autor: Andrzej Buko
wydawca: Trio
rok wydania: 2011
numer wydania: 3
ilość stron: 494
isbn: 978[zasłonięte][zasłonięte]43621
format: 180x244 mm
oprawa: twarda
cena katalogowa: 59,00 zł
nasza cena: 49,00 zł

Autor przedstawia najbardziej intrygujące, budzące spory i dyskusje odkrycia archeologiczne oraz ich interpretacje o kluczowym znaczeniu dla poznania dziejów społeczności zamieszkujących ziemie polskie w okresie od VI do XIII wieku. W książce również opisano początki państwa polskiego i najstarszych ośrodków miejskich, w kontekście ostatnich odkryć. Rozszerzone III wydanie publikacji uhonorowanej w 2006 r. Nagrodą Klio II stopnia w kategorii autorskiej.

Spis treści:

Od Autora
Wstęp
Rozdział 1. ARCHEOLOGIA POLSKI WCZESNOŚREDNIOWIECZNEJ: POCZĄTKI ZAINTERESOWAŃ, NARODZINY I ROZWÓJ
Początki najdawniejsze
Wiek XIX: w poszukiwani odległych korzeni słowiańskiej tożsamości
Narodziny i powolny wzrost: pierwsze dekady XX wieku 20 Lata trzydzieste: archeologia wczesnego średniowiecza w natarciu -sporu o Słowian ciąg dalszy i systematyczne prace wykopaliskowe obiektów wczesnośredniowiecznych 23
Dwie dekady powojenne: zbliżające się milenium i badania nad początkami państwa polskiego
Lata siedemdziesiąte i osiemdziesiąte: udane pokłosie badań milenijnych
Ostatnia dekada XX wieku i początek nowego stulecia: stare pytania i nowe możliwości pozyskiwania odpowiedzi
Archeologia Polski wczesnośredniowiecznej: archeologia regionów czy archeologia bez granic?
Rozdział 2. ŹRÓDŁA I METODY
Stanowisko archeologiczne
Stratyfikacje, warstwy, obiekty
Wczesnośredniowieczne stanowiska archeologiczne i ich stratyfikacje: problemy eksploracji
Stratyfikacje stanowisk wczesnomiejskich
Stratyfikacje osad typu wiejskiego
Stratyfikacje obiektów sakralnych i pogańskich miejsc kultu
Stratyfikacje cmentarzysk wielowarstwowych
Warstwy i ich zawartość ruchoma: znaleziska masowe
Ceramika jako źródło do badania dawnych społeczności
Szczątki archeozoologiczne i archeoichtiologiczne
Zabytki wydzielone
Dane przyrodnicze: gleba i jej komponenty
Pozostałe grupy danych (I): źródła pisane
Pozostałe grupy danych (II): toponomastyka
Pozostałe grupy danych (III): przedstawienia ikonograficzne
Rozdział 3. SKĄD NA ZIEMIACH POLSKICH WZIĘLI SIĘ SŁOWIANIE?
„Autochtoniści", „allochtoniści" i inni: długie dzieje sporu o pochodzenie Słowian
Między starożytnością a wczesnym średniowieczem ziem polskich: przerwa czy kontynuacja?
Jeden czy wiele wzorców kultury materialnej Słowian? Słowiański fenomen: jak go wytłumaczyć?
Rozdział 4. ZAGADKI OKRESU PRZEDPAŃSTWOWEGO
„Geografia plemienna" i archeologia
Najstarsze grody wczesnośredniowieczne: kiedy powstawały?
Wielość czy jedność obrządku pogrzebowego?
Zagadka Gromnika
Wiele pytań i mało odpowiedzi
Rozdział 5. ŚWIĘTE GÓRY
W kręgu wielkich ośrodków kultu okresu plemiennego: Łysa Góra na wschodniej krawędzi Łysogór (Góry Świętokrzyskie)
Tajemnice góry Ślęży
Inne góry - domniemane miejsca pogańskiego kultu
Zagadkowe Żmigrody
Rozdział 6. POGAŃSKI CMENTARZ CZY ŚWIĘTY GAJ?
Świątynie pod gołym niebem
Stary cmentarz i nowe problemy
Zapomniana czy żywa tradycja?
Rozdział 7. WIELKIE KOPCE MAŁOPOLSKIE
Monumentalizm, który zadziwiał od dawna
Kopiec Przemysława (Tatarski) w Przemyślu
