Aleksander Bohm. Architektura krajobrazu jej początki i rozwój.

uwaga na trzech stronach oznaczenia zakreślaczem co nie ma wpływu na merytoryczną jakość pozycji

POLECAM INNE SPRAWDZONE POZYCJE NA MOICH AUKCJACH - PAMIĘTAJ BY TO SPRAWDZIĆ. 

WIĘCEJ POZYCJI MNIEJSZY KOSZT WYSYŁKI !!!

"Landscape Architecture is primańly a fine art and as such its most important function is to create and presen/e beauty in the surroundings of human habitations and in the boarder natura! scenery of the country."

Charles Eliot

"Architektura krajobrazu jest przede wszystkim sztuką i najważniejszą jej funkcją jako takiej jest tworzenie i ochrona piękna w otoczeniu siedzib ludzkich oraz szerzej w naturalnej scenerii kraju. "1

Spis treści

I. Wprowadzenie.......................................................................................5
II. Rodowód .......................................................................................7
- Czasy najdawniejsze ..........................................................................9
-Antyk .....................................................................................10
- Średniowiecze europejskie ............................................................17
- Renesans i początki baroku we Włoszech ...................................24
- Barok i doba Oświecenia we Francji i Niemczech .......................34
-Anglia .........................................................................41
- Stany Zjednoczone .........................................................................52
III. Rozwój architektury krajobrazu ................................................62
-Polska .....................................................................................63
- Kraje europejskie .........................................................................96
- Stany Zjednoczone .......................................................................123
IV. Zakończenie .......................................................................143
- Przypisy .......................................................................144
- Źródła ilustracji .......................................................................157

