Witold Maisel
Archeologia prawna Europy
PWN, Warszawa-Poznan 1989
372 s.+ fot., tw., 24 cm
stan dobry
SPIS TREŚCI
Wstęp..................... 5
Skróty zastosowane w pracy..............13
CZĘSC PIERWSZA
OBIEKTY MAJĄCE ZNACZENIE INSTRUMENTALNE W STOSUNKU DO FUNKCJI STANOWIENIA I REALIZOWANIA NORM PRAWNYCH
Rozdział 1. Miejsca pod gołym niebem mające znaczenie prawne .... 16
Miejsca zgromadzeń ludowych i stanowych.......... 16
Miejsca dokonywania elekcji i intronizacji władców........ 20
Miejsca składania hołdów lennych............. 25
Miejsca publikowania praw, wyroków sądów, zarządzeń władz..... 25
Miejsca odbywania sądów............... 30
Pod gołym niebem — 30. w loggiach sądowych świeckich i kościelnych — 34
Miejsca składania przysięgi sądowej............ 35
Miejsca obdarzone prawem azylu............. 37
Miejsca pielgrzymek karnych.............. 39
Miejsca wykonywania kar............... 41
Miejsca wykonywania kary śmierci — 41. Miejsca wykonywania kar cielesnych i kar na honorze — 45. Miejsca wykonywania kary pozbawienia wolności — 47. Miejsca zesłania na ciężkie roboty, na osiedlenie, sprzedania w niewolę — 48. Miejsca zesłania na galery — 49
Rozdział 2. Budynki mające znaczenie prawne.........51
Siedziby władz międzynarodowych.............51
Siedziby władz państwowych, rządowych i administracyjnych.....52
Siedziby władz naczelnych — 52. Siedziby władz terenowych — 58
Siedziby organów uchwalających.............58
Budynki i pomieszczenia sądowe ,.........64
Budynki królewskie, państwowe, o różnorodnych funkcjach pomocniczych . . 72
Budynki jurysdykcji panów feudalnych...........74
Budynki jurysdykcji kościelnej.............. 75
Budynki papieskie — 75. Katedry i kaplice królewskie — 76. Kościoły — 79. Budynki zakonów religijnych — 85. Budynki klasztorne zakonów rycerskich — 87
Budynki uniwersyteckie.............. 92
Budynki jurysdykcji miejskiej..............95
Ratusze — 95. Budynki administracji przemysłowej 1 handlowej — 97. Fortyfikacje miejskie i odwachy — 103
Budynki i pomieszczenia więzienne, izby tortur.........104
Wiezienia zamkowe na wyspach — 106. Więzienia zamkowe na lądzie — 111. Więzienia w miastach — 122. Izby tortur — 131
Rozdział 3. Urządzenia i narzędzia służące do wykonywania kar, tortur i sądów bożych..................133
Urządzenia stale do wykonywania kary śmierci.........133
Szubienica — 133. Garota — 137, Pal szubieniczny — 137. Szafot — 1J8. Gilotyna — 138. Krzyż — 140
Narzędzia do wykonywania kary śmierci...........141
Mlecz katowski — 141. Topór i pień egzekucyjny — 142. Gwóźdź egzekucyjny — 143. Pałka, maczuga — 143. Koło egzekucyjne — 144. Kamienie egzekucyjne — 145. Pal egzekucyjny — 145. Worek do topienia przestępców — 146. Hak do wieszania za żebro — 146. Beczka wybita gwoździami — 146
Narzędzia do wykonywania kar okaleczających.........146
Urządzenia i narzędzia do wykonywania kary chłosty.......147
Urządzenia — 147. Narzędzia — 148
Urządzenia do wykonywania kar na honorze..........148
Rusztowanie, balkon — 148. Pręgierz — 149. Kuna — 159. Gąsior — 161. Kłoda — 162. Kamień bankrutów — 162. Osioł hańbiący — 164. Płaszcz hańbiący — 165. Żuraw i huśtawka — 167. Klatka obrotowa — stała i wisząca — 169. Tablice i kolumny hańby — 171
Narzędzia do wykonywania kar na honorze.........172
Maski, mitry, kamienie hańbiące — 172. Kołnierz i łańcucli — 173. Skrzypce — 174. Narzędzia do piętnowania — 174. Odlewy hańbiące i pokutne — 176
Urządzenia do wykonywania kary pozbawienia wolności......176
Klatka — 176. Taras (?) — 177. Kabat (?) — 177. Kłoda — 178
Narzędzia do wykonywania kary pozbawienia wolności.......178
Jarzmo, uchwyt na szyję — 178. Kajdany — 179 Urządzenia do wykonywania kar prywatnych.........182
Krzyż pokutny — 182 ,
Urządzenia i narzędzia do wykonywania tortur.........183
Urządzenia do torturowania — 183. Narzędzia tortur — 184 Przedmioty używane do przeprowadzania sądów bożych......185
Rozdział 4. Sprzęty i przybory używane w administracji ogólnej, sądownictwie
i w obrocie gospodarczym............... 190
Trony i fotele władców świeckich............. 190
Trony i fotele dostojników kościelnych............ 193
Sprzęty i przybory do głosowania............. 195
Przybory do składania przysięgi............. 197
Tablice i słupy inskrypcyjne.............. 200
Instrumenty sygnalizacyjne............... 207
Wzorcowe miary i wagi............... 208
Inne sprzęty................... 213
Rozdział 5. Rzeczowe dowody procesowe...........218
CZĘSC DRUGA
PRZEDMIOTY UZMYSŁAWIAJĄCE INSTYTUCJE, POJĘCIA I STOSUNKI PRAWNE
Rozdział 1. Stroje i mundury ....