Domniemane monumentalne kopce w Przemyskiem
Sandomierski kopiec Salve Regina
Krakowskie kopce Krakusa i Wandy
Pozostałe wielkie kopce w Małopolsce
Kontekst europejski
Kopce małopolskie: kiedy i dlaczego je wznoszono?
Rozdział 8. ŚLADY NAJSTARSZEGO PISMA?
Odkrycie, które budzi emocje
Co odkryto na tabliczkach z Podebłocia?
Powrót do tematu: tabliczki w świetle najnowszych badań
Rozdział 9. JAK POWSTAWAŁA POLSKA
Między archeologią, tradycją dynastyczną a legendą
Tam, gdzie narodziła się Polska: Wielkopolska u progu przełomu państwowego
Skąd pochodzili Piastowie?
Z Wielkopolski do Małopolski: piastowskie wyjście na zewnątrz
Kierunek północny: Piastowie nad Zatoką Gdańską
„Zapomniane" Mazowsze czy strategiczna rezerwa terytorialna?
Od Bałtyku po Sudety: Śląsk i Pomorze Zachodnie
Śląsk „czeski" czy „piastowski"?
Pomorze Zachodnie: „republiki miejskie" i dawne terytoria plemienne
Ziemia krakowska: ostatni etap budowy państwa polskiego
Próba bilansu
Rozdział 10. MIASTA NADAL ODKRYWANE
Stolice państwa gnieźnieńskiego: rywalizacja o prymat pierwszeństwa
Od legendarnego Lecha do Mieszka I
Silny pretendent do palmy pierwszeństwa
Gród na bursztynowym szlaku
Miasto o dwunastu bramach
Gdańsk wczesnopaństwowy czy plemienny?
Początki Płocka ciągle poznawane
Wczesny gród piastowski nad rzeką Płonką?
Pierwsza wielka inwestycja piastowska w Małopolsce?
Intrygujący rywal Sandomierza
Tajemnice Góry Katedralnej w Chełmie
Centrum na peryferii
W cieniu pogańskiego księcia
Kraków, Wawel i archeologia
Kto wybudował najstarszy Wrocław?
Rozdział 11. GRODY NIEZWYKŁE
Ostrów Lednicki: rezydencjonalny ośrodek pierwszych Piastów czy najstarsze na ziemiach polskich episcopiurrS
Niesfinalizowana wielka inwestycja
Chełmiński sedes regni principaliS
Gród pod zamkiem
Wyspy pełne tajemnic
Ukryte wśród bagien
Zagadki pogranicza: zespół wieżowy w Stołpiu
Rozdział 12. KRAJOBRAZY WIEJSKIE
Na uboczu zainteresowań
Osady wiejskie: jak je postrzegamy?
Niewykorzystany potencjał badawczy: osady służebne Wsie nieodgadnione
Wczesne ośrodki przemysłowe?
Rozdział 13. ARCHEOLOGIA W BADANIACH NAJSTARSZYCH ZESPOŁÓW KLASZTORNYCH
Najstarsze klasztory i archeologia
U progu chrystianizacji: pierwsze opactwa benedyktyńskie
W cieniu Wzgórza Wawelskiego: archeologia w badaniach opactwa oo. benedyktynów św. Piotra i Pawła w Tyńcu pod Krakowem
Kościół i klasztor na osadzie grodowej
Podwójna fundacja i spór o pochówek książęcy
Archeologia w badaniach najstarszych fundacji cysterskich
Łekneński „klasztorek"
Klasztor na ruinach palatium?
Klasztory ciągle poznawane
Rozdział 14. ZAGADKA STULECIA: ZNAKI NA CERAMICE
Długa historia badań i niejednoznaczne wyniki
Znaki na dnach naczyń z Kalisza i Ostrowa Lednickiego-. obfitość nowych jakościowo źródeł archeologicznych
Znaki, jakich mało
Skąd ten zwyczaj i dlaczego znakowano naczynia?
Rozdział 15. MIEJSCOWI I OBCY
Od kremacji do inhumacji: cmentarze okresu wczesnopaństwowego
Pomorzanie i Wieleci w Wielkopolsce?
Groby wikingów?
Wielka nekropola wojowników
Nie tylko wojownicy
Kogo chowano w mazowieckich grobach z konstrukcjami kamiennymi?
Obcy na południu
Poganie i chrześcijanie
Kim byli, co ich łączyło?
Bibliografia
Summary
Indeks nazw geograficznych i miejscowych