna powierzchni spągowej górnej kredy (cenomanu) na obszarze województwa małopolskiego (wg danych PGNiG S.A., PIG; poza zasięgiem cenomanu - powierzchnia górnojurajska) Rycina 6.3. Mapa pola hydrodynamicznego górnokredowego (cenomańskiego) zbiornika wód podziemnych na
obszarze województwa małopolskiego
Rycina 6.4. Mapa temperatur wód zbiornika górnokredowego (cenomanu) na obszarze województwa małopolskiego Rycina 6.5. Mapa mineralizacji wód zbiornika górnokredowego (cenomanu) na obszarze województwa małopolskiego Rycina 7.1. Mapa strukturalna powierzchni stropowej utworów górnej kredy (senonu) na obszarze województwa
małopolskiego
Rycina 8.1. Mapa występowania zbiornikowych kompleksów miocenu na obszarze województwa małopolskiego Rycina 8.2. Zestawienie danych dla wybranego mioceńskiego kompleksu piaskowcowego z rejonu Gdowa: A) mapa strukturalna stropu, B) mapa miąższościowa, C) przekrój geologiczny (wg danych PGNiG S.A.) Rycina 9.1. Gminy z obszarami perspektywicznymi dla wykorzystania energii geotermalnej (zestawione w tabeli 9 i na diagramie 1)
Diagram 1.Diagram energetycznej klasyfikacji gmin z obszarami perspektywicznymi dla wykorzystania energii geotermalnej według kryterium tempera rurowego



WIELKOŚĆ 42X29,5CM,TWARDA OKŁADKA,LICZY 42 STRONY+RYCINY.

STAN:KARTKA 41-42 JEST WKLEJONA ODWROTNIE /BŁĄD DRUKARSKI/,POZA TYM STA BDB .

KOSZT WYSYŁKI WYNOSI 10 ZŁ - PŁATNE PRZELEWEM / KOSZT ZRYCZAŁTOWANY DO 2KG WAGI
NA TERENIE POLSKI,BEZ WZGLĘDU NA WAGĘ,ROZMIAR I ILOŚĆ KSIĄŻEK - PRZESYŁKA POLECONA PRIORYTETOWA + KOPERTA BĄBELKOWA / / W PRZYPADKU PRZESYŁKI ZAGRANICZNEJ PROSZĘ O KONTAKT W CELU USTALENIA JEJ KOSZTÓW / .

WYDAWNICTWO PAN KRAKÓW 2006,NAKŁAD 500 EGZ.

INFORMACJE DOTYCZĄCE REALIZACJI AUKCJI,NR KONTA BANKOWEGO ITP.ZNAJDUJĄ SIĘ NA STRONIE "O MNIE" ORAZ DOŁĄCZONE SĄ DO POWIADOMIENIA O WYGRANIU AUKCJI.

PRZED ZŁOŻENIEM OFERTY KUPNA PROSZĘ ZAPOZNAĆ SIĘ Z WARUNKAMI SPRZEDAŻY PRZEDSTAWIONYMI NA STRONIE "O MNIE"

NIE ODWOŁUJĘ OFERT KUPNA!!!

ZOBACZ INNE MOJE AUKCJE

ZOBACZ STRONĘ O MNIE