I. Wprowadzenie

Architektura krajobrazu jako wyodrębniona dziedzina artystyczna, zawodowa i naukowa pojawiła się w Stanach Zjednoczonych na przełomie XIX i XX wieku. W roku 1899 założono Amerykańskie Stowarzyszenie Architektów Krajobrazu (ASLA), a w 1900 Uniwersytet Harvarda otworzył studia dla tego kierunku. Fakty te świadczą o wcześniejszym istnieniu środowisk realizujących cele nowej dyscypliny i zainteresowanych jej samodzielnością. Tkwiące u podstaw definicji architektury krajobrazu piękno w otoczeniu człowieka ma historię równie długą jak kultura. Stąd trudne lub zgoła niemożliwe jest wyłonienie z dziejów cywilizacji wątków, które bez wahania można by uznać za genezę tej właśnie dyscypliny , a nie architektury w ogólności. Co zatem sprawiło, że 4 stycznia 1899 roku, w nowojorskim biurze na rogu Broadwayu i 26 Ulicy, jedenastoosobowe grono architektów, projektantów ogrodów, planistów i inżynierów postanowiło założyć stowarzyszenie podkreślające samodzielność merytoryczną, a w konsekwencji zawodową architektury krajobrazu? Jakie były przyczyny, że niedługo później inicjatywa ta znalazła licznych naśladowców w innych krajach - w Anglii, Szwecji, Niemczech, Japonii, Polsce, aby wreszcie osiągnąć postać międzynarodowej organizacji (EFLA) założonej w 1948 roku w Cambridge, grupującej działalność narodowych stowarzyszeń z całego świata. Czym zajmują się współcześni architekci krajobrazu?
Na pytania te autor postara się odpowiedzieć w ramach skryptu przeznaczonego dla studentów architektury.
Jakkolwiek zagadnienia kształtowania i ochrony krajobrazu (zwanego też dawniej "krajorysem") mają w Polsce długą tradycję, a od XVIII wieku coraz bardziej zorganizowaną postać, powstanie architektury krajobrazu jako określonej dziedziny twórczości artystycznej i naukowej było jak dotąd w piśmiennictwie polskim przedstawione w ograniczonym zakresie. Próbę własnej definicji tej dyscypliny podjął po raz pierwszy Tadeusz Tołwiński 2, Z pozycji teoretyka sztuki w 1966 roku zakres architektury krajobrazu określił J.OIkiewicz 3. Władysław Czarnecki w pracy opublikowanej w 1968 roku przytacza definicję F.L.OImstaeda - uważanego za jednego z pionierów w tej dziedzinie w Stanach Zjednoczonych - oraz zaleca za Międzynarodową Federacją Architektów Krajobrazu rozszerzenie zakresu specjalności tradycyjnie kojarzonej z ogrodami i parkami na całość krajobrazu 4. W tym samym roku na posiedzeniu Sekcji Architektury Krajobrazu Oddziału PAN w Krakowie Janusz Bogdanowski przedstawił uwagi na temat pojęcia "architektura krajobrazu" przytaczając oryginalną definicję Charlesa Eliota. Analizując zależności stylistyczne w kształtowaniu krajobrazu i architektury, autor podaje różnice interpretacyjne w ujęciu "landscape gardenincf i "landscape archiłecture" i formułuje na koniec własne określenie tej dyscypliny 5. Uwagi te można również znaleźć w trzech kolejnych wydaniach książki "Architektura krajobrazu" autorstwa Janusza Bogdanowskiego, Marii Łuczyńskiej - Bruzdowej i Zygmunta Novaka oraz pracy Janusza Bogdanowskiego pt. "Kompozycja i planowanie w architekturze krajobrazu" z roku 1976. Nieco wcześniej próbę analizy strukturalnej tej dyscypliny
międzynarodowym szeroko prezentuje Edmund Małachowicz w dwu kolejnych wydaniach pracy pt. "Ochrona środowiska kulturowego" 7, rozpatrując zależności zagadnień ochrony przyrody i ochrony zabytków również w ujęciu przepisów prawnych.
W ramach badań prowadzonych w latach 1[zasłonięte]981-19 autor niniejszego skryptu podjął próbę określenia związku między architekturą krajobrazu a urbanistyką 8. W roku 1990 hasło "Landscape Architecture" z Encyklopedii Bńtannica spolszczył i opracował naukowo Jan Władysław Rączka 9. Longin Majdecki opisując współpracę międzynarodową w dziedzinie ochrony i konserwacji ogrodów przedstawia rozwój i powiązania organizacyjne IFLA (International Federation of Landscape Architectś) oraz międzynarodowe dokumenty i uchwały z tym związane 10. Wreszcie ostatnio rozwój idei i praktyki architektury krajobrazu w Polsce opracował i opublikował Andrzej Michałowski11.Praca ta obejmuje okres od mecenatu króla Stanisława Augusta, poprzez wiek XIX i pierwsze prace teoretyczne z początku XX wieku, po legislację z czasów dwudziestolecia międzywojennego i uformowanie się dwu głównych ośrodków naukowych w tej dziedzinie, to jest warszawskiego (Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego) i krakowskiego (Politechnika Krakowska).
Literatura zagraniczna przedstawianego tu tematu jest znacznie bogatsza od rodzimej. Porównanie hasła "architektura krajobrazu" z wymienianej wyżej encyklopedii brytyjskiej - gdzie wraz z imponującą bibliografią zajmuje ono około dziesięciu stron - z Wielką Encyklopedią PWN, w której hasło takie w ogóle nie figuruje, obrazuje tę dysproporcję.
Wśród wielu publikacji gruntowne przedstawienie rozwoju architektury krajobrazu zawierają prace Normana T. Newtona 12, G.B. Tobeya 13, Susan i Geoffreya Jellicoe 14, Wiliama A. Manna 15 oraz Philipa Pregilla i Nancy Volkman16, w których znaleźć można także informację o źródłach do każdego z wyodrębnionych etapów ewolucji oraz zakresów tematycznych. Współczesny obraz tej dyscypliny w poszczególnych krajach z uwzględnieniem struktur organizacyjnych, edukacji i najważniejszych publikacji podaje The Oxford Companion to Gardens 17. Obszerny materiał o projektach amerykańskich architektów krajobrazu wraz z prezentacją biograficzną od A.J.Downinga (1[zasłonięte]815-18) poczynając mieści wspólna publikacja National Trust for Historie Presen/ation i American Society of Landscape Architectś 18. Bieżące informacje na temat twórczości, warunków wykonywania zawodu oraz nowości wydawnicze i techniczne z tej dziedziny, jak również artykuły problemowe i polemiki można znaleźć w fachowych periodykach. Wśród nich wymienić tu należy: kwartalnik American Society of Landscape Architecture, miesięcznik Landscape Architecture, założony w 1910 roku przez H.V.Hubbarda, pismo najstarszego stowarzyszenia architektów krajobrazu (ASLA), oraz Landschaft und Garten. Z kolei wydawane od roku 1980 roczniki IFLA pozwalają orientować się w najważniejszych faktach i planowanych przedsięwzięciach środowiska architektów krajobrazu w skali globalnej.