Historycy, badający powstanie i działalność fabryki porcelany założonej w Werbilkach (ros. Вербилки) pod Moskwą przez anglika Francisa Gardnera, do dziś nie są zgodni kiedy to nastąpiło. Dlatego też źródła podają różne daty: 1754, 1760, 1765 lub 1766 rok. Ten ostatni przyjmuje się za datę powstania fabryki.
Francis Gardner zwrócił się o wydanie zgody na utworzenie fabryki porcelany do carowej Elżbiety Piotrownej, jednak ta nie przyznała mu takiego przywileju, który otrzymał dopiero od Katarzyny II Wielkiej w połowie lat 60-tych XVIII wieku. Prawdopodobnie w tym należy upatrywać powstałą niezgodność dat założenia fabryki w Werbilkach. Wiadomo, że Gardner rozpoczął produkcję w swojej fabryce zanim otrzymał na nią oficjalną zgodę. Potwierdza to fakt, że pierwsze wyroby Gardnera nie były sygnowane.
Od początku produkcji porcelany, Gardner musiał zderzyć się z ogromną konkurencją ze strony uznanych już wówczas wyrobów Imperatorskiej Fabryki Porcelany w Sankt-Petersburgu oraz szeroko importowanych wyrobów z manufaktury miśnieńskiej. Nie przeszkodziło to jednak Gardnerowi w szybkim rozwoju przedsiębiorstwa. Zatrudniając mistrzów z manufaktury w Miśni, znających tajniki produkcji porcelany, Gardner zapewnił sobie zaspokojenie gustów zamożnej części społeczeństwa. Nie dziwi więc fakt, że wyroby z fabryki Gardnera oparte były na formach i stylizacji znanych i popularnych w Europie Zachodniej, co także przyczyniło się do szybkiego wzrostu popularności jego wyrobów. Prestiżu wyrobom fabryki w Werbilkach dodały zaś zamówienia złożone przez carycę Katarzynę II.
Gardner okazał się być dalekowzrocznym przedsiębiorcą i już na początku działalności fabryki skupił swoją uwagę na opracowaniu technologii, modeli i dekoracji, które przy niewiele niższej jakości, ale znacznie niższej cenie, znalazłyby uznanie i dostępność dla szerokiego kręgu odbiorców z niższych sfer społecznych i zapewniłoby możliwość produkcji masowej. Dzięki dokładnym analizom gustów rosyjskich konsumentów, zapotrzebowania rynku oraz uproszczeniu form i dekoracji (szczególnie rzeźbiarskich), produkowane zastawy stołowe, serwisy herbaciane czy zestawy śniadaniowe znalazły wielu nabywców i stawały się coraz bardziej popularne i poszukiwane na rynku konsumenckim ówczesnej Rosji, a opracowane dekoracje kwiatowe powodowały rozpoznawalność wyrobów fabryki Gardnera. W czasie sprawowania zarządu przez założyciela i jego syna F.F. Gardnera, fabryka przeżywała okres swojego rozkwitu.
Na początku XIX wieku, zarząd nad fabryką przejęła wdowa po F.F. Gardnerze. W pierwszym dziesięcioleciu fabryka znalazła się w trudnym położeniu. Niskie cła wwozowe spowodowały ogromną konkurencję ze strony masowo importowanych do Rosji wyrobów porcelanowych. Negatywny wpływ na funkcjonowanie fabryki miał również fakt, że wielu pracowników zostało powołanych do wojska w związku z wkroczeniem do Rosji wojsk napoleońskich oraz pożar Moskwy, gdzie rodzina Gardnerów miała swój sklep i dom. Pomimo tych trudności fabryka nadal sprzedawała dużo serwisów obiadowych w stolicy.
W okresie spadku produkcji, fabrykę opuściło wielu zatrudnionych w niej obcokrajowców. Między innymi znalazł się K. Milli, który uruchomił własny zakład w miejscowości Gorbunowo (ros. Горбуново), który następnie został przejęty przez Popowa w 1806 roku.
Podobnie Kobocki i arkanista Reiner położyli podwaliny pod późniejszą fabrykę Auerbacha we wsi Kuzniecowo
Od 1812 roku właścicielami fabryki byli A.F i P.F. Gardnerowie, którzy stopniowo przywrócili i wzmocnili pozycję fabryki. Produkcja rosła. Zwiększało się też zatrudnienie w fabryce. W latach 20-tych XIX wieku firma produkowała nie tylko na rynek krajowy, ale także na eksport.
Porcelana Gardnera w pierwszej tercji XIX wieku, była zgodna z imperialnym charakterem, obowiązującym w ówczesnej Rosji. Bogactwo dekoracji rzeźbiarskich i pozłoty, wydłużone formy i kopiowanie malatur było charakterystyczne dla wyrobów Gardnera tego okresu.
Ponadto, na porcelanie pojawiły się sceny rodzajowe i batalistyczne z wojny 1812 roku, w których francuzi przedstawiani byli karykaturalnie. W latach 20-tych produkowane były własne serwisy z portretami, krajobrazami rosyjskimi i architekturą.
Dużą popularnością cieszyły się figurki porcelanowe, produkowane według wzorów z końca XVIII wieku, jednak spektakularny sukces przyniosły fabryce produkowane według wzorów książkowych (album z grafikami K.A. Zelencowa) statuetki przedstawicieli niższych klas społecznych: kupców, rzemieślników, robotników czy chłopów, przedstawionych w typowych sytuacjach i wiernie oddających ich charakter.
Dekoracje drugiej tercji XIX wieku, zdominowane były przez zmieniające się style, naśladujące wyroby z Europy Zachodniej drugiej połowy XVIII w. Krzywe linie, reliefy, złocenia, bukiety kolorowych kwiatów były typowe dla ówczesnej porcelany gardnerowskiej.
Ponadto pojawiły się motywy parad wojskowych, panoramy Moskwy i Sankt-Petersburga oraz ich zabytki architektury. Szeroko stosowane techniki imitujące brąz i kamienie półszlachetne.
W latach 60-70-tych fabryka nadal produkowała serwisy obiadowe w różnych stylach. Nowością była nowa seria figurek w stylu bajkowym. Były to różne sceny z życia chłopów: praca, odpoczynek, pijaństwo, bójki itp. Ogromnym wzięciem cieszyły się figurki bohaterów powieści Gogola.
Produkowano także serie figurek różnych grup etnicznych Rosji i zwierząt.
W latach 1878/79 rząd Rosji drastycznie obniżył opłaty celne na importowane wyroby porcelanowe, co spowodowało trudności ze sprzedażą produkcji. Co prawda wyroby fabryki były jeszcze kupowane w Rosji i na rynkach Azji, jednak odczuwany był znaczny jej spadek. Ostatecznie fabryka została kupiona w 1891 roku przez Towarzystwo M.S. Kuzniecowa (Товарищество М.С. Кузнецова), które kontynuowało produkcję do 1917 roku, kiedy zakład został przejęty przez bolszewików i znacjonalizowany.
