|
ŻYWIECKIE PROJEKTY
KAROLA PIETSCHKI — ARCHITEKTA
ARCYKSIĘCIA ALBRECHTA FRYDERYKA HABSBURGA
(WYBÓR)
wyd. Katowice 2004, stron 98 w całości na papierze kredowym, liczne ilustracje
(reprodukcje projektów), miękka oprawa, format ok. 23,5 cm x 16,5 cm
Nakład tylko 1000 egzemplarzy !!!
OD WYDAWCY [fragmenty] :
Ziemia żywiecka usytuowana jest w śródgórskiej kotlinie w Beskidach Zachodnich,
pośród lasów będących tej ziemi istotnym bogactwem. W średniowieczu stanowiła
ważny punkt strategiczny, co później, w wiekach XVII i XVIII, wykorzystywali grasujący tu
zbójnicy góralscy. Geograficznie ziemia ta obejmuje pasma Beskidu Żywieckiego, z Kotliną Żywiecką,
Beskidem Małym i Makowskim. Zaludniający ją mieszkańcy szczodrze korzystali z wszechobecnego
tu drewna, stosując je wytrwale we wznoszeniu domów o charakterze zarówno mieszkalnym, jak i użytkowym.
Z drewna budowano zagrody, kościoły, kaplice. Drewno towarzyszyło mieszkańcom Żywiecczyzny
od narodzin do śmierci w postaci sprzętu gospodarskiego, wyposażenia domów, wytworów okolicznościowych,
instrumentów muzycznych, zabawek.
Wielki wpływ na wykorzystywanie różnych odmian drewna miały podstawowe zajęcia ludzi tu żyjących,
jak pasterstwo, rolnictwo, wyrąb lasów, ciesielstwo, flisactwo, piwowarstwo, a także piernikarstwo.
Pierniki bowiem formowane w pięknie rzeźbionych drewnianych naczyniach to znana od średniowiecza
specjalność Żywca i okolic.
Zachowały się ciekawe opisy tej ziemi, które zdają się potwierdzać powyższą wiedzę, a które zawarł
w monumentalnym XVII-wiecznym Dziejopisie żywieckim pracowity wójt i kronikarz tej ziemi Andrzej Komoniecki.
XIX wiek przyniósł intensywny rozwój przemysłu, który także korzystał z dobrodziejstwa surowca, jakim było drewno.
Na tak szkicowo nakreśloną ziemię przybył w połowie XIX stulecia pochodzący z Wendryni na Śląsku
Cieszyńskim Karol Pietschka. Jemu to Żywiecczyzna, a ściślej dobra Habsburgów żywieckich
zawdzięczają nowy rozdział w budownictwie drewnianym. Plany i projekty zabudowań, głównie leśniczówek, gajówek,
autorstwa Pietschki noszą nieco obce dla tej ziemi cechy. Stanowią je modne w owym czasie „zapożyczenia"
z wzornictwa i budownictwa alpejskiego, ale przecież zostały stworzone dla ziemi żywieckiej,
która stała się dla młodego adiunkta budowlanego drugą ojczyzną.
Spojrzenie na projekty tworzone przez Pietschkę pozwala od razu dostrzec w nim człowieka niezwykle wrażliwego
na urodę krajobrazu. Swoje kompozycje sytuował w harmonii z otaczającą przyrodą, charakterem okolicy,
a także z potrzebami właściciela, dla którego pracował. Stworzył własny styl architektoniczny, odznaczający się
wyważeniem proporcji, będących w zgodzie z okolicą i charakterem użytkowym obiektu.
Prace swe cyzelował niemal od chwili podjęcia tematu. Dzięki pracowitości budowniczego Habsburgów żywieckich
do czasów nam współczesnych przetrwały liczne projekty, jak również realizacje ukazujące bogactwo zainteresowań autora.
Na ich urodę zwróciła uwagę kierująca żywieckim oddziałem Archiwum Państwowego w Katowicach pani Bożena Husar.
Wspólnie zdecydowaliśmy o sposobie ich zaprezentowania w zbiorze poświęconym dokonaniom Pietschki.
Momentem decydującym w naszych koncepcjach były VIII Europejskie Dni Dziedzictwa w województwie śląskim,
których tematem wiodącym było budownictwo drewniane ziemi żywieckiej...
Cieszy fakt, że wydawnictwo, choć w skromniejszej, niż to planowaliśmy, szacie zostało oddane społeczeństwu
naszego regionu. Ukazuje ono z jednej strony warsztat XIX-wiecznego budowniczego i bogactwo jego zainteresowań,
z drugiej może być uważane za wzorzec dla realizatorów marzeń o własnym domu mieszkalnym czy letniej posiadłości...
