Żonie Margot
Przedmowa do drugiego wydania
Człowiek, o którym mówi ta praca, zmarł wkrótce po jej ukazaniu się; dedykowany mu egzemplarz książki nadszedł do Brentwood Park 14 lipca 1951. Od tego czasu nie zmieniło się wprawdzie duchowe oblicze Schónberga, z pewnością jednak stało się to ze światową muzyką. Wpływ, jaki wywierała za życia jego osobowość, przejęło teraz na siebie wyłącznie jego dzieło.
Okazało się, że zarówno rozwiązujące, jak i wiążące elementy tej muzyki zyskiwały z roku na rok coraz większą moc. Z techniki seryjnej, Schónber-gowskiego tworu, wyciągnięto konsekwencje, które porządkowi serii oddały we władzę również rytmiczne, dynamiczne i kolorystyczne elementy muzyki. To wszystko, nawet jeśli w szczegółach kontynuowane i systematyzowane przez Albana Berga i Antona Weberna — ma swój początek w dziele mistrza. Z nim wiążą się dwa epokowe wydarzenia w nowszej historii muzyki. On otworzył wrota do krainy muzyki beztonacyjnej, odkrywając tym samym świat nowych brzmień, po wchłonięciu których rozwój harmoniki zmierza ku swemu końcowi. On także z uwarunkowanego rozwojem historycznym prawa dwunastotonowości — które po raz pierwszy sformułował bezsprzecznie Joseph Matthias Hauer — rozwinął rozległą technikę kompozycji.
Najmłodsza, nawiązująca do Weberna i powołująca się nań europejska szkoła kompozytorska nie mogłaby istnieć i nie do pomyślenia byłaby bez Schonbergowskiego dzieła. Atematyczność i „punktualistyczna11 muzyka, organizacja materiału kolorystyczno-brzmieniowego i rytmiczne serie tkwią korzeniami w twórczości Schónberga. On także rozważał w latach trzydziestych możliwości muzyki „syntetycznejlc, która dziś istnieje w postaci kompozycji elektronicznych. Przede wszystkim jednak jego styl stał się istotnym elementem i znamieniem sporej części nowszej muzyki. Pojednawcze działanie czasu zatarło wiele przeciwieństw, dzielących Schónberga od niektórych współczesnych mu znakomitości. Ostatni etap rozwoju Strawińskiego przywrócił — poprzez uwzględnienie i adoptowanie Schbnbergowskich środków technicznych — jedność muzyki; teza i antyteza przeobraziły się w owocną syntezę.