Stroje koronacyjne, ceremonialne . Stroje dostojników i urzędników świeckich Stroje dostojników kościelnych Habity zakonów religijnych .... Stroje zakonów rycerskich.....
222 [zasłonięte] 224 226
227
Rozdział 2. Insygnia władców świeckich........... 229
Korony ............. ...... 231
Korony cesarskie - 232. Korony królewskie - 235. Korony grobowe - 242. Korony i kołpaki dożów — 242
Mitry książęce.................. 243
Berło, laska i „ręka sprawiedliwości"............ 244
Jabłko..................... 247
Miecz..................... 240
Włócznia św. Maurycego (Święta Włócznia).......... 253
Pierścień.................... 254
Klucze..................... 255
Paliusz........ 256
Rozdział 3. Insygnia hierarchów kościelnych.......... 257
Paliusz arcybiskupi................. 257
Tiara papieska.................. 258
Infuła biskupia (mitra)................ 259
Kapelusz kardynalski................. 260
Pastorał.................... 260
Pierścień.................... 263
Rozdział 4. Insygnia uniwersyteckie............ 264
Rozdział 5. Atrybuty dostojników kościelnych......... 267
Krzyż papieski, patriarchy, metropolity, biskupa......... 267
Dystynktoria kanoników................ 268
Odznaki członków zakonów rycerskich............ 268
Kapy..................... 269
Rozdział 6. Atrybuty urzędników świeckich.......... 270
Laska, berło, festuca — vindicta, hasta........... 270
Inne rodzaje atrybutów................ 277
Rozdział 7. Znaki władztwa państwowego i jurysdykcji niepaństwowych . . 280
Chorągwie.................... 280
Znaki graniczne.................. 291
Kolumny jurysdykcyjne................ 297
Perrony, krzyże wolności — 297. Roilosy w Hiszpanii — 299. Rollosy w Portugalii — 301. Kolumny i inne znaki jurysdykcyjne włoskie — 302. Rolandy — 307. Orzeł rzymski — 310. Topór o dwóch ostrzach (labrys) — 311
Godła..................... 312
Godła zakonów i bractw religijnych — 312. Godła zakonów rycerskich — 313
Rozdział 8. Znaki posiadanych uprawnień i pełnionych funkcji..... 317
Krzyż targowy.................. 317
Znaki azylu................... 318
Tablice libertacyjne................. 319
Wywieszki, szyldy urzędowe............... 320
Obnośne znaki uprawnień............... 322
Rozdział 9. Znaki ostrzegawcze............. 323
Ramię sprawiedliwości................ 323
Tablice pokoju, ostrzegawcze, Salva Guardia.......... 324
Znaki miru drogowego................ 326
Znaki rozpoczynania i kończenia handlu na targach i jarmarkach .... 327
Piętna przestępców................. 327
Rozdział 10. Znaki uwierzytelnienia............. 330
Pieczęcie.................... 330
Znaki notariuszy — sygnety............... 330
Znaki probiercze.................. 331
Słupy milowe, drogowe, pocztowe............. 332
Znaki obesłania.................. 335
Rozdział 11. Znaki uiszczenia opłat............. 338
Znaczki pocztowe.................. 338
Papier stemplowy i znaczki stemplowe............ 338
Rozdział 12. Znaki osobowo-własnościowe i znaki produkcyjne..... 339
Herby szlacheckie................. 339
Gmerki..................... 340
Wnioski końcowe......... ....... 343
Bibliografia.................. 348
Spis ilustracji.................. 358