SPIS TREŚCI :
Od Wydawcy (Eugeniusz Paduch)
Bożena Husar — Budownictwo drewniane w dobrach żywieckich według projektów Karola Pietschki
Ilustracje
Dorota Firlej — Plany przebudowy zamku żywieckiego oraz projekty innych obiektów
Ilustracje
SPIS ILUSTRACJI :
BOŻENA HUSAR — BUDOWNICTWO DREWNIANE W DOBRACH ŻYWIECKICH WEDŁUG PROJEKTÓW KAROLA PIETSCHKI
1. Gajówka i magazyn robotników, Porąbka
2. Dom gajowego, Przyborów, 1890 r.
3. Dom gajowego, Rycerka Kolonia
4. Mieszkanie gajowego, Żabnica, 1876 r.
5. Mieszkanie gajowego, rewir leśny Żabnica, 1876 r.
6. Gajówka i dom robotników, rewir leśny Sopotnia (hala Juszczyńska Skała), 1875 r.
7. Dom gajowego, rewir leśny Lipowa, 1889 r.
8. Dom gajowego, rewir leśny Międzybrodzie (hala Cieniowa), 1888 r.
9. Dom gajowego, rewir leśny Rycerka (hala leśna Barania)
10. Dom gajowego, rewir leśny Żabnica, 1887 r.
11. Dom gajowego, las Milówka, rewir leśny Żabnica, 1873 r.
12. Dom gajowego, las Skidzin, rewir leśny Bestwina, 1871 r.
13. Dom gajowego, Przybędza, rewir leśny Lipowa, 1867 r.
14. Dom gajowego, las Koszacki, rewir leśny Kamesznica, 1885 r.
15. Dom gajowego, rewir leśny Lipowa, 1882 r.
16. Dom gajowego, las Cieniowa, rewir leśny Międzybrodzie, 1881 r.
17. Dom gajowego i dom robotników, rewir leśny Rycerka, 1871 r.
18. Dom gajowego ze stajnią, las Glinka, Ujsoły
19. Gajówka z kancelarią i stajnią, rewir leśny Złatna, 1890 r.
20. Dom robotników, las Juraszkowa, rewir Sopotnia, 1882 r.
21. Dwurodzinny dom dla kolonistów, Złatna, 1858 r.
22. Dom robotników, las Roztoka Zimna, rewir leśny Żabnica, 1873 r.
23. Leśniczówka - stajnia, Zawoja, 1879 r.
24. Leśniczówka, Zawoja, 1877 r.
25. Leśniczówka, Przyborów
26. Leśniczówka - stajnia i wozownia, Korbielów, 1867 r.
27. Leśniczówka, Międzybrodzie Lipnickie, 1877 r.
28. Leśnictwo - budynek urzędników, Ujsoły, 1854 r.
29. Pomieszczenie z urządzeniem do cięcia desek (mały tartak), Porąbka, 1873 r.
30. Tartak, Kamesznica, 1882 r.
31. Zajazd, Zwardoń, 1864 r.
32. Zajazd, Ujsoły, 1874 r.
33. Karczma, Ujsoły, 1866 r.
34. Kościół, Zawoja, 1885 r.
35. Kościół, Zawoja, 1886 r.
36. Kościół, Zawoja, 1888 r.
37. Kościół, Rajcza, 1885 r.
38. Kościół, Cięcina, 1853 r.
39. Kościół, Cięcina, 1863 r.
40. Browar - leżakownia, Żywiec
DOROTA FIRLEJ — PLANY PRZEBUDOWY ZAMKU ŻYWIECKIEGO ORAZ PROJEKTY INNYCH OBIEKTÓW
1. Stary zamek w Żywcu, rzuty kondygnacji zamkowych, 1850 r.
2. Stary zamek w Żywcu, elewacje południowa oraz wschodnia, 1850 r.
3. Maszt żelazny jako zwieńczenie wieży starego zamku w Żywcu, 1870 r.
4. Stary zamek w Żywcu, elewacja zachodnia, 1871 r.
5. Stary zamek w Żywcu, elewacja południowa, 1870 r.
6. Stary zamek w Żywcu, przekrój przez dziedziniec, 1850 r.
7. Stary zamek w Żywcu, przekrój przez dziedziniec oraz rzut drugiego piętra, 1870 r.
8. Pałac Habsburgów w Żywcu, rzut sklepienia holu głównego, 1884 r.
9. Pałac Habsburgów w Żywcu, boczna kamienna klatka schodowa, 1884 r.
10. Pałac Habsburgów w Żywcu, rzut kondygnacji strychowej, 1883 r.
11. Park zamkowy w Żywcu, projekt bramy i ogrodzenia parkowego, 1863 r.
12. Park zamkowy w Żywcu, projekt fabryki kleju i mąki kostnej oraz kwasu siarkowego, 1868 r.
13. Kapliczka św. Wita w Starym Żywcu, 1869 r.
14. Park zamkowy w Żywcu, projekt altany brzozowej, 1874 r.
15. Oficyny zamkowe w Żywcu
16. Projekt śluzy na kanale parkowym w Żywcu, 1890 r.
KAŻDY OFEROWANY NA NASZYCH AUKCJACH EGZEMPLARZ
JEST SPRAWDZANY W CELU WYKLUCZENIA EWENTUALNYCH
DEFEKTÓW DRUKARSKICH !
ZAPRASZAM DO PRZEJRZENIA OFERTY KSIĘGARNI E-KODEKS
NA AUKCJACH ALLEGRO !!!
W przypadku dodatkowych pytań proszę przesłać wiadomość.
|
